https://www.facebook.com/kolskipowiat/
https://www.youtube.com/channel/UCOlQ5YFp1kprWkFGgurRUSg
Powiat kolski – powiat w Polsce, we wschodniej części województwa wielkopolskiego, z siedzibą w Kole. Powstał w 1867 r. w wyniku wydzielenia ze wschodniej części powiatu konińskiego w guberni kaliskiej Królestwa Polskiego[2]. Przywrócony w wyniku reformy administracyjnej przeprowadzonej w 1999 r.
Powiat Kolski leży w centralnej Polsce, we wschodniej części województwa wielkopolskiego, w bezpośrednim sąsiedztwie powiatów: włocławskiego, kutnowskiego, konińskiego, radziejowskiego, poddębickiego, łęczyckiego i tureckiego. Graniczy z województwami: łódzkim oraz kujawsko-pomorskim. Stolicą powiatu jest miasto Koło, w którym mieści się siedziba Starostwa Powiatowego. Według stanu na dzień 31.12.2018 r. powiat zamieszkuje 87 216 mieszkańców. Zajmuje obszar o łącznej powierzchni 1011 km2. Użytki rolne stanowią 80,2% ogólnego obszaru powiatu i wynoszą 81 057 ha, stanowiąc podstawową formę zagospodarowania przestrzeni. Grunty leśne stanowią ~12,0% terenu zajmując powierzchnię 12 111 ha. Na terenie powiatu kolskiego występują użytki ekologiczne o łącznej powierzchni 496 ha. Nieużytki stanowią natomiast 1,9% ogólnej powierzchni powiatu. Około 1 035 ha, tj. 1,0 % powierzchni powiatu leży pod wodami, z czego 981 ha, tj. 94,8% to grunty znajdujące się pod wodami powierzchniowymi płynącymi.
Powiat Kolski leży w centralnej Polsce, we wschodniej części województwa wielkopolskiego, w bezpośrednim sąsiedztwie powiatów: włocławskiego, kutnowskiego, konińskiego, radziejowskiego, poddębickiego, łęczyckiego i tureckiego. Graniczy z województwami: łódzkim oraz kujawsko-pomorskim. Stolicą powiatu jest miasto Koło, w którym mieści się siedziba Starostwa Powiatowego. Powiat zamieszkuje 87 216 osób (według danych na dzień 31.12.2019 r.),
W skład powiatu kolskiego wchodzi 11 gmin, w tym: gmina miejska Koło; trzy gminy miejsko-wiejskie: Przedecz, Kłodawa, Dąbie oraz siedem gmin wiejskich: Osiek Mały, Babiak, Grzegorzew, Olszówka, Chodów, Koło, Kościelec. Na terenie powiatu działa łącznie 212 sołectw.
Zajmuje obszar o łącznej powierzchni 1011 km2. Użytki rolne stanowią 80,2% ogólnego obszaru powiatu i wynoszą 81 057 ha, stanowiąc podstawową formę zagospodarowania przestrzeni. Grunty leśne stanowią ~12,0% terenu zajmując powierzchnię 12 111 ha. Na terenie powiatu kolskiego występują użytki ekologiczne o łącznej powierzchni 496 ha. Nieużytki stanowią natomiast 1,9% ogólnej powierzchni powiatu. Około 1 035 ha, tj. 1,0 % powierzchni powiatu leży pod wodami, z czego 981 ha, tj. 94,8% to grunty znajdujące się pod wodami powierzchniowymi płynącymi.
Powiat Kolski posiada korzystny układ połączeń drogowych, nie tylko na poziomie regionalnym (np. Konin, Poznań, Kalisz), czy krajowym (np. Toruń, Łódź, Wrocław, Warszawa), jak również międzynarodowym (np. Berlin). Miasto Koło, będące stolicą powiatu, znajduje się w stosunkowo niedalekiej odległości od istotnych ośrodków administracyjnych: Warszawa – 193 km, Łódź – 86 km, Poznań – 133 km, Gdańsk – 277 km, Toruń – 112 km, Wrocław – 230 km, Kalisz – 67 km, Berlin – 396 km. Należy podkreślić, że na bardzo dobrą dostępność komunikacyjną powiatu wpływ z całą pewnością ma 25- kilometrowy odcinek autostrady A2 przecinający południową część powiatu (na trasie: Świecko –Poznań –Koło –Dąbie –Łódź –Warszawa – Kałuszyn). Na terenie powiatu występują dwa węzły Autostrady A2 w Kole i Dąbiu. Do istotnych szlaków komunikacyjnych trzeba także zaliczyć drogę krajową DK 92 (na trasie: Rzepin-Poznań-Koło-Kłodawa-Łowicz-Kałuszyn), a także drogi wojewódzkie: DW 473 (Koło –Dąbie –Uniejów –Łask), DW 470 (Kościelec –Turek –Kalisz), DW 269 (Sompolno –Izbica Kujawska –Kowal), DW 263 (Dąbie –Kłodawa –Sompolno –Ślesin –Słupca), DW 270 (Koło –Izbica Kujawska –Lubraniec –Brześć Kujawski).
Powiat Kolski charakteryzuje również stosunkowo dobra dostępność do połączeń kolejowych. Ważnymi szlakami komunikacyjnymi jest magistrala kolejowa Wschód – Zachód (Berlin-Poznań-Koło-Warszawa-Moskwa) ze stacjami w Kole, Barłogach i Kłodawie, a także linia kolejowa Północ-Południe (Herby-Gdynia) łącząca Śląsk z Pomorzem ze stacjami w Babiaku, Lipich Górach, Ponętowie oraz Dąbiu. Obszar powiatu kolskiego uwzględniony został w sieci połączeń kolejowych. Mieszkańcy powiatu mogą korzystać z bezpośrednich połączeń realizowanych w kierunku: Poznania, Łodzi Kaliskiej, Warszawy. Dogodne położenie oraz rozwijająca się infrastruktura komunikacyjna, z której korzystają lokalne przedsiębiorstwa oraz firmy sprzyja rozwojowi powiatu. Stolica powiatu leży w niedalekiej odległości od portów lotniczych zlokalizowanych w Poznaniu (~156 km) oraz w Łodzi (~92 km).
Jeśli chodzi o ukształtowanie powierzchni, w powiecie dominują obszary nizinne. Przeważająca część powiatu leży w dolinie rzeki Warty, która stanowi główny ciek wodny w regionie, tworząc wraz z jej dopływami: Nerem, Rgilewką, Kiełbaską, Warcicą, Notecią oraz pomniejszymi strumieniami sieć wodną. Pod względem geograficznym powiat znajduje się na obszarze Kotliny Kolskiej, Wysoczyzny Tureckiej, Wysoczyzny Kłodawskiej i Pojezierza Kujawskiego. Wskazane mezoregiony wchodzą w skład makroregionu Niziny Południowo-Wielkopolskiej. Ponadto na terenie powiatu znajduje się wiele jezior, z których trzy należą do kompleksu jezior goplańskich. Do najbardziej znanych jezior należą: Jezioro Lubotyńskie, Jezioro Brdowskie, Jezioro Przedeckie.
Dominującą gałęzią gospodarki na terenie powiatu kolskiego jest rolnictwo. Przeważającą część, bo aż 80,2 % obszaru powiatu zajmują użytki rolne (81 057 ha). Wśród gospodarstw rolnych przodują gospodarstwa o powierzchni do 15h, które stanowią 90% całości. Znaczna część z nich kontynuuje tradycje rodzinne. Na terenie powiatu kolskiego znajduje się 9 181 prywatnych gospodarstw rolnych, z których ponad 93,0% zajmuje się działalnością rolniczą. Z tego ~32,0% gospodarstw to gospodarstwa mało obszarowe zajmujące powierzchnię do 5,0 ha, są to zatem gospodarstwa, z których dochód przeznaczany jest na bieżące utrzymanie. W ciągu ostatnich lat rolnicy z terenu powiatu kolskiego wprowadzali wiele innowacyjnych rozwiązań, aby sprostać standardom unijnym oraz oczekiwaniom rynku krajowego, jak i zagranicznego. W większości gospodarstw prowadzona jest produkcja roślinna, związana przede wszystkim z uprawą zbóż: pszenicy oraz kukurydzy, ale także ziemniaków, rzepaku i upraw przemysłowych. Plantatorzy swoje produkty dostarczają lokalnym przedsiębiorstwom, które prowadzą działalność związaną ze skupem oraz przetwórstwem roślin, a także mleka i mięsa.
Ważną gałęzią gospodarki jest również przemysł. Znaczącą rolę dla rozwoju gospodarczego powiatu kolskiego pełnią dwa duże zakłady zlokalizowane na terenie Koła. W branży mięsnej znane w skali kraju są Zakłady Mięsne Sokołów S.A, natomiast w branży mleczarskiej silną pozycję posiada Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska. Wyroby tych firm konsumowane są w całym kraju, jak również eksportowane za granicę. Bardzo duże znaczenie, nie tylko z punktu widzenia turystyki, ma Kopalnia Soli w Kłodawie. Kopalnia od ponad pół wieku prowadzi wydobycie soli kamiennej, która wykorzystywana jest do celów spożywczych oraz drogowych. Na obszarze gminy Osiek Mały występują ponadto złoża węgla brunatnego (Kopalnia Węgla Brunatnego Konin), a także pokłady wód geotermalnych oraz złoża kopalin pospolitych (piaski, żwiry) na terenie miasta Koła oraz gminy Dąbie.
Na terenie powiatu kolskiego działa bardzo wiele rozwijających się oraz uznanych firm, które zatrudniają tysiące mieszkańców. Ich produkty znane są w całym kraju, ale także trafiają na rynek europejski oraz światowy. Wśród najbardziej znanych podmiotów gospodarczych zlokalizowanych na terenie powiatu należy wymienić:
• Wipasz S.A. - producent pasz dla trzody, drobiu i bydła,
• Geberit Produkcja Sp. z o.o. - zakład wyrobów sanitarnych,
• M & K Foam Sp. z o.o. - fabryka materacy,
• firmy zajmujące się produkcją szkła hartowanego (Glaspo Sp. z o.o., Segla Baryła, Florczak Spółka Jawna w Osieku Małym),
• zakłady związane z produkcją nasienną roślin motylkowych, traw i zbóż (Agronas Sp. z o.o.) oraz odmian buraka cukrowego (Kutnowska Hodowla Buraka Cukrowego),
• zakłady specjalizujące się w produkcji przewoźnych i stacjonarnych traków taśmowych oraz brzeszczotów (Wood Mizer Industries Sp. z o.o.),
• zakłady produkujące materiały ścierne (Saint-Gobain HPM Polska Sp. z o.o., Andre Abrasives Articles).
Jeśli chodzi o strukturę podmiotów gospodarczych w powiecie przeważają firmy należące do tzw. pozostałej działalności gospodarczej, stanowiące 76,4% podmiotów ogółem. Do podstawowych form działalności zalicza się handel hurtowy oraz detaliczny, naprawę pojazdów samochodowych, budownictwo, a także przetwórstwo przemysłowe. W większości są to osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Powiat kolski posiada również dość dobrze rozwiniętą sferę usług i handlu.
Znaczna część przedsiębiorców z terenu powiatu kolskiego zrzeszonych jest w Kolskiej Izbie Gospodarczej. Instytucja ta dba o interesy firm, reprezentuje je oraz promuje uczestnicząc w licznych spotkaniach, konferencjach, targach czy wystawach.
WARTO ZOBACZYĆ:
Powiat Kolski nie należy do regionów typowo turystycznych, jednak może pochwalić się licznymi zabytkami, których historia sięga nawet XIV wieku. Wśród zachowanych, atrakcyjnych pod względem historycznym i turystycznym zabytków architektury należy wymienić: kościoły, ratusze, zespoły i dworki pałacowe, ruiny zamków, dworki ukazujące najstarsze style architektoniczne, a także pomniki i zbiory muzealne.
Z uwagi na występujące licznie zasoby dziedzictwa historycznego i kulturalnego, szczególną rolę w powiecie kolskim odgrywa kwalifikowana turystyka kulturowa, religijna, a także muzealna. Znajdujące się na terenie powiatu zabytki architektoniczne znacząco podnoszą atrakcyjność turystyczną regionu, stanowiąc podstawę dla rozwoju ruchu turystycznego. W miejscowościach wiejskich można spotkać bardzo wiele cennych i urokliwych kościółków – zabytków reprezentujących drewnianą sztukę sakralną. Wpływ na ich liczną obecność na ziemiach kolskich ma bliskość Gniezna, które stanowiło dawniej ośrodek kultowego chrześcijaństwa w Polsce.
Do najciekawszych miejsc wartych odwiedzenia przez turystów zalicza się: ruiny zamku w Kole nad rzeką Wartą oraz ruiny zamku w Borysławicach pamiętające okres XIV i XV wieku, ratusz miejski w Kole, kościół farny pobudowany w stylu gotyckim, Klasztor OO. Bernardynów w Kole reprezentujący styl barokowo-rokokowy, kościół w Kościelcu reprezentujący sztukę romańską czy zamek w Przedczu wybudowany w połowie XIV wieku. Do zabytków klasycystycznych należą ratusze w Kłodawie, Dąbiu oraz Przedczu. Brdów z kolei może poszczycić się Sanktuarium Matki Bożej Zwycięskiej, w którym znajduje się historyczny obraz Matki Boskiej Zwycięskiej, namalowany w XV w. na życzenie Władysława Jagiełły. Z miejscowości tej umiejscowionej między dwoma jeziorami pochodzi matka Poli Negri - legendy kina niemego. Na cmentarzu w Brdowie znajduje się grobowiec dziadka Fryderyka Chopina - Jakuba Krzyżanowskiego, a także spoczywają bliscy Poli Negri. Niewątpliwie turystyczną perełkę regionu stanowi odrestaurowany Pałac hrabiego Kreutza w Kościelcu wzniesiony po 1836 roku, obecnie stanowiący siedzibę Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych.
Bardzo ważnym pod względem historycznym miejscem dla regionu jest Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, który stanowił pierwszy oraz najdłużej działający niemiecki obóz zagłady. Obecnie na terenie Muzeum każdego roku organizowane są liczne uroczystości upamiętniające pomordowanych podczas II wojny światowej91. W Kole z kolei funkcjonuje Muzeum Technik Ceramicznych, którego zbiory nawiązują do historii kolskiego fajansu. Do miejsc historycznych o znaczeniu regionalnym należą także: Kościół p.w. św. Rodziny w Przedczu, gdzie w 1931 r. funkcję wikariusza sprawował kardynał Stefan Wyszyński oraz Pustelnia w Kościele św. Trójcy w Dobrowie.
Na terenie powiatu kolskiego występują szlaki turystyczne związane z dziedzictwem historii i kultury. Do najciekawszych należą:
• szlak bunkrów i schronów w mieście Koło,
• szlak gotycki powiatu kolskiego – ukazujący piękno kościołów, katedr, klasztorów, ratuszy, zamków obronnych, ruin i murów miejskich – wybudowanych między XIV a XVI wiekiem.
Do interesujących miejsc zasługujących na uwagę każdego turysty z całą pewnością należy Kopalnia Soli Kłodawa, stanowiąca główną atrakcję regionu. Kopalnia ta jest jedyną czynną kopalnią soli na świecie, która udostępnia turystom podziemną trasę turystyczną, zlokalizowaną 600 m pod powierzchnią ziemi.
Na placu przed budynkiem Starostwa Powiatowego w Kole umiejscowiono pomnik symbolizujący „K-Dron”, będący jedynym takim pomnikiem na świecie. Budowla ta stanowi jedenastościenną bryłę geometryczną odkrytą przez Janusza Kapustę, artystę o zainteresowaniach filozoficznych oraz matematycznych, pochodzącego z Zalesia w gminie Dąbie.
We wsi Leszcze w gminie Kłodawa mieści się archiwum rdzeni i próbek geologicznych, które stanowi jedyny taki obiekt o charakterze zabytkowym, zarządzany przez Narodowe Archiwum Geologiczne Państwowego Instytutu Geologicznego.
Do najciekawszych miejsc sztuki sakralnej wartych
odwiedzenia przez turystów zalicza się: kościół farny pobudowany w stylu
gotyckim, Klasztor OO. Bernardynów w Kole reprezentujący styl
barokowo-rokokowy czy kościół w Kościelcu reprezentujący sztukę
romańską.
Brdów
z kolei może poszczycić się Sanktuarium Matki Bożej Zwycięskiej, w
którym znajduje się historyczny obraz Matki Boskiej Zwycięskiej,
namalowany w XV w. na życzenie Władysława Jagiełły. Z miejscowości tej
umiejscowionej między dwoma jeziorami pochodzi matka Poli Negri -
legendy kina niemego. Na cmentarzu w Brdowie znajduje się grobowiec
dziadka Fryderyka Chopina - Jakuba Krzyżanowskiego, a także spoczywają
bliscy Poli Negri.
Bardzo
ważnym pod względem historycznym miejscem dla regionu jest Muzeum
byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, który
stanowił pierwszy oraz najdłużej działający niemiecki obóz zagłady.
Obecnie na terenie Muzeum każdego roku organizowane są liczne
uroczystości upamiętniające pomordowanych podczas II wojny światowej.
W Kole z kolei funkcjonuje Muzeum Technik Ceramicznych, którego zbiory nawiązują do historii kolskiego fajansu.
Do
miejsc historycznych o znaczeniu regionalnym należą także: Kościół p.w.
św. Rodziny w Przedczu, gdzie w 1931 r. funkcję wikariusza sprawował
kardynał Stefan Wyszyński oraz Pustelnia w Kościele św. Trójcy w
Dobrowie.
Do najciekawszych miejsc wartych odwiedzenia przez
turystów zalicza się: ruiny zamku w Kole nad rzeką Wartą oraz ruiny
zamku w Borysławicach pamiętające okres XIV i XV wieku, ratusz miejski w
Kole, kościół farny pobudowany w stylu gotyckim, Klasztor OO.
Bernardynów w Kole reprezentujący styl barokowo-rokokowy, kościół w
Kościelcu reprezentujący sztukę romańską czy zamek w Przedczu wybudowany
w połowie XIV wieku. Do zabytków klasycystycznych należą ratusze w
Kłodawie, Dąbiu oraz Przedczu. Brdów z kolei może poszczycić się
Sanktuarium Matki Bożej Zwycięskiej, w którym znajduje się historyczny
obraz Matki Boskiej Zwycięskiej, namalowany w XV w. na życzenie
Władysława Jagiełły. Z miejscowości tej umiejscowionej między dwoma
jeziorami pochodzi matka Poli Negri - legendy kina niemego. Na cmentarzu
w Brdowie znajduje się grobowiec dziadka Fryderyka Chopina - Jakuba
Krzyżanowskiego, a także spoczywają bliscy Poli Negri89. Niewątpliwie
turystyczną perełkę regionu stanowi odrestaurowany Pałac hrabiego
Kreutza w Kościelcu wzniesiony po 1836 roku, obecnie stanowiący siedzibę
Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych.
Bardzo
ważnym pod względem historycznym miejscem dla regionu jest Muzeum
byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, który
stanowił pierwszy oraz najdłużej działający niemiecki obóz zagłady.
Obecnie na terenie Muzeum każdego roku organizowane są liczne
uroczystości upamiętniające pomordowanych podczas II wojny światowej91. W
Kole z kolei funkcjonuje Muzeum Technik Ceramicznych, którego zbiory
nawiązują do historii kolskiego fajansu. Do miejsc historycznych o
znaczeniu regionalnym należą także: Kościół p.w. św. Rodziny w Przedczu,
gdzie w 1931 r. funkcję wikariusza sprawował kardynał Stefan Wyszyński
oraz Pustelnia w Kościele św. Trójcy w Dobrowie.
Na terenie powiatu kolskiego występują szlaki turystyczne związane z dziedzictwem historii i kultury. Do najciekawszych należą:
• szlak bunkrów i schronów w mieście Koło,
•
szlak gotycki powiatu kolskiego – ukazujący piękno kościołów, katedr,
klasztorów, ratuszy, zamków obronnych, ruin i murów miejskich –
wybudowanych między XIV a XVI wiekiem.
Do
interesujących miejsc zasługujących na uwagę każdego turysty z całą
pewnością należy Kopalnia Soli Kłodawa, stanowiąca główną atrakcję
regionu. Kopalnia ta jest jedyną czynną kopalnią soli na świecie, która
udostępnia turystom podziemną trasę turystyczną, zlokalizowaną 600 m pod
powierzchnią ziemi. Na placu przed budynkiem Starostwa Powiatowego w
Kole umiejscowiono pomnik symbolizujący „K-Dron”, będący jedynym takim
pomnikiem na świecie. Budowla ta stanowi jedenastościenną bryłę
geometryczną odkrytą przez Janusza Kapustę, artystę o zainteresowaniach
filozoficznych oraz matematycznych, pochodzącego z Zalesia w gminie
Dąbie. We wsi Leszcze w gminie Kłodawa mieści się archiwum rdzeni i
próbek geologicznych, które stanowi jedyny taki obiekt o charakterze
zabytkowym, zarządzany przez Narodowe Archiwum Geologiczne Państwowego
Instytutu Geologicznego.
Powiat
Kolski posiada bogatą ofertę wydarzeń kulturalno-rozrywkowo-sportowych.
Jest organizatorem, ale również włącza się we współorganizację wielu
imprez o charakterze regionalnym, ogólnopolskim, a nawet
międzynarodowym. Do najbardziej znanych, odbywających się cyklicznie
wydarzeń należą: Wielkopolskie Święto Mleka i Powiatu Kolskiego
organizowane we współpracy z Okręgową Spółdzielnią Mleczarską w Kole.
Wydarzenie to zostanie szczegółowo przedstawione w kolejnym rozdziale
niniejszej pracy. Każdego roku we współpracy z gminami z terenu powiatu
kolskiego organizowane są Dożynki Powiatowo-Gminne. Dużym
zainteresowaniem cieszy się także „Dzień Ogórka”, odbywający się
Karszewie, gm. Dąbie. Impreza to doskonała promocja produkcji oraz
przetwórstwa tego zielonego warzywa. Stałym punktem w kalendarzu imprez
powiatowych są Powiatowe Zawody Strzeleckie, podczas których zawodnicy
rywalizują o Puchar Starosty Kolskiego. Każdego roku dzieci i młodzież z
terenu powiatu kolskiego uczestniczy w Powiatowych Obchodach Dnia Ziemi
i Lasu w Szkółce Zespolonej Kiejsze. Wydarzenie to dostarcza uczniom
wiedzy na temat otaczającej nas przyrody. Przykładem wydarzeń
kulturalno-rozrywkowych, które nawiązują do lokalnych tradycji są:
Powiatowe Spotkanie z Folklorem oraz Powiatowy Przegląd Orkiestr Dętych.
Na terenie gminy Kościelec odbywają się jedne z największych targów
rolniczych w Wielkopolsce, których organizatorem jest Wielkopolski
Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu. Co dwa lata drużyny
Ochotniczych Straży Pożarnych z każdej gminy prezentują swoje
umiejętności oraz sprawność bojową podczas organizowanych wspólnie z
Zarządem Powiatowym OSP oraz Komendą Powiatową Państwowej Straż Pożarnej
w Kole Zawodów Sportowo-Pożarniczych. Powiat Kolski włącza się także w
organizację takich imprez, jak: Koło Blues Festival połączony z
Międzynarodowym Zlotem Motocykli i Automobili, Kolski Piknik Jeździecki
czy Międzynarodowe Kryterium Kolarskie o „Srebrną Szprychę” - Memoriał
im. Zdzisława Walczaka98. Bardzo popularną imprezą o zasięgu
międzynarodowym jest Międzynarodowy Bieg Warciański im. Zdzisława
Krzyszkowiaka odbywający się w październiku. Wydarzenie to bez wątpienia
stanowi wizytówkę powiatu kolskiego, przyciągając biegaczy z całego
świata.
źródło: www.starostwokolskie.pl