GMINA SOBIENIE-JEZIORY

 

 

 

https://www.sobieniejeziory.pl/

 

https://www.facebook.com/pages/GMINA-Sobienie-Jeziory/595051627237014

Sobienie-Jeziory – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie otwockim, w gminie Sobienie-Jeziory.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Gmina  Sobienie Jeziory położona jest w środkowej części województwa mazowieckiego i w południowo–zachodniej części powiatu otwockiego. Od stolicy oddalona jest o 45 km na południowy wschód, natomiast od Powiatu o 25 km. Gmina leży w Dolinie Środkowej Wisły. Od zachodu granicę gminy stanowi rz. Wisła, a za nią położone są gminy: Góra Kalwaria i Warka, od północy gmina Sobienie Jeziory graniczy z gminą Karczew i Celestynów, od północnego – wschodu z gminą Osieck i Garwolin, natomiast od południa z gminą Wilga. Gmina Sobienie Jeziory zajmuje obszar o  powierzchni 97 km2.

BOGACTWO PRZYRODY...

Prawie cała gmina leży w granicach Nadwiślańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa mazowieckiego lokuje gminę w obszarze największych wpływów aglomeracji warszawskiej. Gmina położona jest w granicach terenów o istotnej funkcji turystyczno-rekreacyjnej o znaczeniu regionalnym. Stanowi element systemu obszarów chronionych (korytarz Wisły), gdzie obowiązuje równoważenie ochrony i aktywizacji. Wschodnia część gminy znajduje się w rejonie koncentracji stanowisk archeologicznych (walory kulturowe).

Gmina Sobienie-Jeziory w 99% znajduje się na obszarze Nadwiślańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, co stanowi 9287 ha powierzchni gminy, dla którego obowiązują przepisy zawarte w Rozporządzeniu Nr 68 Wojewody Mazowieckiego z dnia 23 czerwca 2005 r. w sprawie Nadwiślańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu położonego na terenie powiatów garwolińskiego, mińskiego i otwockiego (Dz. Urz. Woj. Mazowieckiego Nr 164, poz. 5193). Obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych.

MAZOWIECKI PARK KRAJOBRAZOWY

Utworzony w 1986/87 roku, w 2001 roku otrzymał imię Czesława Łaszka wieloletniego wojewódzkiego konserwatora przyrody. Park został utworzony w celu ochrony lasów i najcenniejszych przyrodniczo obszarów po prawej stronie Wisły. Obejmuje teren dzielnic warszawskich: Wawer i Wesoła, oraz gmin: Józefów, Otwock, Wiązowna, Karczew, Celestynów, Kołbiel, Osieck, Sobienie Jeziory oraz Pilawa. Swym zasięgiem obejmuje prawie 16 000 hektarów lasów i łąk. Północno-wschodni fragment gminy Sobienie-Jeziory znajduje się w granicach Mazowieckiego Parku Krajobrazowego i zajmuje 264 ha. Ponad 70% powierzchni całego parku zajmują lasy, przede wszystkim lasy iglaste z niemal wszystkimi typami borów. Dominującym zespołem leśnym jest bór świeży, często występuje tu też bór wilgotny, porastający obniżenia między wydmami. Na terenie parku zachowały się również torfowiska wszystkich typów, m.in. rozległe "Bagno Całowanie" oraz inne zespoły charakterystyczne dla obszarów podmokłych, takie jak olsy czy łęgi. Wśród drzew dominującym gatunkiem jest Sosna zwyczajna. Na terenach bagiennych występuje w postaci karłowatej. Wśród drzew liściastych częste są: brzoza, olsza i dąb. Reliktem jest rosnąca na Bagnie Całowanie brzoza niska. W borach występuje wiele rzadkich, często chronionych roślin takich jak rosiczka okrągłolistna, pośrednia i długolistna, bagno zwyczajne, modrzewnica, mącznica lekarska i lilia złotogłów. W runie olsównie można spotkać kaczyńca złotego i psiankę słodkogórz. W sporadycznie występujących lasach grądowych runo tworzą: zawilec gajowy, pszeniec, perłówka zwisła, turówka wonna oraz podkolan biały. Ciekawostką botaniczną jest występujący tu niewielki krzew wawrzynek wilczełyko. Na łąkach spotkać można charakterystyczne dla tego obszaru zioła: krwawnicę, babkę lancetowatą, firletkę poszarpaną, rzeżuchę łąkową, gnidosza królewskiego oraz bardzo rzadkie storczykowate.


BAGNO CAŁOWANIE PLH 140001

Na terenie obszaru Bagno Całowanie PLH 140001 stwierdzono występowanie zagrożonych w skali Europy i kraju siedlisk torfowiskowych, łąkowych, muraowych oraz leśnych (łęgi i bory bagienne). 11 rodzajów siedlisk znajduje się na Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG, a zajmują one łącznie prawie 60% obszaru. Stwierdzono tu też występowanie 6 gatunków zwierząt z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Szczególnym walorem obiektu jest mozaikowa struktura krajobrazu i związane z nią duże zróżnicowanie przyrodnicze, a co za tym idzie – bogactwo florystyczne i faunistyczne. Odnotowano tu ponad 500 gatunków roślin, wśród nich liczne rzadkie i zagrożone, a także rzadkie gatunki motyli. Niezwykle cenne dla zachowania bioróżnorodności obiektu ciepłolubne murawy napiaskowe. Bagno Całowanie to ostoja ptasia o randze krajowej K54. Gniazduje tu 127 gatunków ptaków. Występuje co najmniej 18 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 3 gatunki z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej (C3, C6) następujących gatunków ptaków: błotniak zbożowy (PCK), sowa błotna (PCK), kulik wielki (PCK); w stosunkowo wysokim zagęszczeniu (C7) występują: derkacz
i błotniak łąkowy oraz świerszczak (>0,5% populacji krajowej). Na terenie obszaru stwierdzono występowanie zagrożonych w skali Europy siedlisk torfowiskowych, łąkowych, murawowych oraz leśnych (łęgi i bory bagienne). Występuje 9 typów siedlisk wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej – łącznie zajmują one 30% obszaru. Szczególnym walorem obiektu jest mozaikowa struktura krajobrazu i związane z nią zróżnicowanie przyrodnicze, a co za tym idzie – bogactwo florystyczne i faunistyczne.


