FILM PROMOCYJNY WRZEŚNIA - MIASTO KIEDYŚ I DZIŚ:
Września (niem. Wreschen) – miasto w województwie wielkopolskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Września i powiatu wrzesińskiego. Położone 50 km na wschód od Poznania, nad rzeką Wrześnicą.
Ważny węzeł komunikacji drogowej i kolejowej. Okolica równinna, rolnicza. Września usytuowana jest przy autostradzie A2, która łączy Berlin z Warszawą. Przez miasto przebiegają drogi krajowe:
nr 15: Trzebnica – Krotoszyn – Września – Gniezno – Toruń – Ostróda (obwodnica)
nr 92: Nowy Tomyśl – Poznań – Września – Słupca – Konin – Łowicz (obwodnica)
oraz drogi wojewódzkie:
nr 432: Września – Środa Wielkopolska – Śrem – Leszno
nr 442: Września – Pyzdry – Gizałki – Kalisz
Września, 30-tysięczna miejscowość, leży na najważniejszym szlaku komunikacyjnym Europy, który rozpoczyna się we francuskiej Bretanii, a kończy w Moskwie. Niemal równa odległość dzieląca to piękne miasto od dwóch stolic europejskich – Warszawy i Berlina, tworzy z niego jedno z najbardziej atrakcyjnych terenów inwestycyjnych w Polsce. Doskonale rozbudowywana sieć komunikacyjna, łącząca miasto z największymi stolicami i metropoliami europejskimi, przyciąga z roku na rok nowych inwestorów, stających się gospodarczą wizytówką rejonu. Bogata oferta inwestycyjna sprawia, że miasto nadaje charakteru wielkopolskim przedsięwzięciom. Już dzisiaj miasto staje się ważnym partnerem największych korporacji w sferze produkcji i usług, jak choćby niemieckiego Volkswagena, który od 2016 roku produkuje we Wrześni model Crafter. Wrzesińskie firmy z terenu miasta i gminy stały się wyznacznikiem jakości produktów na całym świecie. Są znane również dzięki wsparciu polskiego sportu np. siatkówki w rozgrywkach krajowych i międzynarodowych. Współczesna Września to stolica zarówno gminy, jak i powiatu. Jest doskonałym połączeniem rozwijającego się biznesu i przemysłu z terenami zielonymi. Należy do czołówki gmin o największej liczbie boisk rekreacyjnych typu Orlik. Dzięki nim Września staje się miejscem doskonałej zabawy, a także spełnionych ambicji i pasji sportowych. Miasto jest także bogate w malownicze tereny, których odwiedzanie stanowi wspaniały rodzaj rekreacji oraz zapewnia niezapomniane przeżycia. Zalew Lipówka, największy akwen wodny znajdujący się na terenie Gminy, wraz otaczającymi go ścieżkami pieszymi i rowerowymi stał się już dawno miejscem spotkań i relaksu dla wszystkich pragnących zachwycić się tym miejscem. Atrakcje turystyczne, oparte na wielowiekowej historii, sprawiają, że Września stała się wielokulturową ozdobą całej Wielkopolski. To właśnie strajk z 1901 roku sprawił, że już wtedy miasto było na ustach wszystkich, jako prekursor dążeń niepodległościowych.
Września zajmuje także znaczące miejsce na liście kulturalnych wydarzeń każdego roku, otrzymując niejednokrotnie najwyższe miejsce, jeśli chodzi o atrakcje artystyczne. Najbardziej znaczącym punktem stały się już słynne koncerty Wrzesińskiego Weekendu Muzycznego, na których kilkudziesięciotysięczna publiczność podziwia licznych artystów.
ZARYS HISTORYCZNY:
Wykopaliska archeologiczne świadczą o pojawieniu się na tym terenie pierwszych grup ludzkich w środkowej epoce kamiennej – mezolicie (8000–2500 lat p.n.e.). Z epoki tej pochodzi m.in. osada wydmowa z Tarnowej pod Pyzdrami, stąd w archeologii stosuje się określenie „kultura tarnowska”. Ciągłość osadnictwa potwierdzają znaleziska z epoki brązu i żelaza. Nieopodal Wrześni znajduje się Giecz – jeden z najważniejszych w średniowieczu grodów książęcych i siedziba kasztelanii. Za czasów Bolesława Chrobrego, według Galla Anonima gród skupiał 2300 wojowników. Coraz głośniej mówi się też o grodzisku w Grzybowie – wiosce położonej między Wrześnią a Gnieznem. Gród ma imponujące wymiary (4,7 hektara), a jego położenie blisko Gniezna, Giecza i Ostrowa Lednickiego świadczy o tym, iż musiał pełnić ważną rolę w okresie formowania się państwa polskiego. Najstarsze materiały dendrologiczne datuje się na rok 923. Pierwsza wzmianka o Wrześni pochodzi z 1256. Lokacja miasta nastąpiła w połowie XIV w. Od 1314 miasto leżało w województwie kaliskim. Miasto rozwinęło się na planie owalnicy wzdłuż traktu handlowego łączącego Kalisz z Gnieznem, opodal skrzyżowania ze szlakiem Poznań – Łęczyca. Korzystne położenie miasta sprzyjało rozwojowi handlu i rzemiosła. W czasie wojny trzynastoletniej Września wystawiła w 1458 roku 15 pieszych na odsiecz oblężonej polskiej załogi Zamku w Malborku. W 1580 było tu 60 rzemieślników. Podczas wojny szwedzkiej w 1656 miasto zostało poważnie zniszczone.
Zabory Polski
W wyniku II rozbioru Polski w 1793 miasto zostało włączone do Królestwa Prus. W wyniku zwycięskiego powstania wielkopolskiego 1806 roku w latach 1807-1815 Września wraz z całą Wielkopolską wchodziła w skład Księstwa Warszawskiego. Podczas Wiosny Ludów mieścił się tutaj obóz powstańców wielkopolskich 1848 roku. W drugiej połowie XIX w. istniało kilka zakładów przemysłowych: fabryka obuwia, fabryka powozów, betoniarnia, mleczarnia, cukrownia. Powstało również w tym okresie połączenie kolejowe Gniezno – Września – Oleśnica oraz Poznań – Września – Strzałkowo. Międzynarodową uwagę przyciągnął strajk dzieci we Wrześni, który rozpoczął się 20 maja 1901 roku, po tym jak niemiecki nauczyciel wymierzył karę cielesną dzieciom za odmowę odpowiadania w języku niemieckim na lekcji religii. Zastrajkowało wówczas 118 uczniów i uczennic. Ich rodziców władze niemieckie ukarały więzieniem. Za przykładem dzieci wrzesińskich poszli uczniowie w innych szkołach zaboru pruskiego. W 1906 opór dzieci, podtrzymywany przez rodziców, przybrał postać powszechnego strajku. W fazie największego jego nasilenia strajkowało ok. 75 tys. dzieci w ok. 800 szkołach (na łączną liczbę 1100 szkół).W 1905 w mieście (noszącym wówczas nazwę Wreschen) mieszkało 7007 osób, w tym 65,4% Polaków, 28,9% Niemców i 5,5% Żydów, natomiast w całym ówczesnym powiecie wrzesińskim Polacy stanowili 85,6% (1890). Ponad stuletnie panowanie pruskie zakończył wybuch powstania wielkopolskiego. Po rozbrojeniu garnizonu pruskiego 28 grudnia 1918. Września powróciła pod władzę polską.
II RP
W 1920 podczas wojny polsko-bolszewickiej, po odezwie Rady Obrony Państwa z dnia 1 lipca 1920, z inicjatywy hr. Stanisława Mycielskiego, mieszkańcy ziemi wrzesińskiej utworzyli Legię Ochotniczą Wrzesińską, która brała czynny udział w walkach w obronie Polski. W latach międzywojennych Września była miastem handlowo-rzemieślniczym, zamieszkanym przez Polaków, Żydów i Niemców. W związku z tym w mieście istniały wówczas: kościół rzymskokatolicki, kościół ewangelicki i synagoga. W tym okresie na terenie Wrześni działało Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”.
II wojna światowa
1 września 1939 bombowce hitlerowskie zburzyły cukrownię. 5 września Niemcy zbombardowali węzeł kolejowy we Wrześni, strategiczny punkt, gdyż krzyżowały się tu i łączyły linie wschód-zachód (Warszawa-Poznań) oraz północ-południe (Gdynia-Katowice). Miasto zajęli Niemcy i włączyli w obszar Kraju Warty. W latach 1939–1941 z miasta wysiedlono większość Polaków do Generalnego Gubernatorstwa, a w zamian sprowadzono Niemców w ramach akcji kolonizacyjnej Heim ins Reich. 22 stycznia 1945 do miasta wkroczyli żołnierze 1 armii pancernej gen. M. Katukowa, kończąc tym samym okres niemieckiej okupacji.
Okres powojenny
Po wojnie nastąpiła intensywna rozbudowa i modernizacja przemysłu, gospodarki komunalnej, zaplecza socjalnego i kulturalnego, szkolnictwa i węzła komunikacyjnego. Powstała m.in. fabryka głośników Tonsil, zakłady zielarskie Herbapol, zakłady automatyki Mera-Zapmont oraz produkujące silniki elektryczne zakłady Mikroma. Powstały osiedla o zabudowie blokowej oraz willowej. Utworzono Jezioro Wrzesińskie – zalew na rzece Wrześnicy (26 ha, 3 km dł.), a przy nim niewielki ośrodek wypoczynkowy. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego. W 2014 roku pod Wrześnią rozpoczęła się budowa fabryki samochodów koncernu Volkswagen AG. Pierwsze samochody zjechały z linii produkcyjnej pod koniec 2016.
STRAJK DZIECI WSE WRZEŚNI - WAŻNE ZDARZENIE HISTORYCZNE:
Strajk dzieci wrzesińskich – strajk uczennic i uczniów Katolickiej Szkoły Ludowej we Wrześni (Katholische Volksschule), w latach 1901–1902. Skierowany był on przeciw germanizacji szkół, głównie przeciw modlitwie i nauce religii w języku niemieckim. Obejmował również protest rodziców przeciw biciu dzieci przez pruskie władze szkolne.
WARTO ZOBACZYĆ:
historyczny układ urbanistyczny z XIV-XIX w. (nr rej.: 295/Wlkp/A z 19.04.2006)
kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława Biskupa Męczennika (farny) z połowy XV w., przebudowywany w 1792 i 1881-87, ul. Kościelna 7 (nr rej.: 2466/A z 14.03.1933)
kościół Świętego Ducha (neogotycki poewangelicki) z 1894, ul. Kościuszki 27 (nr rej.: 2293/A z 8.12.1993)
kościół Świętego Krzyża (drewniany) z 1664, ul. Świętokrzyska 18 (nr rej.: 721/Wlkp/A z 6.05.1970 i z 2.12.2008)
cmentarz farny, ul. Gnieźnieńska (nr rej.: 721/Wlkp/A z 6.05.1970 i z 2.12.2008)
zespół pałacowy, ul. Opieszyn:
pałac z 1870 (nr rej.: 966/A z 5.03.1970)
park, obecnie miejski z XVIII-XIX w. (nr rej.: 2118/A z 10.04.1987)
ratusz z 1909-1910, ul. Ratuszowa 1 (nr rej.: 191/Wlkp/A z 28.06.2004)
willa starosty z 1913-15, ul.Chopina 9 (nr rej.: 385/Wlkp/A z 25.07.2006)
szkoła z połowy XIX w. (budynek Muzeum Regionalnego im. Dzieci Wrzesińskich), ul. Dzieci Wrzesińskich 2 (nr rej.: 1596/A z 10.09.1974)
wozownia w zespole koszar z 1910, ul. Kościuszki (nr rej.: 2586/A z 26.03.1996)
kamienica z oficynami z 1905, ul. Warszawska 5 (nr rej.: 2569/A z 28.12.1995)
dom z 1 poł. XIX w., ul. Warszawska 10 (nr rej.: 967/A z 5.03.1970)
dom z XIX w., ul. Warszawska 15 (nr rej.: 2173/A z 20.02.1989)
Wyższa Szkoła Miejska z 1911 (obecnie Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza), ul. Witkowska 1 (nr rej.: 798/Wlkp/A z 25.05.2010)
Dąb szypułkowy „Stefan” przy ul. 3 Maja - pomnik przyrody
Głaz narzutowy z granitu w Parku im. Marszałka Józefa Piłsudskiego - pomnik przyrody
Platan wschodni w Parku Miejskim im. Dzieci Wrzesińskich - pomnik przyrody
źródło: https://www.wrzesnia.pl; Wikipedia
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz