FILM "ODNOWA PAŁACU I PARKU MARIANNY ORAŃSKIEJ":
Kamieniec Ząbkowicki (niem. Kamenz, Camenz) – miasto w Polsce, położone w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w miejsko-wiejskiej gminie Kamieniec Ząbkowicki.
Miejscowość posiadała prawa miejskie już w latach 1945–1946. Status miasta otrzymała ponownie 1 stycznia 2021.
Od 1946, po połączeniu z gminą Goleniów, aż do 1954 siedziba gminy Kamieniec Ząbkowicki. 1954–1957 siedziba gromady Kamieniec Ząbkowicki. 1958–1972 administracyjnie odrębne osiedle (dodatkowo 1968–1972 siedziba nowej gromady Kamieniec Ząbkowicki). Od 1973 siedziba współczesnej gminy Kamieniec Ząbkowicki. W latach 1975–1998 administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
NAZEWNICTWO:
Według niemieckiego nauczyciela Heinricha Adamy’ego nazwa pochodzi od polskiej nazwy – kamienia i nawiązuje do skalistego posadowienia grodu[9]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia jako najstarszą zanotowaną nazwę miejscowości Kamieniec podając jej znaczenie Felsenburg, czyli po polsku Skalne miasto.Miejscowość w zlatynizowanej staropolskiej formie Kamencz notuje Gall Anonim w swojej Kronice spisanej w latach 1112–1116. W spisanym po łacinie dokumencie średniowiecznym wydanym we Wrocławiu 26 lutego 1253, który sygnował książę śląski Henryk III Biały miejscowość wymieniona jest pod nazwą Cameniz. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Camencense monasterium. Polską nazwę Kamieniec oraz niemiecką Camenz w książce Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa.
SYMBOLIKA GMINY:
Tradycja heraldyczna gminy Kamieniec Ząbkowicki w sposób jasny wskazuje, że przy tworzeniu herbu Gminy należy odwołać się do symboliki związanej z właścicielami tych ziem. W przypadku cystersów należy wykorzystać godła z pól II i IV, jako charakterystyczne dla klasztoru kamienieckiego. Mamy zatem złotego lwa za kratą. Złoty lew w koronie jest także głównym godłem herbu dynastii Orańskiej. To właśnie ta dynastia, a nie Hohenzollernowie, zasługuje na upamiętnienie w herbie Gminy. Zwłaszcza ze względu na księżną Mariannę, wielką dobrodziejkę Gminy, której pamięć jest darzona w Gminie wielkim szacunkiem do dzisiaj i to, co znamienne, jest kontynuowana do dzisiaj przez ludność polską, mimo wysiedlenia niemieckiej ludności. W obecnej i uchwalonej symbolice użyto dwóch złotych lwów, zwróconych do siebie, prawy, bez korony i za kratą z herbu klasztoru kamienieckiego, lewy, w koronie, w polu usianym biletami, z herbu dynastii Orańskiej. Lwu Orańskich ujęto pęk strzał i miecz, dla odróżnienia od oryginalnego herbu (uszczerbienie). Barwy pola wywiedzione są z barwy pola herbu dynastii Orańskiej. Stylizacja lwów (bogate kudły) inspirowana jest stylizacją z herbów cysterskich, w szczególności z przedstawień z początku XX wieku; podobnie stylizacja kraty (widoczne łączenia). Ostateczny wpływ na kształt herbu miały konsultacje 23 marca 2012. Wówczas zaakceptowano ideę herbu i zasugerowano drobne poprawki: zmianę tynktury kraty oraz przedstawienie tylnych łap z lwów w postaci właściwej dla lwów wspiętych. Powyższe rozumowanie skłoniło do przedstawienia następującego projektu herbu gminy Kamieniec Ząbkowicki: W polu błękitnym dwa lwy wspięte, o orężu i językach czerwonych, zwrócone do siebie, prawy za kratą srebrną, lewy w koronie, w polu usianym biletami błękitnymi.
PAŁAC MARIANNY ORAŃSKIEJ:
Perła Architektury Dolnego Śląska
Zabytkowy zespół pałacowy, z drugiej połowy XIX w. z zachowaniem:
pałac – neogotycki „zamek Marianny Orańskiej” (Marianna Orańska, królewna niderlandzka, córka króla Niderlandów
Wilhelma I Orańskiego i jego pierwszej żony – Fryderyki Luizy Pruskiej):
dwie oficyny, stajnia, wozownia
ogród przypałacowy, w tym: tarasy, schody, fontanny
park z aleją dojazdową
pompownia i kotłownia, ul. Zamkowa 5
Ponadto warte zainteresowania:
Byczeń
kościół parafialny pw. Św. Marcina, 1771–1774, 1840, 1902, nr rej. 718 z dnia 01.09.1960.
plebania, obecnie budynek mieszkalno-usługowy, 1728–1730, nr rej. 1833 z dnia 08.10.1966.
Zespół młyna, nr 88, 1 ćw. xix w.–1939, nr rej. 1378/Wł z dnia 01.10.1992.
młyn, 1 ćw. XIX w., 3 ćw. XIX w., 1909, nr rej. 1378/Wł z dn. 1.10.1992
dom przy młynie, ok. 1861–1880, nr rej. 1378/Wł z dn. 1.10.1992
obora, ok. poł. XIX w., 1899, nr rej. 1378/Wł z dn. 1.10.1992
stodoła, ok. poł. XIX w., 1899, nr rej. 1378/Wł z dn. 1.10.1992
siłownia, 1919, nr rej. 1378/Wł z dn. 1.10.1992
tartak, 1939, nr rej. 1378/Wł z dn. 1.10.1992
Grodzisko, średniowiecze, nr rej. 202/Arch/26 z dnia 29.04.1966.
Chałupki
Relikty zamku i parkowe urządzenie terenu, Folwark Dolny nr 9 c (budynek mieszkalno-gospodarczy, stajnia, spichlerz), 2 poł. XIX w., pocz. XX w., nr rej. 968/Wł z dnia 27.12.1983.
młyn i dom, nr 7, XVI w., przed 1863, 4 ćw. XIX w., nr rej. 1310/Wł z dnia 25.06.1990.
Grodzisko, zamek, XIII-XIV-XVII, nr rej. 175/Arch/21 z dnia 06.12.1965.
Doboszowice
kościół parafialny pw. Św. Mikołaja, 2 poł. XIV w., 1559, 1617–1623, 1727, nr rej. 683 z dnia 14.04.1960.
Cmentarz przykościelny (XIV–XVIII w.), budynek bramny (1623), mur cmentarza (XIV–XVIII w.), nr rej. 1491/Wł z dnia 18.03.1996.
Kamieniec Ząbkowicki
kościół klasztorny, ob. kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP, ok. 1210–ok. 1350, 1655, pocz. XVIII w., 1902–1904, nr rej. 136 z dnia 02.01.1950.
pałac opacki, Pl. Kościelny 4, 1681–1702, po 1817, pocz. XX w., nr rej. 321 z dnia 02.08.1956.
spichlerz pomiędzy kościołem a folwarkiem, Pl. Kościelny, 1702–1732, po 1817, 2 poł. XIX w., nr rej. 919/Wł z dnia 31.12.1982.
budowle należące do zespołu klasztornego, objęte wpisem do rejestru zabytków — nr rej. 1583/a–h/Wł z dnia 16.07.1997:
> zachowane części skrzydeł klasztoru (zachodniego i północnego), następnie oficyny, Pl. Kościelny 2–3, ok. 1210–1243, pocz. XV w., po 1428, 1479–1506, 1570, 1681–1702, po 1817, przed 1838,
> budynek bramny ze skrzydłami zachodnim (z piekarnią i mieszkaniami urzędników) oraz północnym (ze słodownią, następnie browarem), Pl. Kościelny 1, ok. 1681–1702, po 1817, po 1986,
> kancelaria gospodarcza, następnie oficyna, obecnie dom, Pl. Kościelny 5, przed poł. XVIII w., ok. 1830–1840, ok. 1990–2000,
> budynek mieszkalno-administracyjny na terenie dawnego folwarku klasztornego (narożniku północno-zachodnim), ob. dom, Pl. Kościelny 8, 1675?, 1 poł. XVIII w., po 1817, 2 poł. XIX w.,
> budynek gospodarczy na terenie dawnego folwarku klasztornego (w pierzei południowej), zawierający stodołę, obory i dom czeladny, Pl. Kościelny 9, 1 poł. XVIII w.?, po 1817, 2 poł. XIX w.,
> oranżeria I na terenie dawnego ogrodu opackiego, w XIX w. — ogrodu użytkowego, Pl. Kościelny, ok. 1840–1850,
> oranżeria II z częścią mieszkalną na terenie dawnego ogrodu opackiego, w XIX w. — ogrodu użytkowego, Pl. Kościelny 12, przed 1861, XIX/XX w.,
> rzeźba figuralna na terenie zespołu klasztornego ujęta wpisem do rejestru zabytków, nr rej. 747/467 z dn. 7.05.1991,
> figura Św. Floriana na moście przed budynkiem bramnym, Pl. Kościelny 1, 1702 lub 1732,
> figura Św. Jana Nepomucena na moście przed budynkiem bramnym, Pl. Kościelny 1, 1702 lub przed 1732 (1735 — data na cokole),
> rzeźba „Bóg Ojciec” na terenie zespołu klasztornego, ok. 1735, 1935, nr rej. 746/466 z dn. 7.05.1991.
kościół ewangelicki, obecnie nieczynny, ul. Zamkowa, 1882–1885, nr rej. 1842 z dnia 08.10.1966.
książęcy dom Albrechtshaus, willa, obecnie siedziba Urzędu Gminy, ul. Ząbkowicka 26, ok. 1880, nr rej. 58/A/01 z dnia 22.10.2001.
młyn nr 12a, 2 poł. XIX w., nr rej. 1301/Wł z dnia 05.03.1990.
Ożary
kościół parafialny pw. Św. Katarzyny, XV w.(?), XVI w., 4 ćw. XVII w., 1853/1854, nr rej. 1852 z dnia 8.10.1966.
Pomianów Górny
kościół filialny pw. Św. Barbary, 1519 (?), 1 ćw. XVII w., 1753, 1910, nr rej. 1855 z dnia 11.10.1966.
figura Św. Jana Nepomucena na murze kościelnym, ok. 1753, nr rej. 775/496/17 z dnia 17. 10.1994.
Mała kalwaria przy kościele ujęta wpisem do rejestru zabytków, nr rej. 775/496/14 z dnia 17.10.1994.
Ogrojec (Chrystus i śpiący Apostołowie) przy południowym odcinku muru cmentarnego, 1802.
kolumna z figurą anioła, 1802.
Sosnowa
kościół filialny pw. Św. Maternusa, 1799, nr rej. 954/Wł z dnia 20.09.1983.
Topola
kościół parafialny pw. Św. Bartłomieja, 1754–1757, nr rej. 1871 z dnia 11.10.1966.
źródło: https://kamienieczabkowicki.eu; Wikipedia
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz