https://pl-pl.facebook.com/urzadgminystudzienice
FILM PROMOCYJNY GMINY:
https://www.youtube.com/watch?v=aGP-Tbo7IRo&t=29s
Studzienice – gmina wiejska w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie słupskim.
Siedziba gminy to Studzienice.
Gmina Studzienice leży w centralnej części woj. pomorskiego, w odległości 10 kilometrów od Bytowa. Powierzchnia gminy liczy blisko 18 tys. hektarów, z czego ponad 64,5% stanowią lasy, a 3,4% różnej wielkości jeziora. Administracyjnie Gmina Studzienice składa się z 11 sołectw (Czarna Dąbrowa, Kłączno, Łąkie, Osława Dąbrowa, Półczno, Przewóz, Rabacino, Skwierawy, Sominy, Studzienice, Ugoszcz). Wiodącą role w naszej Gminie odgrywa turystyka oraz prężnie rozwijająca się infrastruktura, nie tylko turystyczna. Gminę Studzienice zamieszkuje ok 3635 osób, działa tu ponad 150 podmiotów gospodarczych, związanych głównie z handlem i usługami. Wiodącą w gminie rolę odgrywa rolnictwo oraz turystyka. Nad największymi jeziorami zlokalizowane jest kilka prężnie działających ośrodków z blisko 930 miejscami noclegowymi. Wypoczywając w okolicach Studzienic turysta ma możliwość uprawiania sportów wodnych i żeglowania, jazdy konnej, myślistwa oraz aktywnego wypoczynku w lesie połączonego ze zbieraniem runa leśnego i grzybów. Gmina Studzienice stwarza warunki do rozbudowy bazy noclegowej oraz rozwoju myślistwa, a zbudowane oczyszczalnie ścieków i kanalizacja terenu gminy gwarantują zachowanie walorów turystycznych i komfort wypoczynku oraz poprawę jakości życia mieszkańców. Ponadto odwiedzając naszą gminę każdy będzie mógł skosztować wyśmienitych produktów ekologicznych, regionalnych, bez sztucznych dodatków, tylko z naturalnych świeżych produktów m.in. znakomite sery, twarogi, maślanki, pieczywo, owoce i warzywa, wędliny i wyroby mięsne, mleko, ryby, jaja, miód i wiele innych specjałów i produktów stworzonych przez naszych mieszkańców.Studzienice jako jedna z nielicznych Gmin może poszczycić się bogatą ofertą kulturalną. Podejmujemy mnóstwo inicjatyw, aby zapewnić mieszkańcom i turystom wiele atrakcji. Do cyklicznych imprez zaliczamy: Dni Studzienic, Jarmark Somiński, Noc Świętojańska, Koncert Na Dachu. Ponadto Ośrodek Kultury Gminy Studzienice organizuje imprezy tematyczne takie jak święto ziemniaka, święto ryby, dzień kobiet i wiele innych. Co roku odbywa się również wiele imprez o charakterze sportowym: Huragan Orlik Cup- turniej piłki nożnej organizowany przez Uczniowski Ludowy Klub Sportowy Huragan przy wsparciu środkami pochodzącymi z Gminy Studzienice, Rodzinny Rajd Rowerowy, który powoli staje się już tradycją, a także rajd rowerowy KaszebeRunda w ostatni weekend maja.
Uwarunkowania przyrodnicze Gminy Studzienice
O malowniczości krajobrazów gminy Studzienice decyduje duże zróżnicowanie rzeźby terenu, duża jeziorność i lesistość. Gminę Studzienice wyróżnia wyjątkowo wysoka lesistość – 67,2%, duży udział wód powierzchniowych – 4,6% oraz stosunkowo niski udział użytków rolnych - 23,2%. Położenie gminy na obszarze dwóch bardzo różnych regionów fizycznogeograficznych – Pojezierza Bytowskiego i Równiny Charzykowskiej, rozdzielonych pasmem wzgórz głównego wododziału pomorskiego oraz istniejąca struktura użytkowania warunkują możliwości rozwoju przestrzennego na jej terytorium. Gminę charakteryzuje również duża liczba jezior - ponad 50 zbiorników o powierzchni większej od 1 ha. Ich łączna powierzchnia całkowita wynosi 726,6 ha. W granicach gminy jest 29 jezior o powierzchni 1-5 ha, 8 jezior o powierzchni 5-10 ha, 13 jezior o powierzchni 10-50 ha, jedno jezioro o powierzchni 50-100 ha (północna część jez. Somińskiego) oraz jedno jezioro o powierzchni powyżej 200 ha (Studzienickie). Szczególnej ochrony wymagają ponadto zlewnie podatnych na degradację unikalnych jezior lobeliowych: Cechyńskie Małe, Cechyńskie Wielkie, Pipionek, Łąkie, Glinowskie, Czarne Dąbrówko. Jeziora lobeliowe charakteryzują się bardzo czystą wodą oraz unikatową roślinnością. Naturalne zarastanie, niewielkich bezodpływowych jezior dystroficznych, tzw. „sucharów”, okolonych nasuwającym się na taflę pyłem torfowców prowadzi do powstanie niewielkich torfowisk, które są charakterystyczne dla krajobrazu zalesionych obszarów gminy. Teren gminy Studzienice jest interesujący pod względem ornitologicznym. Według inwentaryzacji i waloryzacji przyrodniczej gminy napotkano łącznie 120 gatunków ptaków, w tym 107 objętych ochroną ścisłą, 4 objęte ochroną częściową oraz 9 gatunków łownych o różnych okresach polowań. Z ogólnej liczby gatunków 113 uznano za lęgowe lub prawdopodobnie lęgowe. W jej granicach gniazdują 4 gatunki ptaków zagrożone globalnie (bocian biały, kania ruda, bielik, kulczyk), 15 zagrożonych w Europie (bocian czarny, błotniak stawowy, orlik krzykliwy, żuraw, puchacz, włochatka, zimorodek, dzięcioł czarny, lerka, świergotek polny i gąsiorek, a z dodatkowych gatunków zagrożonych: brzegówka, pokląskwa, trzciniak i srokosz), 7 nielicznych w kraju i 8 w regionie oraz 5 wpisanych do ―Polskiej czerwonej księgi zwierząt. Za zalatujące można uznać: 3 gatunki zagrożone w Europie, jeden nieliczny w kraju, 3 w regionie oraz 2 wpisane do ―Polskiej czerwonej księgi zwierząt. Wyjątkowe znaczenie ma stwierdzenie gniazdowania gatunków objętych szczególnymi środkami ochronnymi i wymienionych w załączniku Nr I do Dyrektywy Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 ro-ku w sprawie ochrony dzikich ptaków tj.: bociana czarnego, bociana białego, kani rudej, bielika, orlika krzykliwego, błotniaka stawowego, żurawia, puchacza, włochatki, zimorodka, dzięcioła czarnego, lerki, świergotka polnego i gąsiorka oraz zalatywania rybołowa i rybitwy rzecznej. Terenami szczególnie ważnymi dla ptaków są jezioro Fiszewo z okolicznymi łąka-mi, łąki między Koźlicami a Sominami, mała wyspa na jez. Somińskim (pierwsza od wsi Sominy), stawy w Bukówkach, jezioro Gromadzkie z okolicznymi terenami podmokłymi11 Na terenie gminy Studzienice stwierdzono 42 gatunki ssaków, w tym 18 objętych ochroną ścisłą, 13 łownych o różnych okresach polowań i 11 pozbawionych ochrony. Pośród występujących ssaków nocek Natterera, nocek rudy, mroczek późny, karlik większy, borowiec, gacek brunatny i wydra europejska zaliczone zostały do ściśle chronionych gatunków fauny wymienionych w załączniku Nr II do Konwencji o ochronie gatunków dzikiej fauny i flory europejskiej oraz ich siedlisk. Wydra należy do gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty Europejskiej, których ochrona wymaga wyznaczenia specjalnych obszarów ochrony i wymienionych w załączniku Nr II do Dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory. Jej siedliskiem jest rzeka Kłonecznica pomiędzy jeziorami Ryńskim i Małym oraz poniżej jeziora Kielskiego, a także okolice jeziora Lipuszek. Nocek Natterera, nocek rudy, mroczek późny, karlik malutki, karlik większy, borowiec i gacek brunatny zaliczone zostały do gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty Europejskiej, które wymagają ścisłej ochrony i wy-mienionych w załączniku Nr IV do powyższej Dyrektywy. Rzęsorek mniejszy i popielica wpisane zostały do ―Polskiej czerwonej księgi zwierząt. Na terytorium gminy bytuje również 8 gatunków płazów. Wszystkie objęte są ochroną ścisłą. Tereny szczególnie ważne dla płazów to: jeziora Gromadzkie i Fiszewo - godowiska ropuchy szarej i żab oraz stawy w Bukówkach - ważne godowisko kumaków nizinnych i żab. Spośród 9 gatunków gadów występujących w Polsce, w gminie Studzienice stwierdzono 4 gatunki (jaszczurka zwinka, jaszczurka żyworodna, padalec zwyczajny, żmija zygzakowata) - wszystkie one podlegają ochronie ścisłej. Teren gminy Studzienice wyróżnia się nagromadzeniem walorów przyrodniczych, a występowanie licznych obiektów cennych przyrodniczo potwierdza „Inwentaryzacja i waloryzacja przyrodnicza gminy Studzienice. Spośród form ochrony przyrody na obszarze gminy utworzono do 2008 roku jeden rezerwat przyrody oraz dwa obszary specjalnej ochrony ptaków, zaliczane do Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 (ESE N2000). Ponadto dwa fragmenty północno zachodniej części gminy stanowią skrajną część otuliny Parku Krajobrazowego Dolina Słupi. Zaawansowany jest proces tworzenia specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000.
Jeziora
Studzieniczno – Kłączno – Ryńskie - największe jezioro (rynnowe ma pow. 215,5 ha i głębokość do 32 m. Jest ono źródliskiem rzeki Kłonecznicy – dopływ Brdy.
Jezioro Somińskie – pow. 433,1 ha ma głębokość max. 14 m (częściowo w granicach gminy). Jest źródliskiem rzeki Zbrzycy – dopływ Brdy.
Jezioro Cechyńskie Małe – pow. 48,4 ha, głębokość max. 19,7 m, znajduje się tam Florystyczny Rezerwat Przyrody.
Jezioro Cechyńskie Wielkie – pow. 45,6 ha, głębokość max. 13,3 m.
Jezioro Glinkowskie – pow. 53 ha, głębokość max. 15,5 m (częściowo w granicach gminy).
Jezioro Czarne Dąbrówno – pow. 40,4 ha, głębokość max. 32,1 m.
Jezioro Małe – pow. 33,7 ha, głębokość max. 8,0 m (częściowo w granicach gminy).
Jeziora Dywańskie – pow. 32,3 ha, głębokość7,5 m.
Jezioro Pipionek – pow. 22,8 ha, głębokość 10,7 m.
Jezioro Łąkie – pow. 23,4 ha, głębokość 23,0 m.
Jezioro Krążno – pow. 15 ha, głębokość 15 m.
Jezioro Skorzewskie (częściowo w granicach gminy).
Niektóre jeziora są ważnymi w skali kraju zbiornikami dla ptactwa wodnego. Skupiają wiele gatunków lęgowych. Np. nad jeziorem Somińskim występuje 30 gatunków ptactwa w tym 5, które są ujęte w europejskiej liście gatunków zagrożonych wyginięciem m.in. kormoran.
Dziedzictwo kultury materialnej Gminy Studzienice
Gmina Studzienice to obszar gdzie od średniowiecza lokowane były wsie i osady. Bogactwo drewna, przyczyniło się do wykształcenia charakterystycznego dla regionu budownictwa drewnianego – budynki mieszkalne i gospodarcze wznoszone z bali drewnianych, w konstrukcji zrębowej, lub z bali łączonych na jaskółczy ogon. Skutkiem nacisków rządu pruskiego upowszechniła się również w powiecie bytowskim konstrukcja szkieletowa (mur pruski, fachwerk). Tak drewniane, jak i szkieletowe obiekty prawie całkowicie znikły z krajobrazu gminy, wyparte przez budynki murowane. Istniejące tutaj niegdyś folwarki książęce nie zachowały się, natomiast przestrzeń kulturową gminy tworzą przede wszystkim wsie chłopskie. Wyjątkowym atutem siedlisk ludzkich jest ich osadzenie w pięknym krajobrazie. Zachowane zasoby dziedzictwa kulturowego gminy są elementami identyfikującym przestrzeń i składają się na jej tożsamość. Zasoby dziedzictwa kulturowego określić można następująco:
Układy ruralistyczne wsi lokowanych w średniowieczu oraz czasach nowożytnych:
Wsie lokowane w średniowieczu (Czarna Dąbrowa, Kłączno, Osława Dąbrowo, Półczno, Sominy, Studzienice, Ugoszcz);
Wsie lokowane zapewne w XVII wieku (Przewóz, Prądzonka, Skwierawy)
Wsie lokowane rozkazem gabinetowym króla Fryderyka Wielkiego, około 1750-52 (Łąkie, Jabłończ Wielki, Lubieniec, Rabacino).
Kształt układów przestrzennych wsi jest niezależny od czasu powstania. Analiza planów i rozpoznanie wsi pozwala na wyciągnięcie następujących wniosków:
układy owalnicowe, silnie zatarte i zniekształcone, można zrekonstruować we wsiach: Studzienice, Ugoszcz i do pewnego stopnia w Sominach. Wymienione wsie powstały w średniowieczu,
układ przestrzenny z trójkątnym placem w centrum wsi: prezentuje wieś Prze-wóz(wieś z pocz. XVII w.) i Osława Dąbrowa (wieś średniowieczna),
układy wsi ulicowych, z trójkątnym placem na styku ulicówki z linią brzegową jeziora są nadal czytelne w układzie przestrzennym w Czarnej Dąbrowie, Kłącznie i Półcznie (teraz odcięty drogą Kościerzyna – Bytów), w Sominach (po stronie zachodniej). Wszystkie te wsie powstały w średniowieczu,
układ ulicowy zachował się we wsiach Prądzonka i Rabacino, które powstały w XVII wieku i XVIII wieku
Zabytki budownictwa wiejskiego:
-budynki mieszkalne, wznoszone z bali łączonych na jaskółczy ogon i w konstrukcji zrębowej – niewielkie domy parterowe, nakryte dachami dwuspadowymi, posiadające we wnętrzu 2-3 izb, sień i tzw. czarną kuchnię. Do rzadszych odmian tego typu domów należały te z podcieniem w szczycie. Ten typ drewnianego budynku mieszkalnego nie wykształcił żadnych zdobień na elewacjach. Żaden taki budynek nie zachował się,
-budynki gospodarcze (stodoły, obory) zbudowanych z bali w konstrukcji zrębowej, np. budynek w skansenie w Sominach nr 19. Częściej spotykane są drewniane budynki gospodarcze, o konstrukcji słupowej oszalowane deskami,
-budynki mieszkalne, eklektyczne, o elewacjach wzbogaconych detalem architektonicznym, z lat 1880- 1910 (np Ugoszcz – dom nr 40),
-budynki mieszkalne murowane, o elewacjach licowanych cegłą, dekorowanych ceglanymi fryzami z przełomu XIX/XX wiek i pocz. XX wieku,
-budynki mieszkalne i gospodarcze wznoszone w konstrukcji szkieletowej,
-budynki gospodarcze murowane, często na kamiennej podmurówce, licowane cegłą, ze ścianka kolankową w konstrukcji szkieletowej,
Wszystkie wymienione typy budynków wzbogacają przestrzeń kulturową wsi i decydują o ich zindywidualizowanym wyrazie oraz podlegają ochronie.
Architektura sakralna:
Przykłady architektury sakralnej w gminie Studzienice nie są liczne. Zachowane kościoły, ulokowane zostały na wzniesieniach i z tego względu mają wielkie znaczenie dla panoram wsi. Są elementami krystalizacji przestrzennej tych założeń wiejskich. Mimo, że przynależą do wsi lokowanych w średniowieczu, to jednak zbudowane zostały stosunkowo późno.
-Kościół p.w. Matki Boskiej Królowej Polski w Sominach – wzniesiony w latach 1755-57, cenny dla tradycji regionalnego, drewnianego budownictwa:
-Kościół p.w. Św. Marii Magdaleny w Ugoszczy – wzniesiony w 1822 r., osadzony w podobnych tradycjach budownictwa regionalnego co kościół w Sominach
-Kościół p. Matki Boskiej Szkaplerznej w Ugoszczy – zbudowany w 1897 r.
-Kościół p.w. Piotra i Pawła w Półcznie – wzniesiony w latach 1907-09
...POZOSTAŁE ZABYTKI:
Czarna Dąbrowa:
dom nr 6 drewniany, częściowo murowany oraz murowany budynek stodolno-inwentarski na posesji nr 6, oba szachulcowe z połowy XIX wieku,
Kłączno:
wozownia-owczarnia, Kłączno nr 4
Interesujący jest „Pomnik rodziny Szrederów” zlokalizowany na skraju wsi, przy drodze wylotowej. Jest to obiekt nowożytny, o interesującym wyrazie artystycznym i silnym kontekście kulturowym.
Osława Dąbrowa:
budynek inwentarski – stodoła i chlew, posesja nr 9,
szachulcowa chałupa z końca XIX wieku oraz stodoła z początku XX wieku na posesji nr 5,
drewniana, podmurowana chałupa oraz szachulcowa stodoła na posesji nr 33 z połowy XIX wieku,
Przewóz:
leśniczówka z 1915 roku, położona w Lipuszek 1
Przewóz – Rynszt:
drewniana chałupa na posesji nr 28 z połowy XIX wieku.
Prądzonka:
drewniana chałupa na posesji nr 1 z przełomu XIX i XX wieku
drewniana chałupa na posesji nr 3 z lat 30 XX wieku,
drewniany dom nr 4 z XIX wieku,
drewniany dom nr 6 z 1948 roku,
drewniano-murowany dom nr 7 z przełomu XIX i XX wieku oraz drewniana stodoła z XIX wieku,
drewniana stodoła z XIX wieku oraz chałupa z połowy XIX wieku na posesji nr 9,
drewniany dom nr 15 oraz stodoła z XIX wieku.
Półczno:
kościół parafialny p.w. Św. Piotra i Pawła, murowany w stylu neoromańskim z przełomu 1906/07 wraz z otoczeniem,
drewniana chałupa na posesji nr 10 z początku XX wieku,
szachulcowy dom nr 32 z końca XIX wieku,
szachulcowy dom nr 34 z początku XX wieku,
Rabacino:
szkoła – obecnie dom na posesja nr 10,
chata na posesja nr 20,
kamienno-murowany budynek inwentarski na posesji nr 7 z końca XIX wieku,
drewniana stodoła z pierwszej połowy XIX wieku oraz murowany budynek inwentarski z drugiej połowy XIX wieku na posesji nr 13,
Sominy:
kościół parafialny p.w. Matki Boskiej Królowej Polski, drewniany z XVII wieku wraz z otoczeniem,
stajnia na posesji nr 17,
chata na posesji nr 19,
dom na posesji nr 54,
drewniana stajnia na posesji nr 1 z pierwszej połowy XIX wieku,
drewniana chałupa na posesji nr 4 z połowy XIX wieku,
szachowano-murowany budynek inwentarski na posesji nr 6 z początku XX wieku,
szachowano-drewniana plebania, obecnie chałupa na posesji nr 12 z początku XX wieku,
szachowano-drewniana chałupa na posesji nr 13 z końca XIX wieku,
szachowano-drewniana podmurowana szkoła oraz szachowano-drewniany ustęp na posesji nr 15 z lat 30 XX wieku,
drewniany dom nr 29 z pierwszej połowy XIX wieku,
szachowany dom nr 44 z przełomu XIX i XX wieku,
drewniana stodoła na posesji nr 50 z XIX wieku,
drewniana chałupa na posesji nr 51 z przełomu XIX i XX wieku,
drewniana obora na posesji nr 53 z przełomu XVIII i XIX wieku.
Studzienice:
chata na posesji nr 28,
murowano-ceglany kościół p.w. Św. Trójcy z 1890 roku,
drewniana stodoła na posesji nr 16 z końca XVIII wieku,
drewniany dom nr 21 z 1824 roku,
drewniano-murowany dom nr 45 z połowy XIX wieku,
Ugoszcz:
kościół parafialny p.w. Św. Marii Magdaleny, w konstrukcji szkieletowej, datowany na 1822 rok, wraz z otoczeniem,
stodoła na posesji nr 79,
murowano-ceglany kościół p.w. Matki Boskiej Szkaplerznej z 1897 roku,
szachowana chałupa na posesji nr 12 z drugiej połowy XIX wieku,
murowany dom nr 19 z końca XIX wieku,
murowany dom nr 48 z 1901 roku,
murowano-szachowana chałupa na posesji nr 52 y ko}ca XIX wieku,
szachowano-murowany dom nr 62 z 1922 roku,
szachowana stodoła na posesji nr 63 z początku XIX wieku,
szachowana stodoła na posesji nr 69 z połowy XIX wieku,
szachowana stodoła na posesji nr 81 z połowy XIX wieku,
szachowana stodoła z połowy XIX wieku.
źródło: https://www.studzienice.pl/