DOLINA ŚRODKOWEJ WISŁY PLB 140004

W Koncepcji Krajowej Sieci Ekologicznej ECONET – PL gmina Sobienie- Jeziory znajduje się w obszarze węzłowym o znaczenie międzynarodowym, oznaczonym jako 23 M – Obszar Środkowej Wisły. Największymi walorami przyrodniczymi, o randze międzynarodowej, odznacza się korytarz ekologiczny, który stanowi Wisła w granicach międzywala, z wyspami i nadrzecznymi łęgami. Dolina Środkowej Wisły PLB 140004 to bardzo ważna ostoja ptaków wodno – błotnych o randze europejskiej E46, gniazduje tam ok. 40-50 gatunków, w tym co najmniej 22 z załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 9 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej (C3, C6) następujących gatunków ptaków: brodziec piskliwy, krwawodziób, mewa czarnogłowa, mewa pospolita, ostrygojad (PCK), płaskonos, podgorzałka (PCK), podróżniczek (PCK), rybitwa białoczelna (PCK), rybitwa rzeczna, sieweczka obrożna (PCK), sieweczka rzeczna (PCK), śmieszka, zimorodek; w stosunkowo wysokim zagęszczeniu (C7) występuje bocian czarny, czajka i rycyk. W okresie wędrówek w stosunkowo wysokim zagęszczeniu (C7) występuje bocian czarny (do 245 osobników). W okresie zimy występuje co najmniej 1% populacji szlaku wędrówkowego (C2 i C3) czapli siwej i krzyżówki; w stosunkowo wysokim zagęszczeniu (C7) zimuje gągoł i bielaczek; ptaki wodno-błotne występują zimą w koncentracjach powyżej 20000 osobników (C4).


REZERWAT PRZYRODY "WYMIĘKLIZNA"

Został powołany Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 14 czerwca 1996 r. (M.P. z 1996 r. Nr 42, poz. 415) na powierzchni 62,37 ha. Jest to rezerwat leśny, częściowy. Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych wielogatunkowych drzewostanów liściastych, iglastych i mieszanych o znacznym stopniu naturalności wraz z występującymi w nich gatunkami różnych ptaków lęgowych. Największą powierzchnię zajmują las mieszany wilgotny (33,8%), bór mieszany wilgotny (24,9%), bór mieszany świeży (21,4%) i ols jesionowy (19,9%), a gatunkami panującymi są sosna(68,6%) i olsza (17,9%). W drzewostanie występuje tu brzoza omszona. Według opracowania rezerwatowego występują tu takie zbiorowiska, jak bór trzęślicowy – 177b, bór mieszany, grąd typowy, łęg olszowo-jesionowy oraz typowa dla nich roślinność. We florze stwierdzono obecność gatunków chronionych, takich jak wawrzynek wilczełyko i bluszcz pospolity, chronionych częściowo, jak porzeczka czarna, kalina koralowa, kruszyna pospolita, bagno zwyczajne i konwalia majowa. Z gatunków rzadkich można spotkać szczyr trwały, berberys zwyczajny i przylaszczkę pospolitą. Na terenie rezerwatu obserwowano obecność występujących nielicznie ptaków, takich jak trzmielojad, krogulec, samotnik, siniak, dzięcioł średni, gil zwyczajny i słonka zwyczajna. Występujące w centrum rezerwatu podmokłe łęgi i olsy z bujnym podszytem zapewniają dzikom i innym ssakom bezpieczną kryjówkę. Jedną z największych rzadkości w tym rezerwacie jest gniewosz plamisty. Występują tu też jaszczurki i żaby.
 

GOSPODARKA GMINY SOBIENIE-JEZIORY

Biorąc pod uwagę uwarunkowania rozwoju gminy wynikające z jej położenia geograficznego, środowiska przyrodniczego i kulturowego, aktualnego stanu zagospodarowania z uwzględnieniem przedsięwzięć przygotowanych do realizacji, za cel nadrzędny w rozwoju gminy Sobienie-Jeziory uznaje się poprawę warunków życia mieszkańców przy zachowaniu równowagi pomiędzy działalnością gospodarczą a ochroną środowiska przyrodniczego i kulturowego.

    Cele gospodarcze:
    - efektywny rozwój rolnictwa i przetwórstwa spożywczego w skali lokalnej, rozwój turystyki i rekreacji oraz usług związanych z obsługą ludności, rolnictwem oraz turystyką i wypoczynkiem;
    - poprawa stanu infrastruktury technicznej, zwłaszcza w zakresie gospodarki odpadami oraz wodno-ściekowej, dróg gminnych i powiatowych, elektroenergetyki, gazyfikacji i telefonizacji.
    
    Cele przyrodnicze:
    - ochrona walorów wszystkich elementów środowiska przyrodniczego, głównie tych najbardziej narażonych na degradację, a więc lasów, gleb, wód powierzchniowych i podziemnych, a także powietrza atmosferycznego.
    
    Cele kulturowe:
    - zachowanie cennych zasobów dziedzictwa kulturowego (układów urbanistycznych, zabytków architektury i ich ekspozycji, miejsc pamięci, stanowisk archeologicznych.
    
    Cele przestrzenne:
    - kształtowanie ładu przestrzennego, a więc ogólnego wizerunku gminy.

Polityka Gminy będzie wyrażać się w inicjowaniu działań zmierzających do realizacji powyżej sformułowanych celów, w aktualnych warunkach uznanych za najważniejsze. Wychodząc naprzeciw zauważalnej tendencji do koncentracji ludności i usług w miejscowości gminnej, samorząd gminy kontynuuje praktykę wyprzedzającego przygotowywania i uzbrajania terenów dla budownictwa mieszkaniowego i usługowego oraz działalności produkcyjnej. Jednym z warunków poprawy jakości życia mieszkańców jest zapewnienie dobrej jakości wody pitnej. Cel ten został już osiągnięty, wszystkie miejscowości zostały objęte siecią wodociągową. Samorząd dąży również do rozwiązania problemu gospodarki ściekowej. Została już wybudowana oczyszczalnia ścieków, siecią kanalizacyjną została objęta miejscowość gminna. W sołectwach o rzadszej zabudowie sukcesywnie budowane są przydomowe oczyszczalnie ścieków. Gmina dąży również do modernizacji sieci elektroenergetycznych zapewniając poprawę parametrów zaopatrzenia w energię elektryczną. W ostatnich latach miejscowość Sobienie-Jeziory została objęta również siecią gazową, planuje się także gazyfikację pozostałych sołectw. Poprawa obsługi mieszkańców będzie osiągana poprzez tworzenie warunków dla coraz lepszego funkcjonowania publicznych placówek oświaty i służby zdrowia. Kontynuowane będą działania zmierzające do zwiększenia oferty kulturalnej dla mieszkańców gminy i osób wypoczywających. Będą również czynione starania na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa publicznego, zabezpieczenia przeciwpożarowego i powodziowego.

WARTO ZOBACZYĆ:

> Kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela, brama dzwonnica oraz cmentarz przykościelny z 1736 r. w miejscowości Warszawice

> Park dworski z II poł. XIX w. w miejscowości Siedzów

> Dwór z ok. 1890 r. oraz spichlerz z 1826 r. w miejscowości Siedzów

> Wiatrak drewniany z 1838 r. w miejscowości Sobienie Kiełczewskie Drugie

> Pałac z poł. XIX w. w Sobieniach Szlacheckich

> Park wraz z zabudowaniami folwarcznymi: spichlerzem z II poł. XIX w., stodołą z końca XIX w., wozownią z II poł. XIX w., chlewem z końca XIX w., oborą z końca XIX w. oraz piwnicą
z końca XIX w. przy założeniu pałacowo – parkowym Jezierskich w miejscowości Sobieniach Szlacheckich

> Cmentarz żydowski, założony przed 1868 r., w m. Śniadków Górny

> Zabytki archeologiczne - W Dziecinowie odkryto ślady osady kultury łużyckiej oraz cmentarzysko kultury pomorskiej i groby kloszowe z wczesnej epoki żelaza, natomiast w Sobieniach Biskupich cmentarzysko ciałopalne kultury pomorskiej z drugiej poł. VI-V wieku p.n.e. oraz cmentarzysko kultury przeworskiej i wielbarskiej z młodszego okresu przedrzymskiego i okresu wpływów rzymskich oraz cmentarzysko kultury grobów kloszowych z wczesnej epoki żelaza.

źródło: https://www.sobieniejeziory.pl

 

 

NADLEŚNICTWO DOJLIDY

 

 

https://dojlidy.bialystok.lasy.gov.pl/

 

https://www.facebook.com/Nadle%C5%9Bnictwo-Dojlidy-Lasy-Pa%C5%84stwowe-126781067800820/

 

 

źródło: https://dojlidy.bialystok.lasy.gov.pl

Nadleśnictwo Dojlidy położone jest na południowo - zachodnim skraju Puszczy Knyszyńskiej i swym zasięgiem terytorialnym obejmuje obszary wokół miasta Białystok, ograniczone od południa i zachodu szerokim łukiem rzeki Narew.

Nadleśnictwo Dojlidy przepięknie położone wśród lasów, na terenach zaliczanych do obszaru "Zielonych Płuc Polski", obejmuje fragmenty Puszczy Knyszyńskiej. Graniczy z Nadleśnictwem Knyszyn od północnego zachodu i północy, z Nadleśnictwami: Czarna Białostocka i Supraśl od północnego wschodu, z Nadleśnictwem Żednia od wschodu, z Nadleśnictwem Bielsk od południa, z Nadleśnictwem Rudka od południowego zachodu i z Narwiańskim Parkiem Narodowym od zachodu.
Według regionalizacji przyrodniczo-leśnej, opracowanej przez Mroczkiewicza i Tramplera tereny Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku lokują się w: II Krainie Mazursko – Podlaskiej oraz IV Krainie Mazowiecko – Podlaskiej. Są to tereny położone w zasięgu zlodowacenia bałtyckiego, z krajobrazami o charakterze pagórkowatym, sandrowym lub równinno – morenowym. 

Tereny Nadleśnictwa Dojlidy natomiast, w całości mieszczą się w II Krainie Mazursko – Podlaskiej, w Dzielnicy Wysoczyzny Białostockiej.
Powierzchnia gruntów pozostających w zarządzie Lasów Państwowych – Nadleśnictwa Dojlidy wynosi 16 134,16 ha w tym powierzchnia leśna  15 592,37 ha. Zasięg terytorialny Nadleśnictwa Dojlidy obejmuje gminy: Miasto-Białystok, Choroszcz, Juchnowiec Kościelny, Supraśl, Suraż, Turośń Kościelna, Wasilków, Zabłudów, Dobrzyniewo Duże. Nadleśnictwo obecnie składa się z dwóch obrębów leśnych: Dojlidy i Katrynka, w tym 12 leśnictw.


ZASOBY LEŚNE:

 Udział siedlisk leśnych

    64% – borowe, czyli drzewostany z przewagą gatunków iglastych, najczęściej sosny i świerku
    35% – lasowe, czyli drzewostany z przewagą gatunków liściastych
    1 %. – olsy, czyli lasy porastające żyzne, bagienne tereny

Udział gatunków lasotwórczych

    85% – sosna, modrzew
    6% –  świerk
    4% – olsza
    3% – brzoza
    2% – dąb i pozostałe

Udział drzewostanów w klasach wieku

Rozpiętość klasy wieku wynosi 20 lat (np. I klasa wieku – drzewostany w wieku do 20 lat, II klasa – 21 – 40 lat, III klasa – 41 – 60 lat itd.).

    7%  – I klasa
    10%  – II klasa
    23%  – III klasa
    27%  – IV klasa
    19%  – V klasa
    14%  – VI klasa i starsze

Przeciętna zasobność drzewostanów

    Sosna – 320 m3/ha
    Świerk – 322 m3/ha
    Dąb – 212 m3/ha
    Brzoza – 204 m3/ha
    Olsza - 273 m3/ha


HODOWLA LASU:

Podstawowym zadaniem hodowli lasu jest zachowanie i wzbogacanie lasów istniejących (odnawianie) oraz tworzenie nowych (zalesianie), z respektowaniem warunków przyrodniczych i procesów naturalnych. Hodowla lasu obejmuje zbiór i przechowywanie nasion drzew, produkcję sadzonek na szkółkach, zakładanie oraz pielęgnację i ochronę upraw leśnych oraz drzewostanów.

Hodowla lasu korzysta z dorobku nauk przyrodniczych, m.in. klimatologii, gleboznawstwa, botaniki czy fizjologii roślin. W pracach hodowlanych leśnicy dążą do dostosowania składu gatunkowego lasu do siedliska. Dzięki temu las jest bardziej odporny na zagrożenia.

Las, jeśli nie powstał w sposób naturalny, jest sadzony przez leśników. Sadzonki hoduje się w szkółkach. Uprawy są poddawane zabiegom pielęgnacyjnym i ochronnym. Mają one stworzyć optymalne warunki wzrostu dla drzew najbardziej pożądanych w składzie gatunkowym rosnącego drzewostanu. Ostatnim elementem hodowli jest wycinka drzew dojrzałych, tak aby możliwe było odnowienie lasu, w sposób optymalny dla wymagań rosnących gatunków drzew.

W Nadleśnictwie Dojlidy odnowienia obejmują rocznie ok. 100 ha.
Odnowienia możemy podzielić na odnowienia sztuczne, czyli sadzenie sadzonek lub wysiewanie nasion przez człowieka, oraz odnowienia naturalne, czyli zjawisko samoistnego powstania młodego pokolenia drzew pod okapem drzewostanu lub w jego sąsiedztwie. Odnowienia naturalne w lasach zagospodarowanych nie przebiegają zazwyczaj żywiołowo, lecz są kierowane przez człowieka. Prace polegają na spulchnieniu gleby pod okapem drzewostanu w roku, w którym spodziewany jest duży urodzaj nasion, oraz rozluźnieniu drzew, tak by do dna lasu dochodziła odpowiednia ilość światła.

Corocznie Nadleśnictwo Dojlidy pielęgnuje ok. 352 ha gleby w uprawach leśnych. Polega to na wykaszaniu chwastów wśród drzewek. Równocześnie wykonuje się cięcia pielęgnacyjne, które w zależności od wieku drzewostanu mają inny charakter i noszą inną nazwę: czyszczenia wczesne w okresie uprawy, czyszczenia późne w okresie młodnika, trzebieże wczesne w okresie dojrzewania drzewostanu oraz trzebieże późne w okresie dojrzałości drzewostanu.

Czyszczenia wczesne wykonujemy corocznie na obszarze ok. 152 ha, czyszczenia późne – na 63 ha, trzebieże wczesne – na 127 ha, a trzebieże późne – na 763 ha.

Następną czynnością jest wprowadzanie sadzonek gatunków drzew i krzewów, które mogą stworzyć dolne warstwy drzewostanu, tzw. podszytu. Podszyt sadzony jest na siedliskach ubogich, gdzie z powodu niedoboru związków pokarmowych lub wody gatunki drzewiaste mają niewielką szansę wytworzenia dolnego piętra drzewostanu.

OBIEKTY EDUKACYJNE W NADLEŚNICTWIE DOJLIDY:

> SIEDZIBA NADLEŚNICTWA DOJLIDY - W ramach edukacji przyrodniczo – leśnej prowadzone są różnego rodzaju akcje, imprezy i spotkania organizowane najczęściej we współpracy ze szkołami i lokalną społecznością.

> WIATA PRZED SIEDZIBĄ NADLEŚNICTWA - Przed siedzibą Nadleśnictwa Dojlidy znajduje się leśna wiata, przy której wyznaczono miejsce na ognisko i wypoczynek. Za wiatą ustawionych zostało kilka tablic edukacyjnych dotyczących rozróżniania gatunków drzew.

> Ścieżka przyrodniczo - leśna "Las Antoniukowski" - Ścieżka usytuowana jest w Białymstoku, w Lesie Antoniukowskim, a jej część przebiega przez Rezerwat Przyrody Antoniuk. Jej celem jest pokazanie wysokich walorów przyrodniczych tego obiektu, jak również zapoznanie jej uczestników z ważnymi zagadnieniami dotyczącymi gospodarki leśnej i ochrony przyrody.Ścieżka liczy około 3 km. Pokonanie całej trasy i zapoznanie się z poszczególnymi zagadnieniami zajmuje około 2 godzin.
Trasa przebiega szlakiem oznakowanym tablicami o tematyce przyrodniczo-leśnej.

> Szlakiem Drzew Leśnych w Lesie Antoniukowskim - Trasa w kompleksie Las Antoniukowski, ukazująca gatunki drzew i krzewów oraz ich lecznicze właściwości. Poznajemy tu takie gatunki drzew jak: sosna zwyczajna, świerk pospolity, dąb szypułkowy, lipa drobnolistna, buk zwyczajny, klon zwyczajny, wiąz szypułkowy, brzoza brodawkowata, leszczyna pospolita, modrzew europejski, grab zwyczajny, robinia akacjowa, wiśnia ptasia, topola osika, grusza dzika. Ścieżka ma długość ok. 1,5 km i biegnie wzdłuż istniejących dróg leśnych i linii oddziałowych. Trasa posiada 16 przystanków oznakowanych barwnymi tablicami. Jej przejście zajmuje około 1 godziny.

> Ścieżka przyrodniczo - leśna "Przyroda Puszczy Knyszyńskiej" - Ścieżka usytuowana przy Sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej w Świętej Wodzie k. Wasilkowa pozwala zapoznać się z przyrodą Puszczy Knyszyńskiej oraz formami jej ochrony. Na tablicach zostały zamieszczone informacje dotyczące  ekologicznej roli lasu oraz ochrony środowiska. Miejscem szczególnie atrakcyjnym dla najmłodszych odwiedzających ścieżkę jest blisko usytuowany plac zabaw.

> Izba edukacji leśnej "Orzechówka" - Izba Edukacji Leśnej znajduje się przy siedzibie Nadleśnictwa Dojlidy, al.1000-lecia P.P. 75/1, w Białymstoku. Zapraszamy na zajęcia o tematyce przyrodniczo – leśnej prowadzone przez leśników, z wykorzystaniem licznych pomocy dydaktycznych min. filmów przyrodniczych, pokazów multimedialnych. Po spotkaniu istnieje możliwość zorganizowania ogniska w pobliżu izby.

> Ścieżka edukacyjna w Lesie Turczyńskim - W Lesie Turczyńskim, z inicjatywy Stowarzyszenia „Okolica” w Białymstoku, powstała nowa ścieżka edukacyjna. Las Turczyński znajduje się na terenie gminy Choroszcz, na obrzeżach osiedla Nowe Miasto, Kleosina i Turczyna. Jest jedyną w okolicy przestrzenią zieloną, miejscem wypoczynku mieszkańców pobliskich zurbanizowanych osiedli. Jest obszarem cennym i ciekawym przyrodniczo. Na trasie ścieżki umiejscowiono: dwa totemy, hotel dla owadów i kosze na śmieci. Pierwszy totem, z elementami ruchomymi, przedstawia najciekawsze gatunki zwierząt i roślin, występujące w Lesie Turczyńskim, wraz z ich wzajemnymi powiązaniami. Tematyką drugiego totemu są mieszkańcy hotelu dla owadów. W tym miejscu można na bieżąco dokonać obserwacji owadów, a informacje o nich i ich zwyczajach znaleźć na usytuowanym w pobliżu totemie. Ścieżka została zrealizowana w ramach inicjatywy „Edukacja ekologiczna i ochrona zasobów przyrodniczych – aktywizacja mieszkańców okolic Lasu Turczynskiego" stanowiącej część projektu Polskiego Stowarzyszenia Doradczego i Konsultingowego pn. „Eko inicjatywy: działamy i chronimy" finansowanego ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

źródło: https://dojlidy.bialystok.lasy.gov.pl

 

 

GMINA BRZEŹNICA

 

 

https://www.brzeźnica.pl/

Brzeźnica – gmina wiejska, położona na południe od rzeki Wisły, w odległości 35 km od Oświęcimia, 28 km od Krakowa i 25 km od Wadowic. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie bielskim. Siedzibą gminy jest Brzeźnica.

Na terenie 13 wsi gminy znajduje się 14 sołectw.

Brzeźnica, Bęczyn, Brzezinka, Chrząstowice, Kopytówka, Kossowa, Łączany, Marcyporęba, Nowe Dwory, Paszkówka, Sosnowice, Tłuczań, Wyźrał.

Miejscowość Bachorowice jest sołectwem, ale bez statusu wsi.


Na koniec 2017 r. na obszarze o powierzchni 6640 ha, zameldowanych było 10.110 mieszkańców.

Od wschodu gmina Brzeźnica graniczy z gminą Skawina, od północy z gminą Czernichów, od zachodu z gminą Spytkowice, od południowego zachodu z gminą Tomice, zaś od południa z gminami Wadowice i Kalwaria Zebrzydowska. Odległość od granic gminy do pobliskich miast wynosi: do centrum Krakowa 25 km, Skawiny 10 km, Wadowic 10 km, Kalwarii Zebrzydowskiej 10 km.


Przez teren gminy przebiega droga krajowa nr 44 Kraków – Gliwice przez Skawinę, Oświęcim, Tychy. Najdogodniejsze połączenia komunikacji masowej są od strony Krakowa: autobus podmiejski linii nr 223 Kraków-Brzeźnica oraz busy Kraków-Wadowice i Kraków-Zator przez Brzeźnicę, Kraków – Spytkowice przez Łączany i Czernichów. Równolegle biegnie kolejowa linia pasażerska i towarowa nr 94 z Krakowa do Oświęcimia. Wewnętrzną komunikację zapewnia gęsta sieć dróg: 93 km gminnych i 42 km powiatowych, na mapie zaznaczono je oddzielnymi kolorami. W odległości 18 km od miejscowości Brzeźnica przebiega najdłuższa w kraju autostrada A4. Dogodne jest także połączenie lotnicze, bo w ciągu 40 minut można dostać się do Międzynarodowego Portu Lotniczego im. Jana Pawła II Kraków – Balice.



Na południu gminy góruje Pasmo Draboża zwane też Pasmem Niedźwiedzim, stanowiące część Pogórza Wielickiego, wchodzącego w skład Pogórza Zachodniobeskidzkiego, leżącego w obrębie Karpat Zewnętrznych. Pasmo Draboża rozciąga się na odcinku 9 km. Przełęcz Zapusta (427 m n.p.m.) dzieli je na dwie części. W południowo - wschodniej najwyższym szczytem jest Draboż (432 m n.p.m.), a w południowo - zachodniej kolejno Niedźwiedzia Góra (430 m n.p.m.), Góra Jurczakowa (414 m n.p.m.) i Trawna Góra (421 m n.p.m.). Ze stoków Pasma Draboża i Lasu Burzyńskiego wypływają liczne strumienie, dające początek lokalnym rzekom na terenie gminy.

Na północy gminy płynie rzeka Wisła. Dolina Górnej Wisły jest częścią Bramy Krakowskiej pomiędzy kotlinami Oświęcimską i Sandomierską. Obszar gminy Brzeźnica leżący wzdłuż Wisły należy do mniejszego mezoregionu nazwanego Rowem Skawińskim. Obok Wisły transport wodny na tym odcinku ułatwia także kanał żeglugowy Łączany-Skawina, służący do dostarczania wody chłodniczej do elektrowni w Skawinie. (Literatura: J. Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa 2001)

  

PARTNERSTWA GMINY


Stowarzyszenie Dolina Karpia – od 2006 r. w ramach przedsięwzięć objętych Lokalną Strategią Rozwoju Doliny Karpia współpracuje ze sobą siedem gmin: Brzeźnica, Osiek, Polanka Wielka, Przeciszów, Spytkowice, Tomice, Zator. Razem tworzą spójną ofertę turystyczną, bazując na walorach przyrodniczych i kulturowych oraz potencjale społecznym rejonu. Historia zakładania stawów rybnych sięga tutaj czasów średniowiecza, a dzisiaj Karp zatorski ma certyfikat, chroniący nazwę pochodzenia w Unii Europejskiej. Zobacz na: www.dolinakarpia.org

Euroregion Beskidy
 

Od 2009 r. gmina Brzeźnica jest członkiem Stowarzyszenia Region Beskidy, które należy do Euroregionu Beskidy, obejmującego obszar około 6 092 km2 na terenie Polski, Czech i Słowacji. Z partnerstwem tym połączona jest współpraca z gminą Divina ze Słowacji, z którą gmina Brzeźnica realizuje transgraniczne projekty społeczno - kulturalne. Zobacz na: www.euroregion-beskidy.pl

źródło: https://www.brzeźnica.pl

 

 

 

 

 



 

POWIAT BRZESKI

 

 

https://www.powiatbrzeski.pl/

 

https://www.facebook.com/powiat.brzeski.media/

 

https://instagram.com/powiatbrzeski?utm_source=ig_profile_share&igshid=24z96gh2jo18

Powiat brzeski – powiat w Polsce (województwo małopolskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Brzesko.

W skład powiatu wchodzą:

    gminy miejsko-wiejskie: Brzesko, Czchów
    gminy wiejskie: Borzęcin, Dębno, Gnojnik, Iwkowa, Szczurowa
    miasta: Brzesko, Czchów

Powiat zamieszkuje go nieco ponad 93 tys. ludzi. Powiat jest położony na styku dwóch krain geograficznych, których granicę wyznacza przecinająca go autostrada A4.

Na północy powiatu rozciąga się nizinna, żyzna i malownicza Kotlina Sandomierska, a zachodnie granice oparte są o brzeg Wisły. Południowa część to malownicze Pogórze Wiśnickie, będące częścią polskich Karpat. Tu granice powiatu wyznacza jedna z najpiękniejszych polskich rzek górskich – Dunajec. Malownicze pagórki, piękny i czysty Dunajec, zbiornik wodny w Czchowie i niemal górski charakter gminy Iwkowa przyciągają wielu turystów, którzy chcą aktywnie spędzić czas na łonie przyrody, wędrując pieszo, uprawiając turystykę rowerową, korzystając z atrakcji sportów wodnych, jazdy konnej i wielu innych propozycji z bogatej oferty turystycznej.

Powiat Brzeski oferuje bardzo wiele różnorodnych atrakcji i każdy znajdzie coś dla siebie. Atutem jest znakomita dostępność komunikacyjna. Do Brzeska można dojechać autostradą A4 lub nowoczesną linią kolejową, a następnie dotrzeć do dowolnego miejsca świetnie rozwiniętą i komfortową siecią dróg lokalnych. Na miejscu turysta znajdzie bogatą ofertę gastronomiczno-hotelową oraz dziesiątki obiektów agroturystycznych. Przez powiat przebiegają międzynarodowe szlaki rowerowe Euro Velo 4 i Euro Velo 11 oraz sieć szlaków lokalnych, jak Wiślana Trasa Rowerowa, Velo Dunajec i wiele innych. Przez Brzesko prowadzi również najbardziej znany na świecie szlak pielgrzymkowy – szlak Jakubowy.

Najbardziej rozpoznawalnym produktem ziemi brzeskiej jest warzone tu od 1845 roku piwo Okocim, a zabytkowa część browaru, założonego przez Barona Goetza, jest jedną z atrakcji historycznych Brzeska. W Powiecie jest także wiele ciekawych obiektów historycznych. Jednymi z najcenniejszych są zamek w Dębnie, pałac Goetzów w Brzesku, Baszta w Czchowie czy Dwór w Dołędze. Jest również kilka pięknych, drewnianych kościołów, które włączone są do szlaku architektury drewnianej oraz niezliczona ilość pięknych 18- i 19-wiecznych kapliczek przydrożnych. Celem wielu pielgrzymek i ważnym miejscem kultu jest Szczepanów, gdzie urodził się święty Stanisław – patron Polski. Turyści i pielgrzymi znajdą tu piękną bazylikę oraz kaplicę upamiętniającą miejsce narodzin i cudowne źródełko w miejscu urodzin świętego.

Niezwykle interesująca jest również oferta kulturalna i kulinarna. Na terenie powiatu odbywa się wiele imprez pokazujących kulturowe bogactwo tych terenów. Najbardziej znane wydarzenia to Święto Chleba w Brzesku, Święto Suszonej Śliwki w Iwkowej, Turniej Rycerski w Dębnie, Święto Grzyba w Borzęcinie, Baszta Jazz w Czchowie i Krakowski Wianek w Szczurowej.

Turystyka w Powiecie Brzeskim

Obszar powiatu o wyraźnie południkowej rozciągłości, obejmuje dwie odmienne krainy geograficzne: Kotlinę Sandomierską na północy i Pogórze Wiśnickie na południu. Obszary południowo-wschodnie, oparte o brzeg Dunajca, są ważnymi i popularnymi terenami turystyki pieszej i rowerowej. Znajdujący się natomiast w gminie Czchów zbiornik wodny - jezioro Czchowskie - stwarza dogodne warunki do uprawiania sportów wodnych. Ziemia Brzeska to urozmaicony teren - niziny, góry, pola, lasy, czysta woda i wiele zabytków reprezentujących różne style i epoki.

Dobre warunki komunikacyjne, w tym rozbudowana sieć dróg umożliwiają szybkie dotarcie do gmin i malowniczych miejscowości, które z pewnością warto odwiedzić. Główną atrakcją turystyczną jest zamek średniowieczny w Dębnie, XIX-wieczny dwór szlachecki w Dołędze, ruiny średniowiecznego zamku z XIV w. w Czchowie oraz wiele zabytkowych obiektów sakralnych. Warto odwiedzić Szczepanów - miejscowość, w której urodził się św. Stanisław, Patron Polski. W prezentacji kulturowego krajobrazu Ziemi Brzeskiej nie można pominąć pałacu rodziny Goetzów-Okocimskich, właścicieli Okocimia i browaru, który należy do jednego z ciekawszych zabytków Małopolski.


WARTO ZOBACZYĆ:

Zamek w Dębnie

Baszta w Czchowie

Zamek Tropsztyn w Wytrzyszczce

Pałac Goetzów-Okocimskich

Gród na Wzgórzu Bocheniec

Dwór w Dołędze

Dwór w Biskupicach Melsztyńskich

Dwór w Kątach

Dwór w Przyborowie

Dwór w Wokowicach

Pałac Kępińskich Szczurowej

Pałac Rodu Dąbskich w Zaborowie

Dworek Myśliwski w Strzelcach Wielkich

Czchów - wzniesiony w 1346 roku kościół p.w. Narodzenia NMP. Jest to kamienna, jednonawowa świątynia gotycka, w której przyziemiu przetrwały romańskie relikty wcześniejszej budowli.

W gminie Gnojnik warto zobaczyć także kościół p.w. św. Floriana Męczennika w Uszwi - murowany z cegły, w stylu barokowo - klasycystycznym

kościółek pw. św. Sebastiana w Strzelcach Wielkich, który został wybudowany w 1785 roku.

figura św. Floriana z 1731 r., która znajduje się na środku brzeskiego Rynku oraz figura św. Floriana w Łękach pochodząca z 1760 roku. 

źródło: https://www.powiatbrzeski.pl

 

 

NADLEŚNICTWO STRZYŻÓW

 

 

https://strzyzow.krosno.lasy.gov.pl/

 

https://www.facebook.com/NadlesnictwoStrzyzowLasyPanstwowe/

Nadleśnictwo Strzyżów leży w środkowo-zachodniej części województwa podkarpackiego na terenie pięciu powiatów: strzyżowskiego, rzeszowskiego, ropczycko-sędziszowskiego, dębickiego i brzozowskiego. Jego zasięg obejmuje 18 gmin, 7 miast, w tym stolice województwa podkarpackiego miasto Rzeszów. Lasy Nadleśnictwa są silnie rozdrobnione, o czym świadczy położenie w 646 kompleksach leśnych: 18 większych kompleksów leśnych o powierzchni ponad 200 ha i 628 mniejszych kompleksów rozproszonych na obszarze całego terytorialnego zasięgu. Najmniejsze kompleksy tworzą szachownicę z szeregiem enklaw i półenklaw, głównie użytków rolnych i lasów innej własności.

Wg stanu na dzień 01.01.2014 r. powierzchnia gruntów w zarządzie Nadleśnictwa Strzyżów wynosi 12 844,05 ha.

źródło: https://strzyzow.krosno.lasy.gov.pl

ZASOBY LEŚNE:
 

Głównymi gatunkami lasotwórczymi w Nadleśnictwie są: jodła, buk oraz w mniejszym udziale sosna i dąb. Nieznacznie powyżej 1% powierzchni przekraczają drzewostany z panującym modrzewiem, jawor, grabem i olszą (1,1%). Udział powierzchniowy i miąższościowy pozostałych gatunków panujących brzozy, świerka, jesiona, dęba czerwonego, olszy szarej, osiki, sosny wejmutki, wierzby, czereśni, lipy jest znikomy i nie przekracza 1,5%.

Udział gatunków iglastych (50,2%) i liściastych (49,8%) w składzie drzewostanów rozkłada się niemal po połowie.

Drzewostany Nadleśnictwa Strzyżów odznaczają się znacznym zróżnicowaniem wiekowym. Powierzchniowo i miąższościowo przeważają kolejno drzewostany IV klasy wieku (od 61 do 80 lat) i V klasy wieku (od 81 do 100 lat). Znaczący jest również udział III klasy wieku w przedziale wiekowym od 41 do 60 lat. Znaczny jest udział drzewostanów ponad 100-letnich (1206,10 ha). Wyraźny jest niedobór młodszych klas wieku, których udział znacznie wzrośnie po wykonaniu cięć uprzątających w klasie odnowienia. Średni wiek drzewostanów w Nadleśnictwie Strzyżów wynosi 78 lat.

Zasobność drzewostanów - W ostatnim dziesięcioleciu nastąpił wzrost zasobności drzewostanów. Średnia zasobność drzewostanów w Nadleśnictwie Strzyżów wynosi 351 m3/ha.


HODOWLA LASU:

Podstawowym zadaniem hodowli lasu jest zachowanie i wzbogacanie lasów istniejących (odnawianie) oraz tworzenie nowych (zalesianie), z respektowaniem warunków przyrodniczych i procesów naturalnych. Hodowla lasu obejmuje zbiór i przechowywanie nasion drzew, produkcję sadzonek na szkółkach, zakładanie oraz pielęgnację i ochronę upraw leśnych oraz drzewostanów.

Nadleśnictwo Strzyżów posiada jedną szkółkę leśną o powierzchni 0,51 ha zlokalizowaną w leśnictwie Godowa. Jednak po zakończeniu cyklu produkcyjnego sadzonek obecnie rosnących na kwaterach, produkcja szkółkarska zostanie zawieszona. Potrzeby własne w zakresie materiału sadzeniowego będą zaspokajane poprzez zlecanie produkcji sadzonek w szkółkach kontenerowych z nasion zebranych w naszej bazie nasiennej.

Zabiegi hodowlane, a więc takie które mają na celu powstanie nowego lasu oraz pielęgnację istniejącego młodego pokolenia lasu, prowadzone w Nadleśnictwie Strzyżów to:

- odnowienia przewidziane do wykonania na powierzchni średnio 48 ha rocznie,

- pielęgnowanie gleby na powierzchni 1,8 ha rocznie,

- pielęgnowanie upraw na powierzchni średnio 10 ha rocznie,

- pielęgnowanie młodników na powierzchni średnio 115 ha rocznie,

- melioracje agrotechniczne na powierzchni średnio 45 ha rocznie.

EDUKACJA LEŚNA W NADLEŚNICTWIE STRZYŻÓW:

> Sala edukacyjna

Działalność edukacyjna Nadleśnictwa rozpoczęła się pod koniec lat 90-tych, a obecnie prowadzona jest w oparciu o „Program edukacji leśnej społeczeństwa w Nadleśnictwie Strzyżów na lata 2014-2013”. Zadania określone w programie realizowane są w szczególności na utworzonej w 2005 roku w budynku Nadleśnictwa sali edukacyjnej. Sala wyposażona jest w zbiory geologiczne, entomologiczne, florystyczne oraz bardzo interesującą i bogatą kolekcję preparowanych ptaków i zwierząt. Obiekt mogący pomieścić ok. 50 osób jest przystosowany również do projekcji filmów edukacyjnych. Odbywają się w niej przede wszystkim zajęcia z dziećmi i młodzieżą szkolną oraz inne spotkania, np. podróżnicze czy szkoleniowe. Sala edukacyjna jest idealnym uzupełnieniem programów nauczania przyrody w szkołach. Na spotkaniach z młodzieżą omawiane są zagadnienia związane z lasem, gospodarką leśną, ochroną przyrody i ekologią. Lekcje przyrodniczo-leśne połączone ze zwiedzaniem ekspozycji cieszą się dużym zainteresowaniem o czym może świadczyć liczba uczniów biorących udział w zajęciach.

> Ścieżki dydaktyczne

Edukacja leśna oparta jest także o ścieżki przyrodniczo-edukacyjne, na których odbywają się zajęcia w lesie. Ścieżki umożliwiają przyrodniczą turystykę poznawczą, a dzięki tablicom informacyjnym omawiającym zagadnienia przyrodniczo-leśne stanowią element edukacji ekologicznej społeczeństwa prowadzonej przez leśników.

W Nadleśnictwie Strzyżów są 4 ścieżki przyrodniczo-leśne:

1. Leśna ścieżka dydaktyczna przy rezerwacie „Wielki Las"

2. "Ścieżka przyrodniczo-edukacyjna  w rezerwacie „Mójka"

3. Szlak edukacji ekologicznej na terenie Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego

4. Kompleks ścieżek edukacyjno-rekreacyjnych w Łętowni

 

Ścieżka przyrodniczo-edukacyjna w rezerwacie „Mójka"

Ścieżka składa się z dwóch szlaków: „Szlaku bobra" oznaczonego kolorem czerwonym, który jest łatwiejszy i krótszy (orientacyjny czas przejścia wynosi 1,5 godz.) oraz „Szlaku jelenia" oznaczonego kolorem żółtym, zdecydowanie trudniejszego: trasa biegnie przez jary i potoki do „Błędnego kamienia", a zataczając pętle łączy się ponownie ze szlakiem bobra. Obydwie trasy kończą się w punkcie wyjścia przy polu turystycznym, obok drogi Ujazdy – Kąkolówka. Do ścieżki można dojechać od północy drogą na trasie Błażowa – Ujazdy, od wschodu drogą na trasie Przemyśl – Domaradz i w miejscu Ujazdy skręcić w prawo w kierunku Błażowej. Jadąc z obu stron zatrzymujemy się na parkingu. Po drugiej stronie drogi widnieje brama wejściowa, która jest jednocześnie punktem końcowym obu szlaków.

Ścieżka „Szlakiem bobra" w całości prowadzi przez obszar objęty ochroną rezerwatową – rez. „Mójka". Ścieżka liczy 14 przystanków oznaczonych tablicami edukacyjnymi omawiającymi m.in.: budowę warstwową lasu, proces odnowienia lasu, charakterystykę drzew liściastych i iglastych oraz ekosystemu leśnego. Ponadto tablice przedstawiają bogactwo florystyczne i faunistyczne rezerwatu oraz wyjaśniają, co to jest mikoryza, na czym polega sukcesja ekologiczne oraz jaką rolę pełni martwe drewno w lesie.

W południowo-wschodniej części rezerwatu na skraju lasu znajduje się pomnik przyrody nieożywionej „Błędny kamień". Z kolei ok. 200 m od pola turystycznego, w stronę Ujazdów, już poza rezerwatem, po prawej stronie drogi stoi drugi pomnik przyrody buk „Miłosz".

Leśna ścieżka dydaktyczna przy rezerwacie „Wielki Las"

Długość ścieżki wynosi ok. 2 km, punktem początkowym i kończącym ścieżkę jest pole biwakowe, gdzie można odpocząć i zapalić ognisko. Na przejście całej trasy trzeba poświęcić ok. 2 do 3 godz. Do ścieżki można dojechać od północy drogą na trasie Rzeszów – Krosno w miejscowości Czudec w odległości ok. 1 km od rynku należy skręcić w prawo przed przystankiem autobusowym. Można również skorzystać z drogi Rzeszów – Wola Zgłobieńska – Iwierzyce. Zaś od południa na trasie Strzyżów – Rzeszów 9 km od Strzyżowa, 200 m od skrzyżowania drogi głównej z drogą podrzędną do Pstrągowej należy skręcić w lewo. Ścieżka składa się z 12 przystanków z tablicami informacyjnymi. Tematy przystanków na ścieżce to: 1. Budowa lasu, 2. Drzewa naszych lasów, 3. Grzyby, 4. Drzewa dziuplaste, 5. Bagienko śródleśne, 6. Zwierzęta naszych lasów, 7. Odnowienie lasu, 8. Runo leśne, 9. Dokarmianie zwierzyny, 10. Łąka śródleśna, 11. Buczyna karpacka, 12. Ochrona ptaków

Szlak Edukacji Ekologicznej

Szlak obejmuje swym zasięgiem północną część Gminy Frysztak, która leży w na terenie Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. Szlak tworzą 3 ścieżki dydaktyczne:

1. Ścieżka przyrodniczo-geologiczna „Góra Chełm"

2. Ścieżka historyczno-przyrodnicza „Schrony"

3. Ścieżka  przyrodniczo-geologiczna „Herby"

Szlak prowadzi ciekawymi zakątkami Pogórza Strzyżowskiego, od doliny Wisłoka – „Brama Frysztacka", poprzez grzbiet Mniszek, Zagórza i dolinę Stępinki, z której wspina się na szczyt Chełmu. Poznawanie 10 kilometrowej trasy możliwe jest pieszo lub na rowerze. Każda ścieżka jest oznaczona innym kolorem; na ścieżkach rozstawione są tablice informacyjne ogólne i szczegółowe. Idąc szlakiem podziwiać możemy: świat fauny i flory (obserwacja i rozpoznawanie roślin, grzybów, zwierząt), wytwory natury (jary, dolinki, skałki-ostańce, przełom Wisłoka),  świadectwa historii (pozostałości kamieniołomu, kompleks schronowy, kapliczka na Chełmie). 


Kompleks ścieżek edukacyjno-rekreacyjnych w Łętowni

W jego skład wchodzą: ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna, ścieżka zdrowia, ścieżka rowerowa oraz pole turystyczne położone nieopodal siedziby leśnictwa Łętownia. Kompleks obecnie wymaga pilnych zabiegów konserwacyjnych – wymiany bądź odnowienia tablic i urządzeń turystycznych.

źródło: https://strzyzow.krosno.lasy.gov.pl