GMINA OSTASZEWO

 

 

https://ostaszewo.pl/

 

https://www.facebook.com/Gmina-Ostaszewo-1684020981878513/

 

http://www.mierzejaizulawy.pl/gminy/ostaszewo/

INFORMATOR TURYSTYCZNY GMINY OSTASZEWO:

https://ostaszewo.pl/files/file/do-pobrania/informator_turystyczny_ostaszewo.pdf

Ostaszewo (do 1945 niem. Schöneberg, pol. Szymbark, po 1945 krótko Szymbork) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie nowodworskim, w gminie Ostaszewo na obszarze Żuław Wiślanych w odległości 1 km od Wisły. Wieś znajduje się na nieczynnym szlaku Żuławskiej Kolei Dojazdowej.

Wieś królewska położona była w II połowie XVI wieku w województwie malborskim. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie elbląskim.

Gmina Ostaszewo leży w sercu Żuław Wiślanych, na południe od drogi krajowej nr 7 (E 77) Gdańsk - Warszawa, wzdłuż prawego brzegu Wisły, ok. 30 km od aglomeracji trójmiejskiej oraz Elbląga. Żuławy stanowią niemal całkowicie płaską, bardzo nisko położoną równinę. Gmina zajmuje powierzchnię 61 km2, z czego ok. 85% to użytki rolne. Obejmuje 11 miejscowości, podzielonych na 7 sołectw. Zamieszkana jest przez 3.324 osoby. Największą miejscowością jest Ostaszewo, liczące 977 mieszkańców.
 

Dogodna lokalizacja sprzyja działającym na terenie naszej gminy przedsiębiorstwom. Wśród największych należy wymienić: Hydromechanika 1, Piaskowiec 38; Hydromechanika 2, Groblica 44; Stocznia Żuławy sp. z o.o., Piaskowiec 15; Zakład Remontowo - Budowlany, , Ostaszewo 82 A. Wysoka konkurencyjność na rynku krajowym i zagranicznym niejednokrotnie owocowała nagrodami i wyróżnieniami dla wielu z nich. Przyszłych inwestorów z pewnością zainteresują zwłaszcza dwa obszary: „Strefa aktywności gospodarczej Ostaszewo - Piaskowiec" oraz „Mała Holandia".

Największą wartością gminy jest jej krajobraz kulturowy, związany z żuławskim systemem polderów, zieleń śródpolna, charakterystyczna flora i fauna oraz historyczna zabudowa wiejska i sakralna.

Na przestrzeni wieków przenikały się tu różne kultury: pruska, pomorska, holenderska, ukraińska, mennonicka, niemiecka i polska. Każda pozostawiła po sobie ślad, widoczny do dziś. Charakterystyczne dla regionu domy podcieniowe można spotkać w prawie każdej wsi. Prawdziwym unikatem jest jedyny na Żuławach drewniany kościół w Palczewie z 1712 r. Dużą atrakcją są ruiny kościoła gotyckiego z XIV w. w Ostaszewie. Bogatą historię mają również inne budowle, jak np.: XIX-wieczny kościół parafialny w Ostaszewie oraz kościół z drewnianą wieżą w Jezierniku. Bardzo cenny jest XIX-wieczny holenderski wiatrak w Palczewie.

Bliskość Wisły i brak uciążliwych dla środowiska podmiotów dodatkowo zachęca do wypoczynku.

Dolina Wisły została uznana w ramach sieci ekologicznej ECONET POLSKA za międzynarodowy korytarz ekologiczny. Na odcinku od Włocławka do Przegaliny stanowi Obszar Specjalnej Ochrony sieci NATURA 2000 pn. „Dolina Dolnej Wisły". W obrębie Gminy Ostaszewo podlega ochronie również jako część Środkowożuławskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.

ZARYS HISTORYCZNY:

Przed XIV w. teren późniejszej wsi Ostaszewo stanowił zamieszkałą wyspę, ujętą wodami Wisły. W wyniku podjętych przez zakon krzyżacki prac melioracyjnych i budowy wałów, około 1330 r. została tu założona wieś lokacyjna. Osada ta otrzymała w 1333 r. przywilej lokacyjny na prawie chełmińskim, z rąk wielkiego komtura zakonu krzyżackiego Konrada Kesselhuta. Obszar wsi posiadał powierzchnię 60 włók (1 włóka chełmińska = 16,8 ha), z których cztery wolne włóki (czyli takie, które zostały zwolnione z obowiązku płacenia daniny na rzecz pana feudalnego) przeznaczone zostały na utrzymanie proboszcza, zaś sześć wolnych włók nadano zasadźcom. Pozostałe 50 włók podzielono pomiędzy 25 chłopów, którzy przez pierwszych 5 lat zwolnieni byli z obowiązku płacenia daniny. później każdy chłop miał przekazywać z każdej włóki 1½ chełmińskiego grosza oraz dwie kury jako czynsz na rzecz zakonu krzyżackiego. Ponadto z każdej włóki ziemi jej posiadacz musiał w ciągu roku odpracować 6 dni przy budowie zamku w Malborku. W przywileju lokacyjnym znalazła się też wzmianka o tym, iż już wtedy we wsi znajdował się kościół. Przekaz źródłowy z 1409 r. i informuje, iż wielki mistrz Ulrich von Jungingen przekazał dochody z tytułu prawa patronatu nad kościołem parafialnym w Ostaszewie na rzecz szpitala św. Elżbiety w Gdańsku, co zostało w 1411 r. potwierdzone przez biskupa. Na portalu wieży znajdowała się inskrypcja dotycząca przerwania wałów i wielkiej powodzi, jaka miała miejsce w 1526 r. Od połowy XVI w. we wsi istniała także gmina ewangelicka. Brak jednak pewnych informacji o tym, czy wykorzystywała ona przejściowo kościół, czy też nabożeństwa sprawowano jedynie w prywatnych domach. Od XVII gotycki kościół służył wyłącznie katolikom.


WARTO ZOBACZYĆ:

    neogotycki kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki parafialny pw. św. Jana Chrzciciela, 1873-1874, nr rej.: A-1422 z 21.10.1993
    kościół pw. św. Jana Chrzciciela (ruina), XIV, XIX.

Zachowane ruiny gotyckiego kościoła z końca XIV – połowy XV wieku zniszczonego w 1945 roku. Najstarszą częścią założenia jest prezbiterium z około 1390-1405 roku. Następnie, po około 1405 roku, wybudowano dolną część wieży. Dalsze prace budowlane prowadzono do około 1450 roku. Z akt wizytacji przeprowadzonej w 1698 r. wynika, że krótko przedtem wieża została odnowiona z inicjatywy proboszcza Isbanta. W 1785 r. dach wieży otrzymał nowe pokrycie gontem, zastąpione w 1857 r. łupkiem. W 1846 dach korpusu przekryto dachówką holenderką po usunięciu istniejącego dotąd pokrycia dachówką mnich-mniszka. W 1859 r. szczyt wschodni połączono z więźbą za pomocą ankrów. W latach 1866-1867 przeprowadzono prace restauratorskie, m.in. odnowiono maswerki i partię cokołową murów, jak też wyburzono południową kruchtę zastępując ją nowym budynkiem. Kolejne prace restauratorskie przeprowadzono w 1910 r. przy szczycie wschodnim. Przy tej okazji odtworzono tynkowe blendy i opaski z malowaną dekoracją maswerkową. W dniu 4 kwietnia 1945 kościół został spalony z rozkazu niemieckiego oficera SS, który wraz ze swoją jednostką miał bronić okolic Ostaszewa przed Armią Czerwoną.

Ponadto we wsi znajdują się:

    Dom nr 21, zbudowany w XIX wieku
    Dawny hotel przy ul. Kościuszki 29 z gankiem zdobionym laubzekinem
    Dawna szkoła ewangelicka pod nr 20, obecnie "Izba Historii i Tradycji Gminy Ostaszewo"
    Znajdujący się niegdyś we wsi wiatrak odwadniający został w 1933 roku przeniesiony do skansenu techniki w Oliwie (obok spichrza opackiego - ob. muzeum etnograficznego), gdzie w latach 50. i w końcu l. 70. uległ częściowemu spaleniu. Jego pozostałości przeniesiono najpierw do Sobieszewa, a obecnie znajdują się w Żuławskim Parku Historycznym w Nowym Dworze Gdańskim.

źródło: https://ostaszewo.pl/; Wikipedia

 

 

 

NARODOWE CENTRUM KULTURY

 

 

 

https://www.nck.pl/

 

https://www.facebook.com/NarodoweCentrumKultury/?locale=pl_PL

NEWSLETTER NARODOWEGO CENTRUM KULTURY:

https://www.nck.pl/newsletter

FILM PROMOCYJNY O NARODOWYM CENTRUM KULTURY:

https://youtu.be/QlnnaXTOn_w

Narodowe Centrum Kultury (NCK) – państwowa instytucja kultury, której statutowym zadaniem jest podejmowanie działań na rzecz rozwoju kultury w Polsce. NCK realizuje szerokie spektrum działań z zakresu dziedzictwa narodowego, edukacji historycznej i patriotycznej, kreowania zainteresowania kulturą oraz podnoszenia kwalifikacji pracowników kultury. W ramach swojej działalności NCK prowadzi własne programy długofalowe oraz projekty jednorazowe, a także projekty partnerskie z innymi podmiotami sektora kultury. Instytucja zarządza również programami Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.


Przedmiotem działań Narodowego Centrum Kultury jest:

    Edukacja kulturalna oraz zwiększanie zainteresowania kulturą i sztuką,
    Rozwój i profesjonalizacja sektora kultury,
    Promocja polskiego dziedzictwa narodowego jako elementu europejskiego dziedzictwa kulturowego,
    • Podtrzymywanie i upowszechnianie tradycji narodowej i państwowej.

Narodowe Centrum Kultury zajmuje się także:

    Inspirowaniem i wspomaganiem działających w sferze kultury i dziedzictwa narodowego ruchów społecznych oraz organizacji pozarządowych,
    Informacją kulturalną oraz pracami badawczymi w zakresie kultury i dziedzictwa narodowego,
    Podwyższaniem kwalifikacji kadr zajmujących się działalnością kulturalną.

NCK należy do ENCATC (European Network of Cultural Administration Training Centers). Misją ENCATC jest stymulowanie i zachęcanie do rozwoju kultury szczególnie w zakresie zarządzania, polityki edukacji kulturalnej i określania jej strategii w obliczu wielkich zmian zachodzących w dziedzinach kultury, sztuki i mediów.

W listopadzie 2015 roku NCK objęło funkcję Centrum Festiwalowego w ramach projektu Europe For Festivals, Festivals For Europe (EFFE) – międzynarodowej inicjatywy powołanej przez Europejskie Stowarzyszenie Festiwali (EFA), ukierunkowanej na promocję i współpracę najlepszych europejskichfestiwali kulturalnych. Zachęcamy do śledzenia na bieżąco informacji związanych z projektem na naszej stronie internetowej oraz na www.effe.euUwaga, link zostanie otwarty w nowym oknie.


ZARYS HISTORYCZNY INSTYTUCJI:

Historia NCK sięga roku 1950, kiedy przy ówczesnym Departamencie Amatorskiego Ruchu Artystycznego Ministerstwa Kultury i Sztuki została powołana Centralna Poradnia Świetlicowa i Wzorcownia Artystyczna. Zmiana kierunku działalności powstałej w latach 50. instytucji zaowocowała jej przemianowaniem na Ośrodek Instrukcyjno-Metodyczny Pracy Kulturalno-Oświatowej. W latach sześćdziesiątych, już jako samodzielna jednostka, oderwana od Ministerstwa Kultury i Sztuki, ośrodek funkcjonował jako Centralna Poradnia Ruchu Artystycznego, rozszerzając zakres swojej działalności o sekcję oświatową.

W 2002 roku nastąpiło połączenie Centrum Animacji Kultury, Instytutu Dziedzictwa Narodowego oraz Krajowego Ośrodka Dokumentacji Regionalnych Towarzystw Kulturalnych. W ten sposób powstało Narodowe Centrum Kultury. Nowa instytucja przejęła część zadań CAK, IDN i KODRTK rozszerzając jednocześnie zakres swojego działania o nowe projekty i programy.

W roku 2005 decyzją Ministra Kultury NCK połączyło się z Centrum Międzynarodowej Współpracy Kulturalnej, tworząc Instytut im. Adama Mickiewicza, by w 2006 roku ponownie podjąć samodzielną działalność zarówno na polu oświatowym, wydawniczym jak i promocji kultury i polskiego dziedzictwa kulturowego.

źródło: https://www.nck.pl; Wikipedia

 
 

GMINA SZCZEKOCINY

 

 

https://szczekociny.pl/

 

https://www.facebook.com/GminaSzczekociny/

MAPA GMINY SZCZEKOCINY:

https://szczekociny.e-mapa.net/

Szczekociny – gmina miejsko-wiejska w Polsce w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, na pograniczu dwóch mezoregionów, tj. Niecki Włoszczowskiej i Progu Lelowskiego, które wchodzą w skład Wyżyny Środkowo – Małopolskiej. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa częstochowskiego. Jest jednostką samorządową, obejmującą swym zasięgiem miasto Szczekociny oraz 18 sołectw. Siedziba gminy to Szczekociny.
Przez teren gminy płyną rzeki Pilica, Krztynia i Żebrówka.

O MIEŚCIE I GMINIE

Szczekociny to miasto posiadające ponad sześćsetletnią historię wpisaną w dzieje Małopolski, Kielecczyzny a obecnie Śląska. Przez wieki doświadczyło rozkwitu tętniąc życiem wpisując się w karty historii kraju. Zabytki, piękno przyrody, walory turystyczno – rekreacyjne, ludzie otwarci i serdeczni to mocne strony naszej społeczności. Urzekają krajobrazy, zachwycają piękne stawy i niespotykane leśne zakątki wraz z bogactwem flory i fauny. Miasto od wieków pełni rolę centrum lokalnej administracji. Tu tętni handel i rozwijają się usługi.

Dla nas, mieszkańców Szczekociny mają własny charakter i koloryt, w którym historia zaznaczyła swoją obecność, obecność, która pozwala jednak teraźniejszości swobodnie kształtować oblicze miasta. Szczekociny są miejscem szczególnym, w którym ponad cztery tysiące mieszkańców realizuje swoje plany i aspiracje, stawia sobie cele i sukcesywnie do nich dąży. Malowniczy krajobraz współgra tu z życzliwością i otwartością mieszkańców, szanujących swoje korzenie, historię i tradycję. Nie ma tu wielkiego przemysłu. Miasto pełni rolę węzła komunikacyjnego dla gminy Szczekociny i gmin sąsiednich łącząc trzy województwa Świętokrzyskie, Małopolskie i Śląskie. Oddajemy dziś Państwu do dyspozycji stronę internetową na której prezentujemy gminę i miasto Szczekociny. Znajdziecie na niej najważniejsze informacje o gminie i jej mieszkańcach. Pragniemy zaprezentować Państwu dorobek oraz perspektywy rozwoju naszej gminy. Szczególny nacisk kładziemy na zagadnienia mogące zainteresować potencjalnych kontrahentów i inwestorów polskich oraz zagranicznych. Mamy nadzieję, że prezentacja zachęci Państwa do odwiedzenia naszego miasta i pomoże nawiązać owocną współpracę w dziedzinie gospodarczej oraz kulturalnej jak również umożliwi przyjacielskie kontakty z miastem i z jego mieszkańcami.


ZARYS HISTORYCZNY:

Miasto Szczekociny w herbie ma miecz w słup (pionowo) stojący na czerwonym polu. W heraldyce miejskiej symbol ten może wyrażać jedno z najistotniejszych praw miast średniowiecznych, wynikające z lokacji na prawie niemieckim. Symbolizuje on tzw. „ius gladii”, czyli jurysdykcje sięgającą kary śmierci. Najstarsze pisane wzmianki o Szczekocinach pochodzą z 1307r. Istotną przesłanką do założenia miasta było istnienie dość znaczącej osady, funkcjonującej na skrzyżowaniu ówczesnych szlaków handlowych. Inicjatywa ta wyszła od Piotra Odrowąża, dziedzica tych terenów, który jako pierwszy z rodziny Szczekockich piastował ważne urzędy i dostojeństwa w Królestwie Polskim w czasach Kazimierza Wielkiego i Ludwika Węgierskiego. Przez wieki Szczekociny spełniały rolę lokalnego ośrodka administracyjno-gospodarczego. Na przełomie XIV i XV miasto było siedzibą rodu rycerskiego Odrowążów. Okres świetności miasta przypada na wiek XVI. Szczekociny to prężny ośrodek gospodarczy. W mieście istniały cechy rzemieślnicze: garncarzy, piekarzy, krawców, kuśnierzy, kołodziejów, bednarzy, stolarzy, ślusarzy, sukienników i piwowarów. Włodarzami dóbr w tym okresie byli Oleśniccy, Jordanowie i Korycińscy. Miasto zostało zniszczone doszczętnie w okresie wojen szwedzkich. Dopiero w XVIII wieku następuje powolny rozwój. Szczekociny staja się własnością Franciszka Dembińskiego i Urszuli z Morsztynów Dembińskiej. Dzięki ich funduszom udaje się odbudować większość budynków miejskich.  W latach osiemdziesiątych XVIII w. gruntownej przebudowie ulega kościół parafialny pw. Św. Bartłomieja. Dembińscy wznieśli również istniejący do dziś pałac, którego gościem już w 1787 r. był król Stanisław August Poniatowski. W okresie Powstania Kościuszkowskiego 6 czerwca 1794 roku pod Szczekocinami rozegrała się nierówna bitwa miedzy wojskami dowodzonymi przez Tadeusza Kościuszkę a przeważającymi siłami prusko – rosyjskimi. W bitwie zginęli generałowie Wodzicki i Grochowski. Śmiertelnie ranny został chłopski bohater spod Racławic Bartosz Głowacki. W XIX wieku Szczekociny należą do Łubieńskich, Czackich, Halpertów. Na terenie miasta dominuje drobny handel, tkactwo, szewstwo. Założono tu niewielką fabrykę płótna i destylarnie. Podobnie jak szereg małych miast Królestwa Kongresowego, Szczekociny utraciły prawa miejskie w 1870 roku, by odzyskać je ponownie w roku 1923. W tym czasie poważna siłę ekonomiczną zaczyna stanowić w mieście ludność żydowska, która coraz chętniej osiedla się w Szczekocinach, znajdując tutaj przychylny klimat i dobre sąsiedztwo. Okres dwudziestolecia międzywojennego utwierdza status miasta jako lokalnego ośrodka administracyjnego i gospodarczego. W tym okresie miasto osiąga największą w swoich dziejach liczbę ludności 6240.W Szczekocinach powstają liczne organizacje społeczno – politycznej, banki oraz szkoła średnia. Okres okupacji niemieckiej spowodował ogromne spustoszenie wśród szczekocińskiej społeczności, szczególnie ludności żydowskiej, którą poddano bezwzględnej eksterminacji. Zginęło prawie dwa tysiące mieszkańców Szczekocin, w tym cała ludność żydowska. Stan zabudowań uległ zniszczeniu w 75%.


WALORY PRZYRODNICZO-TURYSTYCZNE

Przyroda z całą pewnością stanowi jedno z największych bogactw Gminy Szczekociny. Walory środowiska przyrodniczego to przede wszystkim lasy i woda. Około 3 116 ha powierzchni gminy zajmują lasy w większości sosnowe z bogatym runem leśnym. Ich największe obszary lezą w okolicach wsi: Brzostek, Szyszki, Bógdał i Rokitno. W granicach administracyjnych miasta występuje las o pow. ok. 132 ha, który jest lasem ochronnym. W lesie występują liczne pomniki przyrody: daglezja zielona, modrzew zielony i dąb szypułkowy. Przez teren gminy przepływa rzeka Pilica wraz z dopływami Żebrówką i Krztynią. Meandrująca rzeka, której towarzyszą liczne starorzecza, tworzy malowniczą dolinę. Wzdłuż koryta rzeki ciągną się gęste zarośla wierzbowe oraz lasy nadrzeczne, o silnie zróżnicowanych drzewostanach, którym towarzyszą podmokłe łąki, charakteryzujące się dużą różnorodnością biologiczną: bogactwem fauny i flory, zwłaszcza gatunków związanych z siedliskami wilgotnymi. Dowodem na wyjątkowość tego obszaru jest włączenie części terenu gminy do obszarów Natury 2000, czyli Europejskiej Sieci Ekologicznej Obszarów Chronionych, której podstawowym celem jest zachowanie wszystkich zagrożonych i najbardziej reprezentatywnych dla naszego kontynentu siedlisk przyrodniczych wraz z towarzyszącą im fauną i florą.

W gminie występują liczne zbiorniki wodne oraz stawy rybne. W ich okolicach żyją kaczki, dzikie gęsi, łabędzie oraz bobry i wydry. Na terenie Gminy Szczekociny występują Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk „Dolina Górnej Pilicy”, „Suchy Młyn” oraz „Źródła Rajecznicy”. Ponadto w gminie znajduje się 11 pomników przyrody ożywionej m.in. zespół lip w Goleniowach, aleja lip w Siedliskach, dąb szypułkowy w Chałupkach. Do innych ciekawych miejsc należą: kompleks wydm śródleśnych w okolicy wsi Brzostek oraz skarpy i stoki wysoczyzn w Przyłęku, Bonowicach i Grabcu. Liczne walory przyrodnicze, krajobrazowe oraz klimatyczne przyciągają na teren gminy coraz więcej turystów i letników budujących tu domy letniskowe. Atrakcje turystyczne:

• spływ kajakowy na rzece Pilicy (Szczekociny–Przyłęk) o dł. 15 km. Spływ trwa ok. 4 godz. i dostarcza miłych i niezapomnianych wrażeń płynącym;

• pieszo–rowerowa ścieżka edukacyjno–przyrodnicza w Lesie „Gąszcze”, uruchomiona w 2005r., o dł. 4,5 km (11 przystanków). Czas przejścia ok. 2 godz. Turyści rowerowi mogą ją przebyć w czasie znacznie krótszym. Wędrówkę rozpoczynamy od zapoznania się z tablicą z planem i opisem ścieżki. Leśna Ścieżka Edukacyjna przybliża szerokiemu gronu osób ją odwiedzających problematykę leśną i ekologiczną oraz przynosi zadowolenie amatorom turystyki rowerowej.

• pieszo – rowerowy Szlak Kosynierów okolic Szczekocin (Szczekociny–Wywła–Moskorzew) o dł. 18 km, oznaczony znakami żółtymi. Czas przejścia szlaku to ok. 5 godz. Charakterystyczne punkty trasy wyznaczają historyczne kopce z czasów Powstania Kościuszkowskiego pod Szczekocinami – mogiły uczestników bitwy, krzyże i metalowe kosy.

źródło: https://szczekociny.pl/; Wikipedia

 

 

GMINA IWANOWICE

 

 

 

https://www.iwanowice.pl/

 

https://www.facebook.com/GminaIwanowice

 

https://twitter.com/gmina_iwanowice

 

https://www.instagram.com/gminaiwanowice/

 

https://www.youtube.com/channel/UCgde0Gc_lB8w3lSKvu3ZT_Q

FILM PROMOCYJNY O GMINIE IWANOWICE:

https://youtu.be/Di9v9NKFzME

 

OFICJALNA APLIKACJA  GMINY IWANOWICE:

https://play.google.com/store/apps/details?id=pl.sisms.mobis.iwanowice&hl=pl&gl=US

• Informacje o bieżących wydarzeniach
• Najciekawsze miejsca naszej gminy
• Baza przydatnych informacji
• Galeria atrakcji i bieżące aktualności
  

Iwanowice – gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie krakowskim.

Siedziba gminy to Iwanowice Włościańskie (do 30 grudnia 1999 pod nazwą Iwanowice).

Sołectwa:
Biskupice, Celiny, Damice, Domiarki, Grzegorzowice Małe, Grzegorzowice Wielkie, Iwanowice Dworskie, Iwanowice Włościańskie, Krasieniec Stary, Krasieniec Zakupny, Lesieniec, Maszków, Narama, Poskwitów Nowy, Stary Poskwitów, Przestańsko, Sieciechowice, Sułkowice, Widoma, Władysław, Zagaje, Zalesie, Żerkowice.

HERALDYKA GMINY:
Herbem Odrowąż pięczętowali się pierwsi znani z historycznych źródeł właściciele Iwanowic – rodzina Pieniążków władała Dobrami Iwanowice do początku XVIw. Wygląd Herbu Odrowąż związany jest z historią protoplasty rodu, sławnego męża, nie mającego sobie równych dzielnego i walecznego rycerza. Przekazy historyczne podają, że mąż ów na jednym z ważnych w owym czasie turniejów rycerskich w Pradze stanął w szranki i pokonał innego również z wielu zwycięstw słynącego czeskiego rycerza. Tenże pokonany nie chciał się z porażką pogodzić i dowodził, że walka była nieczysta. W końcu nie wytrzymał nasz rycerz – po kolejnej już turniejowej konkurencji, w której znowu Czech padł pokonany i nadal upierał się przy swoim, złapał Polak Czecha za wąsy, wyrwał je wraz ze skórą nosa i na strzałę wetknął okazując owe trofeum oglądającemu turniej Królowi. Tym sposobem Król polskiego rycerza zwycięzcą ogłosił i nadał mu herb ODROWĄSEM pierwotnie nazwany.

Gmina Iwanowice leży na pograniczu Wyżyny Miechowskiej i Jury Krakowsko-Częstochowskiej w odległości około 20 kilometrów na północ od Krakowa. Przez jej teren prowadzą drogi z Krakowa w kierunku Miechowa, Wolbromia i Ojcowa.

Gmina jest jedną z 17 gmin powiatu krakowskiego. Posiada dobre połączenie z Krakowem liniami autobusowymi oraz siecią prywatnych mikrobusów.


ZARYS HISTORYCZNY:

Czasy najdawniejsze
Rolnictwo i hodowla

Badania archeologiczne wykazały, że Kotlina Iwanowicka i otaczające ją wzgórza były zaludnione już w czasach prehistorycznych. Najdawniejsze ślady osadnictwa pochodzą z czwartego tysiąclecia przed Chrystusem. Wykopaliska prowadzone pod kierunkiem prof. Jana Machnika z PAN w Krakowie pozwoliły ustalić, że w młodszej epoce kamienia (neolit) omawiany teren był zamieszkany przez ludność trudniącą się rolnictwem i hodowlą bydła. Odkryto ponadto osadę obronną z okresu wczesnego brązu, grobowce całopalne i szkieletowe z wczesnej epoki żelaza oraz cmentarzysko szkieletowe wskazujące na wpływy celtyckie.

Średniowiecze
Pierwsze wzmianki o Iwanowicach

Pierwsze pisane wzmianki o Iwanowicach pochodzą z XIII wieku. Związane są z utworzeniem parafii i budową kościoła. Wcześniej wieś była zamieszkana, ale z powodu braku źródeł informacje oparte są na domysłach i legendach. Jedna z nich mówi o grodzisku wybudowanym na wzniesieniu między Iwanowicami a Maszkowem. Miało ono istnieć od VIII do X wieku. Tereny dzisiejszej wsi zostały przyłączone do państwa Mieszka I najprawdopodobniej w 988 roku. Średniowieczne dokumenty dotyczące Iwanowic zawierają przede wszystkim informacje o właścicielach wsi oraz o historii tamtejszej parafii.

Średniowiecze
Kościół w Iwanowicach

Pierwszy kościół pod wezwaniem Świętej Trójcy powstał w 1293 roku. Ufundował go biskup krakowski Prokop. Od końca XIII do początku XVI wieku Iwanowice były własnością rycerskiego rodu Pieniążków herbu Odrowąż. W tym czasie wieś rozwijała się i wzbogacała. W 1342 roku została przeniesiona z prawa polskiego na prawo niemieckie. Dobra iwanowickie obejmowały wówczas folwark, łany kmiece i łąki. Wieś posiadała młyn oraz karczmę. Na początku XV wieku spłonął pierwszy kościół. Ówczesny właściciel wsi, Mikołaj Pieniążek, odbudował świątynię i zadbał o wystrój jej wnętrza. W tym czasie do parafii iwanowickiej należały okoliczne wioski: Poskwitów, Maszków, Damice, Przestańsko i Biskupice.

XVI wiek
Czasy Nowożytne

Na początku XVI wieku Iwanowice zmieniły właściciela. Stanisław Pieniążek sprzedał wieś i okoliczne dobra swemu ojczymowi, Piotrowi Dłuskiemu herbu Kotwicz. Nowy dziedzic i jego rodzina byli zwolennikami reformacji. W 1551 roku Mikołaj Dłuski, który należał do braci polskich, przekształcił kościół parafialny w zbór. Przez ponad 70 lat Iwanowice były lokalnym ośrodkiem arian. W 1557 roku został tam zwołany synod braci polskich. Iwanowice odwiedzali także bracia czescy oraz kalwini.

XVII wiek
Nowy dziedzic

Na początku XVII wieku rodzina Dłuskich przeszła na katolicyzm. W 1624 roku kościół został odrestaurowany i na nowo konsekrowany. W 1637 roku w Iwanowicach powstał szpital, który przetrwał do 1938 roku. Pod koniec XVII wieku właścicielem wsi był Zbigniew Firlej. Sprzedał on dobra iwanowickie księciu Augustowi Aleksandrowi Czartoryskiemu. Nowy dziedzic ufundował trzeci z kolei kościół parafialny, który przetrwał do dnia dzisiejszego. Uroczysta konsekracja odbyła się w 1749 roku. Kolejnym właścicielem Iwanowic został książe Stanisław Lubomirski, który poślubił córkę Augusta Czartoryskiego. Po jego śmierci wieś odziedziczyła Izabella Lubomirska. W tym czasie Iwanowice były miejscowością zamożną. Dwór z pomieszczeniami folwarcznymi, 117 chałup chłopskich i plebania z zabudowaniami inwentarskimi były tego najlepszym dowodem. Ponadto wieś posiadała: trzy młyny, tartak, olejarnię, browar, 2 karczmy i folusz. Oprócz chłopów-rolników w Iwanowicach mieszkali rzemieślnicy: dwaj tkacze, sukiennik, kowal, kołodziej, rymarz, czterej krawcy i czterej szewcy. Od 1792 roku dobra iwanowickie stały się własnością Salomei i Michała z rodu Kolumna Walewskich. Nowi dziedzice zamieszkali we dworze. Założyli oni sad owocowy oraz szklarnię.

1795 r.
Pod zaborami

W 1795 roku, po trzecim rozbiorze Polski, Iwanowice znalazły się w zaborze austriackim. Wieś została przyłączona do powiatu olkuskiego, który należał do tak zwanej Galicji Zachodniej. W 1809 roku tereny te weszły w skład Księstwa Warszawskiego, a po jego likwidacji do Królestwa Polskiego. W 1817 roku Iwanowice były miejscem ostatniego postoju konduktu pogrzebowego, wiozącego zwłoki księcia Józefa Poniatowskiego na Wawel. We wsi odbyła się wtedy wielka manifestacja patriotyczna. W czasie powstania styczniowego w Iwanowicach nieustannie dochodziło do potyczek między oddziałami Apolinarego Kurowskiego z obozu w Ojcowie a Kozakami stacjonującymi w Słomnikach. Rok później, na mocy wydanego przez cara Aleksandra II dekretu uwłaszczeniowego, chłopi otrzymali prawo własności użytkowanej ziemi. W Iwanowicach utworzono gminę zbiorową. Wieś była też siedzibą sądu gminnego. W tym czasie majątek folwarczny podupadał. Stanisław Walewski sprzedał go Wilhelmowi Zawadzkiemu. Nowy dziedzic wybudował gorzelnię, która pod względem produkcji zajmowała pierwsze miejsce w całej guberni kieleckiej. Pod koniec XIX wieku dwór iwanowicki trzykrotnie zmieniał właściciela. Najpierw nabyli go żydowscy kupcy Heineman i Herszla Lubliner, potem rządca Wawrzyniec Okrajny, następnie ponownie spółka żydowska. Jeszcze przez wybuchem powstania styczniowego, w 1862 roku, ówczesny proboszcz Ludwik Myszkowski zorganizował na plebanii pierwszą szkołę, do której uczęszczało 50 dzieci. Osobny budynek szkoły powstał dopiero w 1904 roku.

1914 r.
I wojna Światowa

W 1914 roku w Iwanowicach utworzono oddział Polskiej Organizacji Wojskowej, który pod kierunkiem instruktorów z Krakowa przygotowywał się do działań zbrojnych. 17 listopada rozgorzała bitwa między wojskami rosyjskimi i austriackimi. Wieś została doszczętnie zniszczona. Po odzyskaniu niepodległości mieszkańcy przystąpili do odbudowy domostw. W Iwanowicach powstały partie polityczne: Katolicka, Stronnictwo Ludowe Piast i Wyzwolenie. Założono Ochotniczą Straż Pożarną i Gminną Kasę Pożyczkowo-Oszczędnościową. Wybudowano remizę strażacką, pierwszą siedzibę Urzędu Gminy oraz nową szkołę. We wsi działała agencja pocztowa i telefoniczna. Ówczesny proboszcz parafii, ksiądz Tadeusz Liburski, otworzył bibliotekę parafialną. W 1927 roku ostatecznie rozparcelowano grunty dworskie, a dwór i zabudowania folwarczne rozebrano i sprzedano.

3 IX 1939 r.
II wojna Światowa

3 IX 1939 roku do Iwanowic wkroczyły wojska hitlerowskie. Garnizon niemiecki zamieszkał w nowo wybudowanej szkole. We wsi działały organizacje konspiracyjne: Armia Krajowa, Narodowe Siły Zbrojne, a także Gwardia Ludowa i Bataliony Chłopskie. Kapelanem partyzanckim został ksiądz Tomasz Banach. Zorganizował on na plebanii w Iwanowicach punkt kolportażu pisma „Odwet”. Niemcy krwawo tłumili działania partyzantów. Wieś była trzykrotnie pacyfikowana, a 15 sierpnia 1944 roku w pobliskiej wsi Barbarka zostali rozstrzelani mieszkańcy Iwanowic i Zagaja (63 osoby). 16 I 1945 roku, po trzygodzinnej bitwie, Iwanowice zostały wyzwolone przez wojska radzieckie dowodzone przez Iwana Koniewa.


WARTO ZOBACZYĆ:

Dłubniański Park Krajobrazowy

Kościół św. Trójcy w Iwanowicach
    
Kaplica św. Rocha w Iwanowicach
    
Zabytkowa karczma w Iwanowicach

Figura św. Jana Nepomucena w Sieciechowicach

Kaplica p.w. Zmartwychwstania Pańskiego w Iwanowicach

Kościół św. Andrzeja w Sieciechowicach    

Zespół dworski w Sieciechowicach

źródło: https://www.iwanowice.pl/; Wikipedia

 

 

GMINA ŚRODA ŚLĄSKA

 

 

 

 

https://srodaslaska.pl/

 

https://pl-pl.facebook.com/gminasrodaslaska/

Środa Śląska (niem. Neumarkt in Schlesien, cz. Slezská Středa) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie średzkim, którego jest siedzibą, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Środa Śląska.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. wrocławskiego, obecnie jest jednym z miast aglomeracji wrocławskiej.


TOPONIMIA:

W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego), spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305, miejscowość wymieniona jest w łacińskiej formie Novumforum. Kronika wymienia również wieś, która została wchłonięta przez miasto Bielany pod dawniejszą nazwą Slota glowa (Złota głowa). W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińskie nazwy: Novoforum, Neimarcum. Niemiecka nazwa oznacza nowy targ (niem. Neumarkt), natomiast polska wskazuje na to, że targ odbywał się w środy. Niemiecki językoznawca Heinrich Adamy swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia nazwę miasta Sroda zanotowaną w dokumencie z 1208 roku, podając jej znaczenie Mittwochmarkt (im Burgflecken) oznaczającą „targi odbywające się w środy na dziedzińcu zamkowym”. Polską nazwę Nowy Targ oraz niemiecką Neumarkt w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa. Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 7 maja 1946 r.

 

*****

Środa Śląska to jeden z najstarszych w Polsce ośrodków miejskich (prawo średzkie z 1235 r). Miasto z charakterystycznym centralnym rynkiem powstało już w XII w. tuż przy drodze na szlaku handlowym łączącym Europę wschodnią z zachodnią, a prawo średzkie stało się wzorcem prawnym dla ponad 132 miast Śląska. Ziemia średzka słynie z klejnotów monarszych zwanych „Skarbem Średzkim”.

 
Miejsko-wiejska gmina Środa Śląska położona jest w centrum Dolnego Śląska, w miejscu krzyżowania się ważnych szlaków komunikacyjnych takich jak: droga krajowa nr 94 (Korczowa – Wrocław – Jędrzychowice) oraz droga wojewódzka  nr 346 (Środa Śląska – Kąty Wrocławskie – Oława). Przecinająca gminę droga krajowa nr 94, bliskość Wrocławia i wrocławskiego lotniska, połączenia kolejowe oraz dogodny dojazd do autostrady A4 (E-40 Drezno – Wrocław – Kijów) sprawiają, że można tu dotrzeć łatwo i szybko z każdego kierunku. Dodatkowym atutem gminy jest połączenie z linią kolejową E-30 (Wrocław – Zgorzelec – Drezno).    
 

Gmina Środa Śląska obejmuje obszar o pow. 214,93 km kw. Zamieszkuje tu ponad 19 tys. osób, z czego w samym mieście 9 tys.  Sieć osadniczą tworzy 27 miejscowości rozmieszczonych równomiernie wokół miasta, które obecnie jest nie tylko siedzibą władz gminy lecz także liczącego prawie 50 tys. mieszkańców powiatu średzkiego śląskiego.

Partnerami Gminy Środa Śląska są:

– Kamionka Buska (Ukraina),
– Saterland (Niemcy),
– Štěpánov (Czechy).

 

Sprzyjająca inwestycjom biznesowym

Gmina Środa Śląska wychodzi naprzeciw przedsiębiorcom, wprowadzając szereg ułatwień, także podatkowych. (m.in. zwolnienia z podatku od nieruchomości w ramach regionalnej pomocy inwestycyjnej dla nowych inwestorów oraz preferencje dla tych, którzy już prowadzą swoją działalność na terenie gminy Środa Śląska). Ponadto dzięki owocnej współpracy z Legnicką Specjalną Strefą Ekonomiczną rozwijamy nasze podstrefy. O dobrym klimacie dla inwestycji w gminie Środa Śląska świadczą nasi najwięksi partnerzy, jak np. BASF, Pittsburgh Glass Works, XEOS, Eldisy, Voestalpine, Röben Ceramika Budowlana.

 

Atrakcyjna i warta zamieszkania

Argumentami za mieszkaniem na terenie gminy są m.in. niskie ceny gruntów oraz baza edukacyjna, której stała modernizacja to jeden z priorytetów tutejszego samorządu. W Środzie Śląskiej działa nowoczesny żłobek, a gmina zajmuje wysokie miejsce w Aglomeracji Wrocławskiej pod względem zapewnienia miejsc przedszkolnych. Dzieci i młodzież mają możliwość kontynuowania nauki na kolejnych etapach kształcenia. Dodatkowym udogodnieniem stało się uruchomienie w styczniu 2018 r. gminnej komunikacji zbiorowej wykorzystującej pojazdy elektryczne.

 

Idealna do odpoczynku i rekreacji

Szeroką ofertę co roku przygotowuje Dom Kultury w Środzie Śląskiej. Prowadzone są tu m.in. zajęcia z tańca nowoczesnego i ludowego, fitnessu, zajęcia językowe, muzyczne, warsztaty teatralne, plastyczne, czy z zakresu grafiki komputerowej. Działa tu też nowoczesne Cyfrowe Kino, które umożliwia oglądanie wyczekiwanych premier w technologii 2D i 3D. Doskonałym miejscem do spędzania wolnego czasu jest również Centrum Sportu i Rekreacji w Środzie Śląskiej (kompleks boisk, akwen Kajaki, sezonowe lodowisko) oraz Średzki Park Wodny wraz z saunami, jacuzzi i basenem sportowym. Na odwiedzających czekają również zabytki, tereny zielone, liczne ścieżki rowerowe i edukacyjne oraz szlaki turystyczne.


ZARYS HISTORYCZNY:

Środa Śląska rozwinęła się jako osada targowa położona na dawnym szlaku handlowym, nazywana była Nowym Targiem (niem. Neumarkt). Ok. 1210 Henryk I Brodaty osadził tu na prawie flamandzkim kolonistów z krajów niemieckich. Przed 1214 otrzymała magdeburskie prawo miejskie, które po wielu zmianach i modyfikacjach stało się tzw. prawem średzkim, przyjętym przez wiele miast. W 1231 zmarł tu na wygnaniu Władysław III Laskonogi, książę wielkopolski i krakowski. Do XIII w. miasto należało do księstwa wrocławskiego. Książę legnicki Bolesław II Rogatka zwany Łysym włączył w 1245 Środę Śląską do księstwa legnickiego, w murach kościoła św. Andrzeja Apostoła w 1248 z polecenia księcia legnickiego Bolesława II Rogatki spalono 500 mieszczan za sprzyjanie Henrykowi III Białemu. W XIII w. miasto było centrum handlu solą na Śląsku, rozwijało się też tkactwo. W tym okresie istniał również szpital dla trędowatych. W XIV w. miasto weszło w skład księstwa świdnickiego, a następnie od 1392 pod panowanie Czech. Ok 1465 urodził się tu Wawrzyniec Korwin, pierwszy polski geograf. W XV w. nastąpił rozwój uprawy winorośli, a następnie browarnictwa i winiarstwa. W 1526 miasto dostało się pod panowanie Habsburgów, było wówczas jednym ze śląskich ośrodków anabaptyzmu. Podczas wojny trzydziestoletniej w 1632 miasto zajęły i zniszczyły wojska saskie, następnie zostało zdobyte przez Szwedów i na rozkaz mjr. Stalhaussa w 1640 spalone. W XVIII w. powstała manufaktura tabaczna, w 1742 Środa Śląska znalazła się w państwie pruskim. Od 1844 połączenie kolejowe z Legnicą i Wrocławiem, od II połowy XIX w. lokalny ośrodek gospodarczy. Podczas II wojny światowej funkcjonowały dwa jenieckie oddziały robocze obozu w Zgorzelcu. W styczniu 1945 na terenie rzeźni miejskiej przy ulicy Malczyckiej hitlerowcy dokonali egzekucji 93 więźniów (w tym 56 Polaków) obozu Dyhrenfurth w Brzegu Dolnym, których pędzono w marszu śmierci do obozu macierzystego Gross Rosen. Podczas walk 9 lutego 1945 zniszczone w 30%. W czasach Polski Ludowej stało się lokalnym centrum handlowo-usługowym, działała tu fabryka mebli, kafli i materiałów budowlanych. W 1985 i 1988 odkryto w mieście skarb średzki.


WARTO ZOBACZYĆ:

    ośrodek historyczny miasta. Układ centrum jest starszy niż kolonizacja na prawie niemieckim
    kościół par. pw. św. Andrzeja, z XIII w., 1388 r., 1670 r., 1830 r.
    cmentarz kościelny
    cmentarz parafialny z mogiłami 1971 żołnierzy radzieckich, którzy polegli podczas walk o miasto w lutym 1945
    pomnik upamiętniający egzekucję 93 więźniów obozu Dyhrenfurth rozstrzelanych na terenie rzeźni miejskiej przy ulicy Malczyckiej 1.
    dzwonnica, z pierwszej połowy XV w., przebudowana w końcu XVI w.
    ogrodzenie murowane z bramą, z XVI w.
    kościół szpitalny, obecnie pomocniczy pw. NMP, z 1220 r., przebudowany w XVII/XVIII w., 1871 r.
    zespół klasztorny franciszkanów, ul. Kościuszki 60
        kościół, obecnie par. pw. Podwyższenia Krzyża, z połowy XIV w., XIX/XX w., z lat 1933–35
        klasztor, obecnie dominikanów, z 1726 r., XIX/XX w.
    ruina zamku, ul. Cmentarna, z drugiej połowy XIII do XIV w.
    mury obronne, z końca XIII–XIV w.
    ratusz, obecnie muzeum, z drugiej połowy XIV w., XV w., XVI w., 1791 r., XIX/XX w.
    zespół pałacowy, z lat 1860–70
        pałac
        park z aleją lipową
    poczta, ul. Kolejowa 25, z lat 1886–1888
    dom, ul. Parkowa 1, z 1898 r.

źródło: https://srodaslaska.pl; Wikipedia