Dłutów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pabianickim, w gminie Dłutów.
Prywatna wieś duchowna Dłotów położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie piotrkowskim województwa sieradzkiego, własność krakowskiej kapituły katedralnej. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy Dłutów.
Wieś położona jest przy drodze z Pabianic do Bełchatowa, nad rzeką Dłutówką. Ciek ten stanowi dopływ rzeki Grabi (zlewnia Warty).
Gmina Dłutów jest gminą wiejską położoną w powiecie pabianickim w środkowej części województwa łódzkiego. Graniczy z 6 gminami:
- na północy: z gminą Pabianice,
- na wschodzie: z gminą Tuszyn i Grabica,
- na południu: z gminami Drużbice i Zelów,
- na zachodzie: z gminą Dobroń
Gmina zlokalizowana jest w bliskim sąsiedztwie miasta Pabianice będącym ośrodkiem ponadlokalnym. Odległość od miasta Pabianice do granicy gminy wynosi zaledwie 6 km. Odległość od miasta Łodzi – stolicy województwa jest również niewielka i wynosi ok. 30 km (od centrum Dłutowa do centrum Łodzi). Tak korzystne położenie sprawia, iż Gmina Dłutów jest terenem atrakcyjnym dla osób osiedlających się oraz zakładających działalność gospodarczą.
Gmina zajmuje obszar 100,47 km2 i pod tym względem znajduje się w grupie mniejszych obszarowo gmin województwa łódzkiego. W powiecie pabianickim stanowi 20 % jego powierzchni.
W skład gminy wchodzi 20 sołectw: Budy Dłutowskie, Czyżemin, Dąbrowa, Dłutów, Dłutówek, Drzewociny, Huta Dłutowska, Lesieniec, Leszczyny Małe, Leszczyny Duże, Łaziska, Mierzączka Duża, Orzk, Pawłówek, Piętków, Redociny, Stoczki-Porąbki, Ślądkowice, Tążewy i Świerczyna.
Miejscowością gminną jest Dłutów, gdzie znajdują się wszystkie instytucje użyteczności publicznej, tj.: Urząd Gminy, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Zakład Usług Komunalnych, Posterunek Policji, Urząd Pocztowy, Bank Spółdzielczy „PA-CO BANK”, Dom Kultury, Ośrodek Zdrowia NZOZ „POLMED”, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Dłutowie oraz pełnowymiarowa sala sportowo- widowiskowa przygotowana do gry w siatkówkę, koszykówkę, piłkę ręczną i inne dyscypliny.
Gmina Dłutów to „zielone płuca” powiatu – stanowi alternatywę wypoczynkową dla mieszkańców Pabianic i Łodzi ze względu na to, iż posiada wysokie walory przyrodniczo-krajobrazowe. Występują tu duże kompleksy leśne urozmaicone stawami, rzeczkami. Na terenie gminy znajdują się również niewielkie kompleksy bagien, stanowiących ostoje ptactwa wodnego i leśnego. Na terenie samego Dłutowa znajdują się pomniki przyrody prawem chronione w postaci 700 letnich dębów w starym parku wiejskim oraz lipy przy kościele.
Działalność rolniczą ograniczają niskiej klasy ziemie (przeważa V i VI klasa), jednak gospodarstwa rolne stanowią przeważające źródło utrzymania mieszkańców. Jest to możliwe dzięki pomysłowości rolników i wyspecjalizowaniu się w typach hodowli w mniejszym stopniu zależnych od klasy posiadanej ziemi np. strusie, pieczarki, bydło, trzoda, pasieki pszczelarskie oraz prowadzeniu przetwórstwa metodami unikatowymi na skalę kraju.
W Gminie Dłutów w miejscowości Czyżemin znajduje się największe wzniesienie województwa łódzkiego. Na jego terenie wydobywany jest żwir oraz znajdują się działki letniskowe. Na innych wzniesieniach powstały niewielkie farmy wiatrowe. Dwa smukłe wiatraki witają osoby wjeżdżające do Dłutowa od strony Pabianic. Stały się jednym ze znaków rozpoznawczych Gminy.
Przez obszar gminy, z północy na południe, przebiega droga wojewódzka nr 485 Pabianice – Bełchatów. Marzeniem wielu mieszkańców Gminy Dłutów jest utworzenie ścieżki rowerowej łączącej Dłutów z Pabianicami wzdłuż ww. trasy.
Gmina Dłutów liczy 4215 mieszkańców (stan na 31.12.2010 r.). Jest to jedna ze słabiej zaludnionych gmin województwa łódzkiego. Stan ten sukcesywnie ulega zwiększeniu dzięki inwestycjom w infrastrukturę kanalizacyjną i drogową. W malowniczo położonych osiedlach letniskowych i całorocznych z miesiąca na miesiąc przybywa zabudowań. Latem nasza gmina zaludnia się mieszkańcami okolicznych miast, szczególnie Pabianic i Łodzi, którzy są posiadaczami licznych działek letniskowych w najbardziej atrakcyjnych zakątkach naszej gminy.
