marquee

☞ www.promogadzety.blogspot.com ☜

poniedziałek, 19 września 2022

POWIAT BIŁGORAJSKI

 

 

 

 

 


PUBLIKACJE PROMOCYJNE DOT. POWIATU:

https://www.bilgorajski.pl/wydawnictwa-powiatu

 https://www.bilgorajski.pl/pdf/turystyka/Bilgorajski_Piekno_Puszczy_Solskiej_i_Roztocza.pdf


FILM PROMOCYJNY "NA SKRAJU ROZTOCZA I PUSZCZY SOLSKIEJ":

https://www.bilgorajski.pl/pub/NAGRANIA/rozne/Na%20skraju%20roztocza%20i%20puszczy%20solskiej.flv


Powiat biłgorajski – powiat w Polsce, w południowej części województwa lubelskiego, odtworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Biłgoraj.

HERB POWIATU:


Herb powiatu biłgorajskiego – w polu czerwonym trzy wręby srebrne, nad którymi takiż półniedźwiedź-półorzeł z koroną złotą na szyi. Autorem herbu jest dr Henryk Seroka. Dolna część herbu nawiązuje do herbu Korczak, którym posługiwał się założyciel Biłgoraja - Adam Gorajski oraz jego rodzina. Górna część herbu symbolizuje ziemię przemyską (symbol orła) oraz ziemię chełmską (symbol niedźwiedzia). Do dzisiaj jest to przedmiotem wielu kontrowersji, gdyż historycznie powiat nie miał zbyt wiele wspólnego z żadnym z tych regionów. Herb został ustanowiony Uchwałą Nr XXV/101/2000 Rady Powiatu w Biłgoraju z dnia 27 czerwca 2000r.

******


Powiat leży głównie na pograniczu Równiny Biłgorajskiej i Płaskowyżu Tarnogrodzkiego. Północne gminy powiatu tworzą specyficzne podłużne i wąskie pasmo, przebiegające na krótkich odcinkach przez szereg równoleżnikowych mezoregionów: Wzniesienia Urzędowskie, Roztocze Zachodnie, Padół Zamojski i Wyniosłość Giełczewską. Wschodnie krańce powiatu leżą w obrębie Roztocza Środkowego. Głównymi rzekami powiatu są Tanew, Łada i Por. Na terenie powiatu znajdują się złoża gazu ziemnego i ropy naftowej. Jest to region wybitnie rolniczy z dużymi obszarami leśnymi.

*****


Biłgoraj stał się siedzibą powiatu w 1867 roku na mocy reformy administracyjnej Królestwa Polskiego jako jeden z dziesięciu powiatów guberni lubelskiej o powierzchni 1708 km2.

Po utworzeniu w 1912 roku guberni chełmskiej powiat biłgorajski znalazł się w jej granicach i miał powierzchnię 999 km2. Znaczną część powiatu przyłączono do powiatu janowskiego.

Po odzyskaniu niepodległości Sejm RP w 1919 roku przyjął ustawę o nowym podziale administracyjnym, na mocy której utworzono powiat biłgorajski jako jeden z 19 powiatów w składzie województwa lubelskiego.

W okresie okupacji niemieckiej powiat biłgorajski od 1939 do 1944 roku wchodził w skład Generalnego Gubernatorstwa jako część dystryktu lubelskiego.

Po zakończeniu II wojny światowej Biłgoraj był stolicą powiatu, aż do reformy administracyjnej, która od 1975 roku zlikwidowała struktury powiatowe. Teren byłego powiatu poza gminą Harasiuki wszedł w skład województwa zamojskiego.

Ponownie na mapie powiatowej Polski Biłgoraj znalazł się od 1 stycznia 1999 roku.

Na terenie powiatu znajduje się 5 miast:


    Biłgoraj,
    Frampol,
    Goraj,
    Józefów,
    Tarnogród

Obszar powiatu obejmuje 14 gmin:

    Aleksandrów,
    Biłgoraj- miasto,
    Biłgoraj - gmina,
    Biszcza,
    Frampol,
    Goraj,
    Józefów,
    Księżpol,
    Łukowa,
    Obsza,
    Potok Górny,
    Tarnogród,
    Tereszpol,
    Turobin.

 

W powiecie biłgorajskim funkcjonują znane już na rynku gospodarczym firmy:

    BLACK RED WHITE - jedna z największych w Polsce fabryk mebli,
    Ambra - największy producent win w Europie środkowej,
    POL-SKONE Sp. z o.o. - producent okien i drzwi,
    Mewa S.A. - producent bielizny,
    Leier Markowicze S.A. producent cegły i pustaków
    i wiele, wiele innych ...

Powiat Biłgorajski posiada dogodne warunki do rozwoju różnego rodzaju firm i przedsiębiorstw. Jest powiatem bezpiecznym ekologicznie.

Na terenie powiatu jest 11 szkół ponadgimnazjalnych i Młodzieżowy Dom Kultury skupiający w stałych formach pracy około 700 osób. Przy MDK funkcjonuje zespół tańca ludowego "TANEW" mający na swoim koncie wiele sukcesów artystycznych, wiele zespołów i stowarzyszeń artystycznych w tym m.in. orkiestra dęta, Chór Męski Ziemi Biłgorajskiej "Echo" działa przy Biłgorajskim Centrum Kultury, które prowadzi również Biłgorajską Telewizję Kablową i Samorządową Gazetę "Tanew". Przy gminnych ośrodkach kultury działają kapele podwórkowe, zespoły obrzędowe i orkiestry dęte.

Specyficzną placówką oświatowo - wychowawczą jest Wioska Dziecięca SOS, powstała w 1983 roku. W Biłgoraju funkcjonuje też Państwowa Szkoła Muzyczna I Stopnia oraz Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna. W 2000 roku w Biłgoraju otwarto Kolegium UMCS. 

******


Ziemia Biłgorajska to kraina pięknych lasów, wzgórz i dolin, wąwozów, malowniczych rzek z wodospadami i szachownicy pól. To region, który bohatersko zapisał się we wszystkich dziejowych wydarzeniach prowadzących do niepodległości. Żyli tu w symbiozie różnych narodowości i religii. Wytworzyła się specyficzna kultura ludowa widoczna w rzeźbie, rzemiośle, stroju biłgorajsko - tarnogrodzkim, hafcie biłgorajskim, zwyczajach i tradycjach żywych i dziś. Charakterystyczną cechą środowiska przyrodniczego powiatu biłgorajskiego jest znaczne zróżnicowanie na stosunkowo małej powierzchni. Wynika to z położenia tego obszaru w dwóch strefach krajobrazowych - Obniżeniu Podkarpackim i Pasie Wyżyn. Każdy z regionów fizjograficznych jest niejednorodny krajobrazowo i dzieli się wewnętrznie na subregiony o odmiennych typach rzeźby, szaty roślinnej i różnych cechach charakterystycznych dla danego terenu. Wiąże się z tym duża różnorodność środowiska przyrodniczego: występują duże kompleksy leśne, wąwozy erozyjne z głębokimi suchymi dolinami, doliny rzeczne z ekosystemami zaroślowymi oraz torfowiska. Niewątpliwym walorem tego obszaru jest właśnie zróżnicowanie krajobrazu i bogactwo świata fauny i flory. W celu ochronny najcenniejszych walorów przyrodniczych i krajobrazowych utworzono park narodowy i trzy parki krajobrazowe, które obejmują powiat biłgorajski. Prócz tego wyznaczono trzy rezerwaty oraz wiele pomników przyrody ożywionej i nieożywionej. Na terenie powiatu biłgorajskiego żyje wiele cennych gatunków zwierząt i roślin, a do najbardziej charakterystycznych ptaków należą:

Tajemniczy ptak dzikich uroczysk, którego godowa pieśń słyszana o świcie jest najpiękniejszym misterium wiosennej przyrody. Jest w tej cichej, namiętnej pieśni coś takiego, czego nie da się wyrazić słowami, co trzeba usłyszeć i przeżyć samemu, przeżyć i zachować w pamięci na zawsze. (Andrzej Otrębski)

Głuszec (Tetrao urogallus) - Jest to gatunek objęty ochroną ścisłą wymagający ochrony czynnej. Jest ptakiem osiadłym, który w tym samym rejonie przebywa przez cały rok. Bytuje najchętniej w dzikich partiach lasu na równinach i w górach, z dala od siedzib ludzkich. Lubi lasy przecinane strumykami o dnie żwirowatym lub otoczone mokradłami, niejednolite tak pod względem rodzaju drzew, jak i wieku. Najchętniej przebywa w starym lesie iglastym, w szczególności sosnowym, którego pojedyncze drzewa górują nad terenem. Takie warunki spotkać można właśnie na Równinie Biłgorajskiej, gdzie rozciąga się jeden z największych kompleksów leśnych w Polsce – Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej. Pytani o symbol tego parku leśnicy zgodnie odpowiadają: Głuszec. Główna ostoja tego gatunku to Rezerwat Obary, okolice miejscowości Brodziaki, Osuchy i Ciosmy. Na obszarze tym utworzono ostoje ptasią w ramach obszaru Natura 2000 PLB060008 Puszcza Solska.

Kuropatwa (Perdix perdix) - Jest gatunkiem łownym z okresem ochronnym. Duży, osiadły ptak z rodziny kurowatych, pierwotny bywalec stepów i wrzosowisk. Spotykana na całej powierzchni Powiatu Biłgorajskiego. Ptactwo to żyje na otwartych, poprzeplatanych żywopłotami oraz krzakami ziemiach uprawnych, widywane często w okolicach zabudowań. Poza okresem wegetacji, czyli na jesień i zimą, chętnie osiedla się na ścierniskach po zbożu oraz ugorach krótkotrwałych w zadrzewionych lub zakrzewionych miedzach. Kuropatwy żyją gromadnie – w parach lub stadach. Gniazdo zakłada na ziemi, dobrze ukryte między roślinami.

Bażant (Phasianus colchicus) - Jest gatunkiem łownym z okresem ochronnym. Charakterystyczny ptak Ziemi Biłgorajskiej, spotykany na całym jej obszarze. Występują głównie na terenach nizinnych, na łąkach i terenach rolniczych, najchętniej w pobliżu zarośli, na skrajach lasów, zimą przebywa także w trzcinowiskach. Żyje na otwartych terenach o licznych krzewach, na skrajach pól i w nadrzecznych zaroślach. Gniazda zakłada na ziemi, pod osłoną traw lub gałęzi. Niewielkie zagłębienie skąpo wyścielone puchem. Jest bardzo ozdobny mając zielono połyskującą głowę, białą obrożę na szyi i rdzawo ubarwienie w łuskowaty wzór. Ozdobą samca jest długi, pręgowany ogon, a na wiosną także czerwone płatki skórne po bokach głowy. Samica jest jasnobrązowa w ciemne plamy ze znacznie krótszym ogonem. Bardzo rzadko zrywa się do lotu, spłoszony ucieka piechotą. Bóbr (Castor fiber) - Jest gatunkiem objętym ochroną częściową. Na skutek migracji z terenów wschodnich, planowej introdukcji oraz naturalnych procesów migracji obecnie populacja bobra jest bardzo liczna. Występuje głównie w lasach łęgowych nad strumieniami, rzekami, jeziorami. Gatunek w wielu miejscach jest pospolity, a do tych miejsc zalicza się Powiat Biłgorajski. Zamieszkuje okolice licznych na Ziemi Biłgorajskiej rzek i potoków. Główne obszary jego występowania to doliny rzeki Tanew na całej jej długości, rzeki Czarna Łada oraz rzeki Por w okolicach miejscowości Turobin. Żyje w rodzinach. Aktywny jest nocą i o zmierzchu. Trudno więc go w czasie dnia zauważyć. Bobry najlepiej podpatrywać wcześnie rano o świcie. Na małych strumieniach i potokach wszystkie osobniki z rodziny wspólnie budują tamy, powodując spiętrzenia i podtopienie terenów łąkowych i leśnych. Tworzą się rozlewiska i małe, zabagnione jeziorka leśne. Wskutek swojej działalności odwracają melioracyjne osuszenie terenu przyczyniając się do zmiany w ekosystemie zarówno flory, jak i fauny.


PIRÓG BIŁGORAJSKI - MARKA LOKALNA:

Po wielu miesiącach zabiegów, działań promocyjnych, prasowych, telewizyjnych, degustacjach, prezentacjach, wygranym finale na najlepszy regionalny produkt żywnościowy Pieróg (Piróg) biłgorajski, na wniosek Starosty Biłgorajskiego i Marszałka Województwa Lubelskiego został wpisany na listę Produktów Tradycyjnych prowadzoną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.Dziś wiele ze Staropolskich receptur polskiej kuchni uległo zapomnieniu. Biłgorajski pieróg przeżywa swój renesans, chociaż rarytas ten stracił rangę Świątecznego pieczywa. Stał się powszechnym wypiekiem piekarni mechanicznych z których trafia na sklepowe półki. Kto raz spróbował biłgorajskiego pieroga ten staje się jego stałym smakoszem. Dawniej pieróg wypiekano na trzonie w piecu chlebowym, podsypywano spód otrębami, dziś pieróg wypieka się w blaszkach i najczęściej w piekarnikach elektrycznych. Nie zmieniło to jednak właściwości ani smaku Pieroga. Pieróg Biłgorajski wyglądem przypomina pasztet, na zewnątrz zapieczona powłoka w przekroju można wyróżnić drobne cząstki składników, które tworzą zespoloną masę. Wypiekany jest w różnych formach okrągły lub prostokątny. Wielkość pieroga jest zależna od potrzeb i upodobań ale najczęściej, w domach wypiekany jest w dużych prostokątnych blaszkach. W sprzedaży natomiast występują znacznie mniejsze formy, także prostokątne. Na zewnątrz ma kolor ciemno słomkowy do jasnego brązu. Zależnie od upodobań, bardziej lub mniej przypieczony. Konsystencja pieroga jest stała, zbita mięsista masa, którą z łatwością można przełamać lub rozkruszyć. Zapach pieroga łączy ze sobą zapach gotowanych ziemniaków i gryczanej kaszy - tak samo jest ze smakiem, ten jednak wzbogacony jest lekko kwaśno białym serem oraz skwarkami i przyprawami. Pieróg biłgorajski wypieka się bez skórki zwany "łysym" oraz w drożdżowej skórce. Niektórzy porównują go do słonego ciasta lub babki ziemniaczanej, ma on jednak inny zupełnie specyficzny smak. Wspaniale smakuje podawany z mlekiem. Ten niegdyś świąteczny wypiek z gryczanej kaszy towarzyszył człowiekowi od urodzenia aż do śmierci. Podawany był w czasie przyjęć, wydawanych z różnych okazji. Rozkoszowano się jego smakiem na chrzcinach, ucztach weselnych, biesiadach świątecznych i okolicznościowych (np. wejście do nowego domu) oraz na uczcie pogrzebowej. Nie obyły się bez niego wykopki ziemniaków. Wypiekano go na Boże Narodzenie i Wielkanoc. Mniemano, że święta bez tej wspaniałości, to żadne święta. Obdarowywano nim kolędników. Tak więc "Pieróg" (Piróg) Biłgorajski dawniej nazywany także "krupniakiem" od 29 września 2005 roku obok "sita" stał się kolejnym znakiem towarowym Ziemi Biłgorajskiej.

źródło: https://www.bilgorajski.pl

 


 









Brak komentarzy:

Prześlij komentarz