Sochaczew – miasto w centralnej Polsce, w województwie mazowieckim w powiecie sochaczewskim, nad rzekami Bzurą, Utratą i Pisią.
Do 1954 r. siedziba wiejskich gmin Chodaków i Kozłów Biskupi. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa skierniewickiego. Jest stolicą powiatu sochaczewskiego oraz siedzibą władz gminy wiejskiej Sochaczew.
HERB SOCHACZEWA:
Herb Sochaczewa ukazuje na białym tle czerwone mury średniowiecznej budowli z dwiema wieżami obronnymi. Pomiędzy nimi widnieje rycerz w stalowo-błękitnej zbroi, trzymający w prawej ręce miecz ze złotą rękojeścią. W dolnej części znajduje się pofalowana woda w kolorze zielonym.Symbolika herbu nawiązuje do minionych wieków historii miasta i zaznacza jego średniowieczne pochodzenie. Budowlą obronną jest zamek Książąt Mazowieckich, którego ruiny zachowały się do dziś na wysokiej Górze Zamkowej przy wjeździe do miasta. Liczne walki i starcia, których miasto było świadkiem na przestrzeni wielu stuleci symbolizuje rycerz z mieczem podniesionym do góry. Zaś wody falujące tuż pod murami zamku odnoszą się do rzeki Bzury. Niegdyś jej koryto znajdowało się bliżej Góry Zamkowej i był to jeden z głównych powodów ulokowania zamku właśnie w tym miejscu. Herb Sochaczewa wzorowany jest na herbach występujących na pieczęciach miejskich z XV i XVIII stulecia.
NAZWA MIASTA:
Nazwa miasta prawdopodobnie pochodzi od słowa o prasłowiańskim rodowodzie „socha”, które oznaczało drewniane narzędzie służące do uprawy roli (pierwowzór pługa). Nazwa ta jest prawdopodobna ze względu na rolniczy charakter osady wczesnośredniowiecznej. Druga hipoteza proponowana przez prof. Stanisława Rosponda wskazuje na słowo „sochacze” – suche gałęzie drzewa.W średniowiecznych źródłach nazwa miasta występuje w formie „Sochacew” bądź „Sochaczow”.
Sochaczew - jedno z najstarszych miast na Mazowszu o ponad 700-letniej historii, jest usytuowany w zachodniej części województwa, na europejskich szlakach komunikacyjnych co zapewnia miastu dogodne warunki rozwoju. Przez miasto przebiega międzynarodowa trasa Berlin-Moskwa, którą można pokonać zarówno samochodem jak i pociągiem. Sochaczew położony jest w pobliżu trzech większych aglomeracji, ok. 50 km na zachód od Warszawy, 60 km od Płocka i ok. 70 km od Łodzi. Umiejscowiony jest także przy międzynarodowej magistrali kolejowej E-20 relacji Warszawa-Poznań, a ze stacji dostępne są bezpośrednie połączenia m.in. do Torunia, Lublina, Szczecina, Białegostoku i kilku innych dużych miast. Należy nadmienić, że w Sochaczewie działa również kolej wąskotorowa, która od 1984 roku pełni wprawdzie wyłącznie funkcje muzealne, ale przejazdy zabytkową ciuchcią na linii Sochaczew-Wilcze Tułowskie stanowią szczególną atrakcję turystyczną. Miasto leży w niedalekiej odległości od malowniczych terenów Puszczy Kampinoskiej, Puszczy Bolimowskiej i leśnych terenów Gminy Młodzieszyn. Dodatkowo miejscowość rozciąga się z południa na północ wzdłuż prawego brzegu rzeki Bzury, do której uchodzą rzeki: Utrata i Pisia. Wszystkie te czynniki kuszą niezwykłym bogactwem flory i fauny, co z kolei stwarza dogodne warunki do odpoczynku, turystyki pieszej i rowerowej. Układ przestrzenny Sochaczewa potwierdza jego średniowieczne korzenie. Wyraźnie wyróżnić można wzgórze zamkowe, stanowiące dawniej ośrodek administracyjny książąt mazowieckich oraz niewątpliwie samodzielny element krajobrazu. Miasto rozwijało się wokoło prostokątnego rynku, który przez stulecia pełnił funkcje targowe. Obecnie jest to część reprezentacyjna i rekreacyjna miasta, powstał skwer miejski z punktami gastronomicznymi, ławeczkami i fontanną. W jednej z pierzei zlokalizowany jest budynek dawnego ratusza, będący dziś siedzibą Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą, w kolejnej kościół parafialny. Pozostałe dwie pierzeje, południowa i północna zostały zniszczone w trakcie wojen i nigdy nie zostały odbudowane. W 2011 roku burmistrz Piotr Osiecki rzucił pomysł odbudowy Południowej Pierzei Rynku. Obecnie trwają intensywne prace planistyczne nad tym projektem. Struktura budowlana średniowiecznego miasta tworzyła geometryczną siatkę ulic, w Sochaczewie została ona dość dobrze zachowana. Oczywiście miasto rozrastało się w swych granicach, dobudowywano nowe części, a także rozszerzono o kilka dawniej odrębnych miejscowości jak Trojanów, Boryszew czy Chodaków. Przez co dziś Sochaczew ma nieco nietypowy - wydłużony i wąski kształt. Sochaczew to stolica liczącego prawie 80 tysięcy mieszkańców Powiatu. W mieście swą siedzibę mają m.in szpital powiatowy, sąd rejonowy, komenda powiatowa policji i straży pożarnej. W pobliskich Bielicach stacjonuje Wojsko Polskie.
Sochaczew to rozbudowana sieć przedszkoli, szkół (podstawowych, gimnazjów, średnich, a także prywatna uczelnia wyższa), domów pomocy społecznej. W mieście istnieją trzy domy kultury, dwa stadiony, dwie hale i jeden z najlepszych na Mazowszu basenów, którzy działa w ramach Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji. W mieście odbywa się jedna z największych w Polsce rekonstrukcji historycznych - inscenizacji Bitwy nad Bzurą. Coroczne Dni Sochaczewa ściągąją do miasta tysiące gości nie tylko z najbliższej okolicy. W ciągu roku w mieście odbywa się ponad 300 mniejszych i większych imprez kulturalnych, sportowych i rekreacyjnych. Na terenie miasta prężnie działa ponad 80 organizacji pozarządowych. Zaledwie cztery kilometry od granic miasta leży Żelazowa Wola, miejsce gdzie 200 lat temu urodził się Fryderyk Chopin. Imię najsłynniejszego polskiego kompozytora nosi jedna z najlepszych w Polsce szkół muzycznych - sochaczewska Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia mająca swą siedzibę w zabytkowym dworku z XIX wieku. Sochaczew ma ponad 100-letnie tradycje przemysłowe. W mieście działa blisko cztery tysiące firm. Większość to firmy jednoosobowe, ale nie brakuje wielkich przedsiębiorstw. Wśród nich są tak znane Boryszew S.A. Wavin Metalplast-Buk Sp. z o.o, Energop Sp. z o.o., Sarens Polska Sp. z o.o, CTS TCT Polska Sp. z o.o., Zibi S.A., ProLogis Poland Management Sp. z o.o., MFO S.A. W najbliższej okolicy swą siedzibę mają m.in MARS Polska Sp. z o.o., Bakoma Sp. z o. o., HELIO S.A., "Polskie Młyny" S.A., Plecewice S.A., Panattoni Europe i wiele innych… Sochaczew to także atrakcyjne tereny inwestycyjne m.in Pola Czerwonkowskie, tereny po dawnych zakładach Chemitex, czy Pola Gawłowskie.
CHOPIN W SOCHACZEWIE:
Fryderyk Chopin urodził się w Żelazowej Woli (położonej 3 kilometry od granic Sochaczewa), w majątku hrabiostwa Skarbków 22 lutego (1 marca) 1810 r. Wkrótce rodzina Chopinów przeprowadziła się do Warszawy, gdzie w wieku 6 lat Fryderyk objawił swój wielki talent muzyczny. Rodzina kompozytora nie zapomniała jednak o Żelazowej Woli, do której często przyjeżdżała wypoczywać a Fryderyk podczas tych wizyt odwiedzał Sochaczew.Uznany za cudowne dziecko koncertował w salonach warszawskich wzbudzając zachwyt swoją grą i kompozycjami. Początkowo nauki pobierał u prof. Wojciecha Żywnego, potem zaś kształceniem utalentowanego młodzieńca zajął się prof. Józef Elsner, który na zakończenie nauki w Konserwatorium wystawił młodemu Fryderykowi opinię – „…szczególna zdatność, geniusz muzyczny”. 2 listopada 1830 r. Chopin opuścił Warszawę udając się do Wiednia. Od września 1831 r. zamieszkał na stałe w Paryżu prowadząc ożywione życie towarzyskie. Koncertował, komponował i udzielał lekcji. Żywo interesował się sprawami Polski. Jego twórczość cechuje patriotyzm oraz wielka tęsknota za krajem i rodzinnym domem. W kompozycjach Chopina brzmi różnorodność uczuć i emocji. Inspiracje do swojej twórczości czerpał z wzorców polskiej muzyki ludowej. Jego utwory stanowią artystyczną sublimację tańców: mazura, kujawiaka, oberka oraz popularnych polskich pieśni. Chopin świadomie starał się nadać swojej muzyce polski styl narodowy dążąc do wyrażenia przez swoje dzieła „polskiego ducha”. Zmarł 17 października 1849 roku w mieszkaniu przy placu Vendome 12. Pochowany został na paryskim cmentarzu Pere Lachaise. Serce Chopina znajduje się w Warszawie, w Kościele św. Krzyża przy Krakowskim Przedmieściu. Podczas letnich pobytów w Żelazowej Woli młody Fryderyk odwiedzał Sochaczew. Mało kto wie, że jeden ze swoich ostatnich koncertów w ojczyźnie Chopin zagrał w Sochaczewie – 29 sierpnia 1830 r. Koncert zorganizowano z inicjatywy gen. Piotra Szembeka, który stacjonował ze swoim wojskiem w ochaczewie. Młody kompozytor zagrał swoje kompozycje, m.in. Adagio z koncertu f-moll. Ostatnią swoją wizytę w naszym mieście i jej szczególne okoliczności opisuje w liście do przyjaciela Tytusa Woyciechowskiego. …”Byłem też onegdaj w obozie u jen. Szembeka po raz wtóry. Trzeba ci wiedzieć, że on zawsze w Sochaczewie konstytuuje i z Michałem się umówili, żeby mnie do niego zawiózł. Gdy to jednak nie przyszło do skutku Czajkowskiego […] adiutanta nasłał i mnie tam do niego wzięli.”
Pomnik znajdujący się na zdjęciu jest autorstwa rzeźbiarza Józefa Gosławskiego, absolwenta kazimierskiej Szkoły Rzemiosł Budowlanych i Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Rzymie.
WARTO ZOBACZYĆ:
Ruiny zamku Książąt Mazowieckich - Około połowy XIV stulecia książę Siemowit III wzniósł na wzgórzu murowany zamek w stylu gotyckim. Był to obiekt zbudowany na planie czworoboku, z cegły i kamieni polnych. Zamek składał się z murów obronnych, wieży bramnej od północy z drewnianą nadbudową oraz wewnętrznych zabudowań wykonanych z drewna.
Ratusz - Budynek sochaczewskiego ratusza wzniesiono w latach 1825-28 według projektu Bonifacego Witkowskiego. Władze miasta zajęły nowe pomieszczenia po tym jak od 1818 nie posiadały swojej siedziby. Niestety ratusz wielokrotnie ulegał zniszczeniu, w trakcie powstania listopadowego oraz I i II wojny światowej.
Kramnice - Sochaczewskie hale targowe zostały wybudowane w latach 1828-33 przez Abrahama Szweycera z Łęczycy, w ramach nowej regulacji miasta. Ulica Warszawska, przy której stoją Kramnice, zmieniała się wówczas w główną arterię komunikacyjną miasta. Pomysłodawcą projektu był Bonifacy Witkowski będący znanym budowniczym Województwa Mazowieckiego, a także projektantem sochaczewskiego ratusza.
Kościół parafialny w Trojanowie - Pierwszy raz o kościele w Trojanowie wspomniano w 1222 roku, a dotyczyło to wzmianki o wizycie księcia Konrada I Mazowieckiego, który ufundował wówczas kościół pw. Św. Wawrzyńca. Został on następnie zniszczony w 1294 roku przez wojska litewskiego księcia Witesa. Kolejne notki o Trojanowskim kościele pochodzą z lat 1541-1547 i 1661. Następnie miejscowość utraciła parafię, aż do 1773 roku, kiedy to wydano akt erekcji parafii.
Grobowiec mułły i cmentarz muzułmański - Grobowiec mułły został zbudowany w pierwszej połowie XIX stulecia. Jest on pozostałością dawnej nekropolii, założonej na gruntach majątku Czerwonka, będącego w posiadaniu generała Augusta Radwana. W Sochaczewie stacjonowała wówczas carska muzułmańska jednostka wojskowa. Obecnie znajduje się na terenie należącym do Liceum Ogólnokształcącego im. Fryderyka Chopina, na wysokiej skarpie nadbzurzańskiej. Cmentarz tatarski zaczęto użytkować już od 1831 roku, a przestano wykorzystywać przypuszczalnie w latach sześćdziesiątych XIX stulecia.
Dworzec PKP z Wieżą Ciśnień - Dworzec PKP zbudowany został w końcu XIX stulecia i swoim stylem architektonicznym nawiązuje do bardzo popularnej w owym czasie na terenie Mazowsza, architektury dworkowej. Wzniesiony z czerwonej cegły, jest budynkiem jednokondygnacyjnym ze spadzistym dachem, o rozłożystej powierzchni. Jego reprezentacyjny charakter podkreśla wyodrębnienie wejść zarówno w elewacji frontowej jak i od strony torów. Dosyć surową bryłę budynku łagodzą duże okna zwieńczone łukami. Wieża Ciśnień została wzniesiona w 1921 roku w stylu typowym dla takich budowli. Podobne wieże wodne wybudowano w Żyrardowie, Łodzi Kaliskiej, Koninie, Tłuszczu, Radomsku czy Nasielsku. Charakter obiektu ściśle nawiązuje do architektury baroku i ma tzw. oprawę historyzującą . Elementem szczególnie zwracającym uwagę jest silne uwypuklenie poszczególnych partii poprzez podzielenie budowli misternie wyprofilowanymi gzymsami, pokrytymi dachówką.
Młyn Repsz - Pierwsza wzmianka o młynie wodnym pojawiła się w 1763 roku. Już wówczas Repszowie sprowadzili się do Polski i zajęli się produkcją przemysłową i rolną. Chodakowski młyn rozpoczął swoją działalność w 1906 roku, a pierwszym właścicielem obiektu był Karol Repsz. W czasie II wojny światowej w domu mieszczącym się przy młynie znajdowało się centrum dowodzenia strukturami Armii Krajowej.
Cmentarz żydowski - Nekropolia żydowska w Sochaczewie jest jedną z najstarszych w Polsce, założona została na przełomie XV i XVI wieku. Pierwsza notka o kirkucie pochodzi z II połowy XVI wieku, zatem data powstania plasuje go obok cmentarza Remu w Krakowie czy Tykocinie. O wartości sochaczewskiego cmentarza świadczą również inskrypcje na żydowskich grobach, są one niezwykle ważnym źródłem danych historycznych i dziejowych.
Dwór w Czerwonce - Obiekt zbudowany został około 1800 roku, początkowo stanowił własność rodziny Błeszyńskich. Następnie przez sześć lat posiadłością gospodarował nim Jan Nepomucen Toczyski, marszałek powiatu błońskiego.
Pałac w Gawłowie - Powstały w latach dwudziestych XX wieku pałac powstał jako budynek neoklasycystyczny, piętrowy, podpiwniczony, murowany z cegły, otynkowany i malowany na biało. Widać w nim nawiązania do cech budowli eklektycznych. Podstawowym budulcem była czerwona cegła. Powstał na planie prostokąta zbliżonego do kwadratu, o bardzo regularnej bryle.
Dwór w Chodakowie - Dwór zbudowany został w dwudziestoleciu międzywojennym, prawdopodobnie z wykorzystaniem murów budowli stojącej tu wcześniej, która powstała w pierwszej połowie XIX w. Pierwszym właścicielem posiadłości najprawdopodobniej był Ostrzewicz, to z tego okresu pochodzi część dwukondygnacyjna. Na przełomie XIX i XX stulecia wzniesiona została część jednokondygnacyjna.
Pomnik „Solidarności” (skwer przed Urzędem Miejskim) - 13 grudnia 2005 roku w rocznicę wprowadzenia stanu wojennego, przed Urzędem Miejskim odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej 25 lecie działalności NSZZ „Solidarność”. Tablicą umieszczono na 24 tonowym kamieniu podarowanym mieszkańcom miasta przez firmę „Energop”. 27 września 2005 roku Rada Miejska nadała skwerowi przed ratuszem miejskim, imię „Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego SOLIDARNOŚĆ”. Zdecydowano wtedy również, że w ramach obchodów rocznicowych, na skwerze ustawiony zostanie pomnik przypominający kolejnym pokoleniom o historycznych dokonaniach
Tablica upamiętniająca ofiary II wojny światowej - Przy wejściu do kościoła pw. Matki Bożej Różańcowej w 50 rocznicę wybuchu II wojny światowej wmurowano ścianę pamięci z wyrytymi nazwiskami mieszkańców Sochaczewa, którzy oddali swe życie w czasie wojny.
Tablica upamiętniająca żołnierzy Armii Krajowej - Tablica znajduje się wewnątrz kościoła pw. Matki Bożej Różańcowej w parafii św. Wawrzyńca. Została wmurowana 11 listopada 1999 roku dzięki staraniom wspólnoty parafialnej i sochaczewskich żołnierzy AK.
Pomnik Chopina - Pomnik znajduje się w parku u zbiegu ulic Warszawskiej i Traugutta. Na obelisku zamontowano odlaną z brązu tablicę oddającą hołd największemu polskiemu kompozytorowi oraz płaskorzeźbę profilu twarzy kompozytora. Autorem projektu i wykonawcą jest znany rzeźbiarz Mirosław Biskupski.
Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie - Muzeum Pomnik mieści się w klasycystycznym dawnym ratuszu z XIX w. Gromadzi głównie zbiory dotyczące II wojny światowej, które prezentowane są na stałej wystawie "Pole bitwy 1939-1945 - Gdy bój na Bzurą wrzał". Powstało w 1973 roku z inicjatywy członków Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Sochaczewskiej. Inspiracją do stworzenia Muzeum w Sochaczewie stała się w głównej mierze - Bitwa nad Bzurą, największa polska bitwa w wojnie polsko -niemieckiej 1939 roku.
źródło: www.sochaczew.pl