ZARYS HISTORYCZNY:
Początki osadnictwa na obecnym terenie gminy Dłutów sięgają czasów średniowiecznych. Już w 1251 r. istniała wieś Czyżemin. W 1469 r. w księgach grodzkich sieradzkich znajduje się pierwsza wzmianka na temat Dłutowa (wcześniejsze zapisy o hucie szkła w Dłutowie nie posiadają dostatecznej wiarygodności), gdzie występuje wzmianka o kmieciu Przykucie z Dłutowa. Długosz (1480-80) stwierdza, że osada była lokowana na prawie polskim, należała do parafii tuszyńskiej i stanowiła własność kapituły krakowskiej. W XVI wieku kapituła krakowska przeprowadziła na tym terenie szeroką akcję kolonizacyjną, zakładając nowe osady i folwarki. Dłutów wraz z nowopowstałymi wsiami tworzył tzw. klucz dłutowski wchodzący w skład dóbr pabianickich. Oprócz gospodarki folwarcznej rozwijało się młynarstwo, hutnictwo szkła, browarnictwo oraz gospodarka rybna i leśna. W 1540 r. w Dłutowie kapituła krakowska zbudowała kościół, a arcybiskup gnieźnieński erygował parafię. Rozwój zahamowały wojny i epidemie w XVII i XVIII w. W 1856 r. powstała gmina Dłutów. Ożywienie życia gospodarczo-społecznego i kulturalnego mieszkańców wsi przyniósł początek XX w. W tym czasie w Dłutowie powstało kółko rolnicze, straż pożarna, apteka, czytelnia parafialna. Znaczna część ludności zajmowała się tkactwem chałupniczym. W okresie międzywojennym wybudowano nowy budynek szkoły powszechnej oraz Dom Strzelca i Dom Parafialny (oba obiekty pełniły funkcję domów kultury), utworzono posterunek policji oraz zorganizowano targowisko, powstała Spółdzielnia Spożywców „Jutrzenka” i kilkanaście prywatnych sklepów. W pierwszych latach po wojnie rozwijała się drobna przedsiębiorczość, która zahamowana została w latach 50 XX w.W latach 1975-1998 gmina należała do województwa piotrkowskiego. W wyniku reformy administracyjnej w 1999 utworzono powiat pabianicki należący do województwa łódzkiego, do którego przyłączono gminę Dłutów. Wójtami Gminy Dłutów po 1998 roku byli: Czesław Dzierżawski, Barbara Szymańska, Grażyna Teresa Maślanka-Olczyk (obecnie urzędująca). W 2008 roku Gmina Dłutów zawarła umowę o współpracy partnerskiej z Gminą Rimóc (Węgry). Zgodnie z jej postanowieniami przedstawiciele gmin partnerskich regularnie organizują spotkania oraz wspólnie realizują przedsięwzięcia kulturalne i społeczne w tym współfinansowane ze środków Unii Europejskiej.
W 2004 r. ukazała się monografia pt. "Dzieje Dłutowa i wsi okolicznych" autorstwa Zbigniewa Tobjańskiego, szeroko opisująca historię, przyrodę, demografię i dzieje polityczno-gospodarcze gminy do 2003 r. Książka znajduje się w zbiorach Biblioteki Gminnej w Dłutowie. To właśnie z tej pozycji pochodzą powyższe archiwalne zdjęcia Dłutowa.
WARTO ZOBACZYĆ:
1. Dłutów
- oficyna dworska murowana z przełomu XVIII i XIX w.
- park dworski
- budynek gorzelni z 1924 r.
- dwa budynki gospodarcze z 1924 r.
- dom mieszkalny przy ulicy Głównej z 1921 r.
- dom mieszkalny przy ulicy Głównej z 1863 r.
- cmentarz parafialny rzymsko-katolicki z I p. XIX w.
2. Huta Dłutowska
- pałac i park z lat 30 XX w.
3. Leszczyny Duże
- Dom drewniany z początku XX w.
4. Piętków
- chałupa drewniana z 1910 r.
5. Redociny
- dom drewniany z 1882 r.
- kaplica parafialna z początku XX w.
- dom drewniany z początku XX w.
6. Drzewociny
- cmentarz ewangelicki Molenda z I p. XX w.
- Sala Tradycji Ziemi Dłutowskiej przy Środowiskowym Domu Samopomocy
7. Tążewy
- kaplica parafialna z 1876 r.
Miejsca pamięci narodowej:
W Dłutowie na cmentarzu rzymsko-katolickim:
− miejsce pamięci ofiar terroru z lat 1940-44,
− mogiła żołnierzy Wojska Polskiego z 1939 r.,
− mogiła zbiorowa żołnierzy Wojska Polskiego Armii Łódź poległych we wrześniu 1939 r.,
− mogiła lotników polskich – załogi samolotu bombowego „Łoś” z 212 Eskadry Lotniczej – strąconych nad wsią Ślądkowice 4 września 1939 r.,
− mogiła powstańców styczniowych 1863 r.– w lesie przy drodze powiatowej Dłutów-Mierzączka.
Inne pomniki i miejsca pamięci:
− Pawlikowice – cmentarz z I Wojny Światowej,
− Dłutów – pomnik lotników września 1939 r.
− Pomnik poległych żołnierzy Armii Łódź
źródło: www.dlutow.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz