https://www.centrumpaderewskiego.pl/ https://twitter.com/c_paderewskiego https://www.instagram.com/centrum.paderewskiego/
Kąśna Dolna jest miejscem, w którym od trzydziestu lat kultywowana jest pamięć po Ignacym Janie Paderewskim w ramach działalności Centrum Paderewskiego – instytucji kultury Powiatu Tarnowskiego, od 2017 roku współprowadzonej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Centrum powstało w 1990 roku na bazie działającego od 1869 roku Tarnowskiego Towarzystwa Muzycznego.
Instytucja podejmuje działania na rzecz krzewienia muzyki klasycznej i edukacji kulturalnej oraz upowszechniania wiedzy o swoim Patronie – wybitnym pianiście i kompozytorze, wielkim patriocie i mężu stanu. Organizuje wydarzenia kulturalne od lat wpisane w kalendarz artystyczny muzycznej Polski. Spośród najważniejszych cyklicznych przedsięwzięć należy wymienić zapoczątkowany w 1996 roku Festiwal Muzyki Kameralnej Bravo Maestro, odbywający się od 1982 roku Festiwal Tydzień Talentów czy stosunkowo nowe, ale już cieszące się ogromną popularnością wydarzenie o charakterze patriotycznym – Festiwal Viva Polonia! Ku pokrzepieniu serc. Ważnym elementem działalności instytucji są wydarzenia o charakterze edukacyjnym, takie jak warsztaty instrumentalne i wokalne, lekcje patriotyczne, lekcje muzealne. Centrum Paderewskiego od wielu lat zajmuje się również promocją młodych talentów.
W skład kompleksu dworsko-parkowego wchodzi XIX-wieczny dwór, Letnia Sala Koncertowa oraz Dom Pracy Twórczej przebudowany z dworskiej oficyny. Całość otoczona jest szesnastohektarowym parkiem w stylu angielskim z urokliwym starodrzewem i stawem z malowniczą wyspą pośrodku. Aranżacja wnętrz dworu przywołuje czasy, kiedy mieszkał tu Paderewski. Stałą ekspozycję stanowią meble oraz przedmioty użytkowe przekazane przez Muzeum Narodowe w Warszawie. Całości dopełniają pamiątki związane z Patronem miejsca, które przybliżają jego prywatne i publiczne życie.
DWÓR PADEREWSKIEGO
Front budynku usytuowanego w połowie
stoku, zwrócony na wschód, pozwala w pogodne dni obserwować budzący się
dzień. Widok jest tym piękniejszy, że słońce wstaje ponad przydworskim
stawem, ozdobionym malowniczą wyspą i okolonym wierzbami płaczącymi.
Pejzaż ten podkreśla łagodna linia trawnika, zbiegającego od schodków
ganku, aż nad sam brzeg wody. Sam Dwór, dzięki prostocie swej formy,
jasnym ścianom i proporcjonalnej bryle, sprawia miłe dla oka wrażenie.
Harmonia budynku oraz otaczającego go parku, przywodzą na myśl
tradycyjny polski dom szlachecki. Aranżacja wnętrz Dworu przywołuje czasy,
kiedy mieszkał tu Paderewski. Stałą ekspozycję stanowią meble oraz
przedmioty użytkowe przekazane przez Muzeum Narodowe w Warszawie.
Całości dopełniają pamiątki związane z Patronem miejsca, które
przybliżają jego prywatne i publiczne życie. Odtworzone zostały: gabinet
Pana Domu, sypialnia Heleny Paderewskiej, salony – klasycystyczny i
neorokokowy, pokój chiński i salonik. Hall dworski, w którym w czasach
Paderewskiego stał duży stół bilardowy, pełni obecnie funkcję estrady
dla koncertujących tu artystów. Kluczowym elementem wystroju jest
wysokiej klasy fortepian marki Fazioli. Spośród najcenniejszych pamiątek, jakie
obejrzeć można w kąśnieńskim Dworze, wymienić należy przede wszystkim
oryginalny fortepian Mistrza, księgozbiór i kufry podróżne kompozytora,
porcelanowy flakonik będący osobistą pamiątką Paderewskiego oraz dwa
fotele neoklasycystyczne i klozecik w formie taboretu z wyjmowanym
ceramicznym naczyniem, stanowiące pierwotne wyposażenie Dworu w Kąśnej. Usytuowany w salonie neorokokowym
instrument to oryginalny fortepian Petrof, na którym Ignacy Jan
Paderewski tworzył i grał w swoim polskim domu. Od 1903 roku
właścicielami dóbr w Kąśnej stali się Helena i Włodzimierz Kodrębscy. Po
sprzedaży majątku w 1912 roku zabrali część wyposażenia Dworu ze sobą.
Pamiątki po Paderewskim otrzymała w spadku ich córka Krystyna Barbacka,
dzięki której w latach 80. fortepian Mistrza powrócił do Kąśnej Dolnej. Stojący w dworskim hallu fortepian
Fazioli podarowany został Centrum Paderewskiego przez prof. Ursa
Ruchtiego ze Szwajcarii. Artysta wykonał kilkadziesiąt recitali
fortepianowych w największych miastach Francji, Szwajcarii i Niemiec, z
których całkowity dochód – honoraria i zbiórki wolnych datków –
przeznaczył na zakup nowego instrumentu dla Centrum Paderewskiego.
Trafił on do Kąśnej w lipcu 1996 roku i od tamtej pory grają na nim
najwybitniejsi pianiści o międzynarodowej renomie.
SALA KONCERTOWA "STODOŁA"
Front budynku usytuowanego w połowie
stoku, zwrócony na wschód, pozwala w pogodne dni obserwować budzący się
dzień. Widok jest tym piękniejszy, że słońce wstaje ponad przydworskim
stawem, ozdobionym malowniczą wyspą i okolonym wierzbami płaczącymi.
Pejzaż ten podkreśla łagodna linia trawnika, zbiegającego od schodków
ganku, aż nad sam brzeg wody. Sam Dwór, dzięki prostocie swej formy,
jasnym ścianom i proporcjonalnej bryle, sprawia miłe dla oka wrażenie.
Harmonia budynku oraz otaczającego go parku, przywodzą na myśl
tradycyjny polski dom szlachecki. Aranżacja wnętrz Dworu przywołuje czasy,
kiedy mieszkał tu Paderewski. Stałą ekspozycję stanowią meble oraz
przedmioty użytkowe przekazane przez Muzeum Narodowe w Warszawie.
Całości dopełniają pamiątki związane z Patronem miejsca, które
przybliżają jego prywatne i publiczne życie. Odtworzone zostały: gabinet
Pana Domu, sypialnia Heleny Paderewskiej, salony – klasycystyczny i
neorokokowy, pokój chiński i salonik. Hall dworski, w którym w czasach
Paderewskiego stał duży stół bilardowy, pełni obecnie funkcję estrady
dla koncertujących tu artystów. Kluczowym elementem wystroju jest
wysokiej klasy fortepian marki Fazioli. Spośród najcenniejszych pamiątek, jakie
obejrzeć można w kąśnieńskim Dworze, wymienić należy przede wszystkim
oryginalny fortepian Mistrza, księgozbiór i kufry podróżne kompozytora,
porcelanowy flakonik będący osobistą pamiątką Paderewskiego oraz dwa
fotele neoklasycystyczne i klozecik w formie taboretu z wyjmowanym
ceramicznym naczyniem, stanowiące pierwotne wyposażenie Dworu w Kąśnej. Usytuowany w salonie neorokokowym
instrument to oryginalny fortepian Petrof, na którym Ignacy Jan
Paderewski tworzył i grał w swoim polskim domu. Od 1903 roku
właścicielami dóbr w Kąśnej stali się Helena i Włodzimierz Kodrębscy. Po
sprzedaży majątku w 1912 roku zabrali część wyposażenia Dworu ze sobą.
Pamiątki po Paderewskim otrzymała w spadku ich córka Krystyna Barbacka,
dzięki której w latach 80. fortepian Mistrza powrócił do Kąśnej Dolnej. Stojący w dworskim hallu fortepian
Fazioli podarowany został Centrum Paderewskiego przez prof. Ursa
Ruchtiego ze Szwajcarii. Artysta wykonał kilkadziesiąt recitali
fortepianowych w największych miastach Francji, Szwajcarii i Niemiec, z
których całkowity dochód – honoraria i zbiórki wolnych datków –
przeznaczył na zakup nowego instrumentu dla Centrum Paderewskiego.
Trafił on do Kąśnej w lipcu 1996 roku i od tamtej pory grają na nim
najwybitniejsi pianiści o międzynarodowej renomie.
DOM PRACY TWÓRCZEJ
Stojący tuż obok Dworu Dom Pracy Twórczej przebudowany został z
oryginalnej dworskiej oficyny południowej. Bliźniacza oficyna północna
niestety nie przetrwała do czasów obecnych. Dom Pracy Twórczej jest
miejscem, w którym artyści mogą swobodnie tworzyć, a uczestnicy
warsztatów szlifować swój warsztat muzyczny. Jest otwarty dla wszystkich
tych, którzy szukają odpoczynku w otoczeniu pięknej kąśnieńskiej
przyrody.
KAWIARNIA MAESTRO
Została otwarta 24 sierpnia 2017 roku
podczas Festiwalu Mistrzowskie Wieczory w Kąśnej. W swojej ofercie
oprócz wyśminitej kawy, herbaty i ciasta serwuje również „Przepis na
sukces” samego Mistrza Paderewskiego, który brzmi: 1% talentu, 9%
szczęścia, 90% pracy.Kawiarnia jest czynna od pierwszego koncertu do listopadowego Festiwalu Viva Polonia!
PARK PADEREWSKIEGO
Zabudowania dworskie otacza
szesnastohektarowy park w stylu angielskim. Komponowany był w obrębie
dawnych łąk i naturalnej flory porastającej zbocze. Od północy teren
zamyka biegnąca wzdłuż jaru droga obsadzona starodrzewem. Południowy
kraniec parku wyznacza zabytkowa Aleja Lipowa, która dochodzi do lasu –
naturalnej granicy południowo-zachodniej. Wśród rosnących tu drzew liściastych
najliczniejsze są lipy drobnolistne oraz dęby szypułkowe. Występują
również brzozy, akacje, wierzby, kasztanowce, graby, jesiony, a z
iglastych świerk pospolity, modrzew europejski i sosny zwykłe. Znajdują
się tu także tak rzadkie okazy, jak świerk serbski, dąb czerwonolistny,
dąb stożkowaty, jesion zwisający, sosna kanadyjska, lipa szerokolistna,
żywotnik. Cenne są starodrzewy, zwłaszcza trzystuletnie dęby. Park jest ostoją dla wielu
przedstawicieli polskiej fauny. Na uwagę zasługują lęgi muchołówki
żałobnej oraz dzięcioła średniego. Kąśnieński staw regularnie odwiedzają
nurogęsi, czapla siwa, a okazjonalnie czapla biała. Wśród bogatej
entomofauny wyróżnia się motyla krasopani hera – wymienianego w
załącznikach Dyrektywy siedliskowej Natury 2000. Park jest otwarty od poniedziałku do
piątku w godzinach 7.00-21.00, a w soboty i niedziele w godzinach
11.30-19.30. Wstęp bezpłatny.
DZIAŁALNOŚĆ KULTURALNA CENTRUM PADEREWSKIEGO
* koncerty u Paderewskiego - Od wielu lat polski dom Ignacego Jana
Paderewskiego rozbrzmiewa muzyką na najwyższym poziomie. A postać
Mistrza przyciąga zarówno najwybitniejszych artystów, jak i melomanów,
którzy doceniają niezwykły klimat kąśnieńskiego ośrodka. 16 paźdzernika 1983 roku w jesiennej
sceneri, przy szeleszczącym wietrze i śpiewie ptaków, w samo południe na
dworskim ganku, po raz pierwszy od wyjazdu Paderewskiego z Kąśnej,
zabrzmiała tu jego piękna muzyka fortepianowa, którą zaprezentował
Janusz Grzelązka. Od tamtej pory Centrum Paderewskiego zorganizowało
setki koncertów – od kameralych począwszy, poprzez występy orkiestr i
chórów, na galach operowych i operetkowych skończywszy. Występują tu soliści i kameraliści.
Wokaliści i instrumentaliści. Wirtuozi i wykonawcy, którzy stawiają
dopiero pierwsze estradowe kroki. Ciepłe wnętrza Dworu, niespotykana
nigdzie indziej atmosfera Sali Koncertowej Stodoły i gościnne progi Domu
Pracy Twórczej sprawiają, że każdy czuje się tutaj dobrze.
* Festiwal Bravo Maestro - Festiwal Muzyki Kameralnej Bravo Maestro
Kąśna Dolna to wydarzenie zapoczątkowane w 1996 roku przez ówczesną
dyrektor Centrum Paderewskiego Annę Knapik i światowej sławy skrzypka
Vadima Brodskiego, które od zarania przyciągało największe osobowości
polskiej kameralistyki. Przez ponad dwadzieścia lat odbywał się w
cyklu dwuletnim – naprzemiennie z Festiwalem Mistrzowskie Wieczory w
Kąśnej. Od 2018 roku wydarzenie ma miejsce co roku – tradycyjnie w
ostatnie wakacyjne dni sierpnia. Bardzo długo Bravo Maestro było jedynym w
Polsce festiwalem, podczas którego artyści przebywając wspólnie w Domu
Mistrza tworzyli unikatowe interpretacje najwybitniejszych dzieł muzyki
klasycznej. Dziś, mimo że charaketer wydarzenia wyewoluował, niezmiennie
jego finał stanowi Maraton Muzyczny, podczas którego najlepsi polscy
soliści i kameraliści serwują trzymany w tajemnicy do ostatniej chwili
trzygodzinny program koncertu, pełen perełek i żartów muzycznych. Podczas Festiwalu występowali dotąd
m.in. Wanda Wiłkomirska, Krzysztof Jabłoński, Janusz Olejniczak,
Konstanty Andrzej Kulka, Stefan Kamasa, Waldemar Malicki, Vadim Brodski,
Bartłomiej Nizioł, Lech Bałaban, Rafał Kwiatkowski, Tomasz Strahl,
Krzysztof Jakowicz, Jakub Jakowicz, Szymon Nehring, Klaudiusz Baran,
Katarzyna Duda, Janusz Wawrowski, Robert Morawski, Iwona Socha, Jacek
Jaskuła, Michał Zaborski, Marcin Zdunik, Kwintet Śląskich Kameralistów, a
także światowej sławy jazzmani: Michał Urbaniak, Leszek Możdżer, Adam
Makowicz i Henryk Miśkiewicz.
* Festiwal Viva Polonia! - Listopadowy Festiwal Viva Polonia! Ku
pokrzepieniu serc zapoczątkowany został w roku 2017 w związku ze
zbliżającą się setną rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości.
Przedsięwzięcie o charakterze patriotycznym ma na celu promocję szeroko
rozumianej kultury polskiej – muzyki, sztuki oraz historii. W ramach Festiwalu odbywają się
koncerty, spektakle teatralne, promocje książek oraz wystawy. Artyści,
którzy do tej pory przyjęli zaproszenie do wzięcia udziału w wydarzeniu
to m.in. Krzysztof Książek, Agnieszka Zahaczewska-Książek, Grzegorz
Biegas, Ewa Biegas, artyści Opery Śląskiej i Opery Krakowskiej czy
Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny. Fundamentalną częścią Viva Polonia! są
lekcje patriotyczne skierowane do dzieci i młodzieży, zaprezentowane w
ciekawej formie przedstawień teatralnych i przygotowane przez ich
rówieśników z Koła Teatralnego „Improwizacja” z Gromnika. W spektaklu
„Herosi Niepodległej” (2018) uczestniczyła rekordowa liczba 2700 uczniów
i nauczycieli z ok. 40 szkół Małopolski, Podkarpacia i Śląska.
* Festiwal Tydzień Talentów - Festiwal Tydzień Talentów jest
wydarzeniem, które od lat daje młodym, dobrze rokującym artystom szansę
sprawdzenia i zdyskontowania swoich umiejętności. Pierwsza edycja
odbywała się od 14 do 17 października 1982 roku pod nazwą „Spotkania
Młodych Muzyków – prezentacje laureatów konkursów polskich i
zagranicznych”, a udział w niej wziął m.in. wybitny dziś wiolonczelista –
Andrzej Bauer. W kolejnym roku Festiwal przyjął obowiązującą do teraz
nazwę, a w przeciągu przeszło trzech dekad był początkiem kariery m.in.
Waldemara Malickiego, Tomasza Strahla, Rafała Kwiatkowskiego, Jakuba
Jakowicza, Rafała Blechacza. Festiwalowi zawsze towarzyszyli znani
krytyce muzyczni oraz największe autorytety życia muzycznego, spośród
których warto przywołać takie nazwiska, jak Józef Kański, Janusz Ekiert,
Jan Popis czy Anna Woźniakowska.Tydzień Talentów odbywał się najpierw w
formule Ogólnopolskiego Konkursu Laureatów Konkursów Muzycznych,
następnie zaś w formule Warsztatów z Mistrzami, która dawała młodym
nieocenioną możliwość pracy pod okiem wybitnych mentorów.Od 2021 roku sednem festiwalu stają się
dwa konkursy. Pierwszym z nich jest Konkurs o Stypendium Centrum
Paderewskiego w Kąśnej Dolnej skierowany do studentów polskich uczelni
muzycznych. Drugim – Konkurs o Nagrodę im. Anny Knapik dla uczniów szkół
muzycznych I i II stopnia. W obu przypadkach nagrodą główną jest
atrakcyjne stypendium finansowe. Od roku 2017 wydarzenie odbywa się nie
jesienią, a wiosną – w jednym z najpiękniejszych miesięcy roku, maju.
Festiwal zatem ewoluuje, zarówno pod względem artystycznym i
edukacyjnym, jak również organizacyjnym, odpowiadając na sugestie
artystów i melomanów.
* wydarzenia edukacyjne - Centrum Paderewskiego od lat prowadzi
współpracę ze szkołami muzycznymi w ramach organizacji wydarzeń
edukacyjnych. Są to głównie warsztaty dla dzieci i młodzieży, audycje,
koncerty dyplomowe. W Dworze Paderewskiego każdego roku gościmy młodych
wokalistów i instrumentalistów, którzy w jedynej zachowanej w świecie
posiadłości Mistrza Paderewskiego mogą szlifować swój warsztat i
występować przed szeroką publicznością.
(źródło: www.centrumpaderewskiego.pl oraz broszura informacyjna wydana nakładem Centrum - "Kompleks dworsko-parkowy Ignacego Jana Paderewskiego")