2.png){kind=small}
Dąbrowa Chełmińska (do roku 1925: Dąbrówka pod Unisławiem) – wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Dąbrowa Chełmińska. Siedziba gminy Dąbrowa Chełmińska.
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.
Gmina Dąbrowa Chełmińska jest jedyną Gminą Powiatu Bydgoskiego położoną na prawym brzegu Wisły. Na obszarze Gminy zlokalizowane są 22 wsie, połączone w 15 sołectw. Gmina Dąbrowa Chełmińska posiada wielką różnorodność szaty roślinnej i wyjątkowo liczne gatunki roślin i zwierząt. Z uwagi na położenie w pobliżu rozwijającego się Fordonu, dzielnicy Bydgoszczy oraz posiadanie chronionych terenów krajobrazu nadwiślańskiego i wydzielonych terenów pod inwestycje, stanowi atrakcyjne miejsce nie tylko dla turystyki i wypoczynku, ale również do zamieszkania i działalności gospodarczej. Jest Gminą rolniczą. Grunty rolne zajmują około 40% powierzchni gminy, natomiast lasy 47%, pozostałe grunty (pod budynkami, podwórzami, drogami, czy zbiornikami wodnymi) zajmują około 13% powierzchni Gminy. Dąbrowa Chełmińska jest stolicą gminy w powiecie bydgoskim. Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 551 ze Strzyżawy do Wąbrzeźna oraz linia kolejowa nr 209 Bydgoszcz Wschód – Brodnica. Na zachód od granic miejscowości znajduje się przystanek kolejowy Dąbrowa Chełmińska. We wsi znajduje się Zespół Szkół im. Celestyna Kamińskiego, Gminny Ośrodek Kultury i Sportu oraz Gminna Przychodnia SPZOZ. Funkcjonują dwa kluby sportowe: UKS Dąbrowa Chełmińska i LKS Dąbrowa Chełmińska.
DĄBROWA CHEŁMIŃSKA to wieś gminna w kształcie widlicy z peryferycznym rozproszeniem, od północy osłonięta lasami położona jest na wysokości 100 m. n.p.m. na falistej wysoczyźnie morenowej. W najdawniejszych czasach osada Damerowe powstała i rozwijała się przy szlaku bursztynowym. Nazwa wsi (łac. dam) wskazuje iż teren ten był dziki, w stanie pierwotnym i łatwo można w nim zabłądzić. Nazwa miejscowa dąbrówka, potem Dombrowken, niemiecka Damerau, Dąbrowa i Dąbrówka pod Unisławiem informuje o szacie roślinnej terenu na której powstała miejscowość i odnosi się do lasów mieszanych. W źródle pisanym pierwsza informacja o wsi pochodzi z 1285 r. i dotyczy ustalenia granic pomiędzy wsią Czarże. W 1418 r. Dąbrowa Chełmińska była krzyżacką wsią czynszową, administracyjnie podporządkowaną prokuratorii we wsi Pień. W kolejnych latach 1423-1424 wieś podporządkowana jest prokuratorii z siedzibą w krzyżackim zamku w Unisławiu a następnie od 1430 r. komturstwu w Starogrodzie. W 1414 r. wieś uległa zniszczeniu. Rejestr krzyżacki z 1430 r. informuje, że w zalesionej dębiną części wsi Dąbrowa Chełmińska pszczelarze - w połowie bartnicy zakonni oraz bartnik Gloffa w 13 pniach i sołtys w 2 pniach zajmowali się hodowlą pszczół w barciach leśnych. W 1505 r. Król Aleksander Jagiellończyk nadał wieś kapitule chełmińskiej. Pierwszy rozbiór Polski (1772 r.) spowodował istotne zmiany nie tylko w dziedzinie własności ziemskiej ale prawie we wszystkich dziedzinach życia. XVIII i XIX w. to napływ kolonistów niemieckich i germanizacja, którą gorliwie prowadził biskup chełmiński hr. Karol Hohenzollern (1785-1795). Po wojnach napoleońskich król pruski Fryderyk Wilhelm II wcielił w 1815 r. Dąbrowę Chełmińską do prowincji Prus Zachodnich. Po przejęciu wsi w 1920 r. przez władze polskie powstała w Dąbrowie Chełmińskiej gmina wiejska a później wójtostwo. W przełomie XIX i XX w. zbudowano kościół, który służył gminie ewangelicko-unijnej. W 1945 r. ludność tego wyznania opuściła wieś. W 1948 r. kościół przekazano w użytkowanie parafii Boluminek jako filialny p. w. Wniebowzięcia NMP. Na przełomie stycznia i lutego 1945 r. na terenie Dąbrowy Chełmińskiej, Cichoradza, Unisławia i Chełmna doszło do krwawej bitwy, w której zginęło blisko 9 tyś. żołnierzy niemieckich a 4 tyś. wzięto do niewoli. Obecnie wieś wyposażona w podstawowe urządzenia komunalne, zespół usług, szkołę podstawową, ośrodek zdrowia, bibliotekę gminną, stację benzynową. We wsi zachowało się kilka obiektów zabytkowych: zespół dworca kolejowego składający się z marmurowego dworca z 1910 r. i trzech pracowniczych domów mieszkalnych z lat 1898, 1900 i 1913; dawny zajazd z XVII/XIX w. konstrukcji szkieletowej wypełnionej gliną i budynek poczty z pocz. XX w.; murowany budynek mleczarni z przełomu XIX/XX w. Za wsią przy drodze na Unisław rośnie okazały pomnikowy dąb szypułkowy w pierścienicy o obwodzie ........ i potocznej nazwie „Dąb na krzyżówce”. Wśród dawnych mieszkańców Dąbrowy Chełmińskiej krążyła opowieść o podziemnych połączeniach między jeziorem a pobliską rzeką. Podobno pewnego razu woły ciągnące pług zatonęły w jeziorze Skrzynka. Większe od rozpaczy i przerażenia właściciela było jego zdziwienie, gdy niespodziewane woły wypłynęły z Wisły nieopodal wsi Rafa.
WARTO ZOBACZYĆ:
- pałac w Ostromecku
- kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki pw. niebowzięcia NMP z XIX/XX w.
- REZERWAT "WIELKA KĘPA OSTROMECKA"
- REZERWAT "LAS MARIAŃSKI"
- REZERWAT "LINIE"
- REZERWAT "REPTOWO"
źródło: http://dabrowachelminska.pl/; Wikipedia
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz