Powiat bielski – powiat w Polsce (województwo śląskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Bielsko-Biała.
Położony jest w południowo-wschodniej części województwa śląskiego. Powierzchnia powiatu wynosi 458,64 km², zamieszkuje go 159 241 mieszkańców. Gęstość zaludnienia wynosi 347 mieszkańców na 1 km² (2012).
W skład powiatu wchodzą:
gminy miejskie: Szczyrk
gminy miejsko-wiejskie: Czechowice-Dziedzice, Wilamowice
gminy wiejskie: Bestwina, Buczkowice, Jasienica, Jaworze, Kozy, Porąbka, Wilkowice
miasta: Szczyrk, Czechowice-Dziedzice, Wilamowice
Powiat Bielski o powierzchni 458 km2 położony w południowej części województwa śląskiego został utworzony w ramach reformy administracyjnej w 1999 roku. Zamieszkuje go ponad 165 tys. osób (wg BDL GUS, stan na 31.XII.2018r). Zajmuje bardzo zróżnicowany pod względem krajobrazowym i kulturowym obszar, rozciągający się od Kotliny Oświęcimskiej w kierunku południa – Doliny Górnej Wisły, Pogórza Wilamowickiego, Pogórza Śląskiego, Beskidu Śląskiego i Beskidu Małego. Powiat jest jak obwarzanek – tworzy go 10 gmin (Bestwina, Buczkowice, Czechowice-Dziedzice, Jasienica, Jaworze, Kozy, Porąbka, Szczyrk, Wilamowice, Wilkowice) otaczających miasto Bielsko-Biała. Atutem powiatu są walory turystyczne, doskonale zgrane z łatwym dostępem do tras komunikacyjnych północ-południe i wschód-zachód. Beskidy odkrywają przed turystami swój niepowtarzalny krajobraz o każdej porze roku.
Sporty zimowe to niewątpliwy atut turystyczny regionu. Perełką powiatu jest Szczyrk – uważany za drugą po Zakopanem stolicę sportów zimowych w Polsce. Sieć blisko 30 wyciągów stwarza narciarzom możliwość korzystania z 50 km tras. Szczególną rolę odgrywa tutaj krzesełkowa kolej linowa na Skrzyczne - 1257 m n.p.m. będące najwyższym szczytem Beskidu Śląskiego. Uroczymi widokami goście powiatu mogą zachwycić się podczas uprawiania narciarstwa biegowego po specjalnie przygotowanych do tego celu trasach zarówno w Szczyrku, jak i w Gminie Jaworze, czy Wilkowicach – w rejonie Magurki.
Latem turyści mają do dyspozycji na terenie powiatu bielskiego ok. 200 km znakowanych szlaków turystycznych oraz 110 km tras rowerowych, zlokalizowanych głównie na terenie Szczyrku, Jaworza i Jasienicy. Miłośników sportów wodnych, jak i wędkowania przyciągają malowniczo położone jeziora zaporowe na Sole oraz przystanie kajakowe w Czechowicach-Dziedzicach i w Kaniowie. Atrakcją jest także możliwość jazdy konnej w ośrodkach jeździeckich oraz nauka latania na paralotniach w rejonie Skrzycznego. Nasza kraina sprzyja, także miłośnikom terenowej jazdy rowerowej cross-country. Każdy znajdzie coś dla siebie, chociażby osoby z problemami zdrowotnymi doskonale odnajdą się w wyjątkowym mikroklimacie Bystrej, czy poprawia swoje zdrowie dzięki jodowo-bromowym wodom gminy Jaworze, wykorzystywanym przy leczeniu chorób płuc, alergii, czy schorzeń układu narządów ruchu.
O atrakcyjności powiatu decydują nie tylko warunki środowiska naturalnego, ale bogata baza turystyczno-rekreacyjna oraz liczne dobra kultury, będące świadectwem zróżnicowanej przeszłości, tradycji i kultury poszczególnych gmin. Obok zamków, pałaców i dworów – zabytków architektury szlacheckiej można zobaczyć dawną staropolską architekturę wiejską reprezentowaną przez kościółki drewniane w Starej Wsi, Bielowicku i Szczyrku.
WARTO ZOBACZYĆ:
kościół par. pw. Wniebowzięcia NMP wraz z otoczeniem w Bestwinie - Zbudowany w 1577r. jako kościół ewangelicki, od 1609r. katolicki. W 1764r. przebudowany w stylu barokowym, w 1825r. w stylu klasycystycznym z dobudową wieży od strony zachodniej. Kościół usytuowany jest na wzniesieniu i otoczony ceglanym, częściowo tynkowanym murem. Od strony zachodniej do głównego wejścia prowadzą biegnące z poziomu drogi schody.
pałac i park - Późnoklasycystyczny, chroniony wraz z przyległym parkiem w ramach ogrodzenia. Wybudowany ok. 1824r., remontowany w 1933r. do 1954r. był własnością rodu Habsburgów. Usytuowany na niewielkim wzniesieniu pałac został wymurowany na planie czworoboku, z wewnętrznym dziedzińcem. Jest parterowy, kryty dachami dwuspadowymi. We wnętrzach sklepienia klasztorne i kolebkowe z lunetami.
GMINA BUCZKOWICE:
młyn wodny wraz z domem, wyposażeniem i fragmentem młynówki w Rybarzowicach - Murowany, kamienno – ceglany młyn powstał w 1866 r. (zgodnie z datą umieszczoną na szczycie), na miejscu wcześniejszego drewnianego, działającego od początku XVII w. W 1927 r. przy młynie powstała piekarnia. Po drugiej wojnie światowej budynek był zniszczony i pozbawiony części urządzeń. W latach pięćdziesiątych młyn zatrzymano, do lat siedemdziesiątych XX w. funkcjonowała piekarnia.
krzyż kamienny Męki Pańskiej, znajdujący się w Rybarzowicach
Czechowice-Dziedzice
kościół par. pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bronowie wraz z otoczeniem - Kościół wzniesiony nakładem pracy mieszkańców, wg projektu architekta Rosta. Wieża została ukończona w 1874 r., korpus w 1877. Jest murowany z cegły, tynkowany, jednonawowy. Prezbiterium zamknięte absydą, wieża włączona w obrys kościoła.
kaplica pw. Serca Jezusowego w Bronowie wraz z otoczeniem - Kaplica usytuowana jest przy skrzyżowaniu ulic, na skraju jezdni. Klasycystyczna, wybudowana w 1831 r. Murowana z cegły, na planie kwadratu, z półkolistą absydą od północy.
kościół par. pw. św. Katarzyny w Czechowicach-Dziedzicach - Późnobarokowy kościół jest najstarszym zabytkiem w mieście. Zbudowany w latach 1722 - 1729 r. w miejscu XV w. świątyni, przebudowywany ok. 1800, remontowany w 1947 i 1993. Murowany, jednonawowy z węższym prezbiterium, przy którym znajdują się kaplica i zakrystia z emporą.
kaplica wraz z otoczeniem, obok kościoła par. pw. Wspomożenia Wiernych - Kapliczka z 1841 r. jest pierwszą sakralną budowlą w Dziedzicach, ufundowaną przez Jerzego Machalicę. Murowana z cegły, na planie kwadratu, z półkolistą absydą i wyposażeniem z 1 poł. XIX w.
kościół par. pw. Opatrzności Bożej w Ligocie wraz z otoczeniem - Kościół barokowo – klasycystyczny. Korpus ukończony w 1806 r. z fundacji rodziny Czaderskich i księdza B. Olejaka, wieża dostawiona w latach 1834-40.
kościół par. pw. św. Józefa w Zabrzegu - Barokowo-klasycystyczny, wzniesiony w latach 1782-1787. Murowany, jednonawowy, z kaplicą od południa i wieżą od zachodu.
dwór w Rudzicy - Budynek powstał prawdopodobnie w 1. poł. XVII w., na miejscu wcześniejszego, drewnianego dworu. Remontowany i zmodernizowany w 1947 r. W pierwotnym zarysie barokowy, murowany z kamienia i cegły, na planie prostokąta, dwu-kondygnacyjny, kryty niskim dachem czterospadowym.
dwór obronny w Czańcu wraz z ogrodem i aleją dojazdową - Pierwszy budynek powstał na pocz. XVII w. i miał postać renesansowego dworu obronnego, założonego na rzucie prostokąta, o jednotraktowym układzie wnętrz (obecne południowe skrzydło). Dwór został wkrótce (ok. poł. XVII w.) rozbudowany do dzisiejszych rozmiarów, wraz z przylegającym od wschodu ogrodem.
gmina Kozy - zespół pałacowy, XVIII, XIX : (pałac, 2 oficyny, park). Barokowy pałacyk z przyległym ogrodem, zbudowany w XVIII w. (rodzina Jordanów), po przebudowie i rozbudowie w XIX w. (rodzina Czecz de Linewald)uzyskał klasycystyczny charakter. W otaczającym pałac parku znajduje się platan – Pomnik Przyrody, fontanna na osi pałacu i pozostałości lodowni. Pałac jest założony na planie wydłużonego prostokąta z półokrągłym ryzalitem w tylnej elewacji, przy którym znajduje się niewielki taras, na który prowadzą dwa biegi schodów. Budynek dwukondygnacyjny, kryty dachem czterospadowym.
stodoła „Pod św. Florianem”, 2 poł. XVII - W kierunku północno – wschodnim od pałacu zlokalizowana jest stodoła św. Floriana („owczarnia”), będąca pozostałością zabudowy folwarcznej. Czteroskrzydłowa, założona na planie czworoboku ze ściętymi narożnikami, z dziedzińcem pośrodku. W południowym skrzydle znajduje się przejazd bramny, zwieńczony późnobarokowym szczytem, pierwotnie z drewnianą rzeźbą św. Floriana we wnęce (ob. figura znajduje się w Izbie Historycznej w pałacu).
dwór Grabowskich z ogrodem, 1 poł. XX w. Dworek wzniesiony w latach 1923-24, mieści ob. Laboratorium Fotowoltaiczne Instytutu Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN.
kaplica pw. Matki Bożej Siewnej w Mesznej Wzniesiona została w 1810 r., wraz z ogrodzeniem i wyposażeniem, w skład którego wchodzą przyścienny ołtarz z XIX w., drewniana polichromowana rzeźba ludowa z k. XIX w., drewniana chrzcielnica, lampka wieczna i krzyż procesyjny a także dzwon procesyjny.
willa, tzw. Fałatówka, kapliczka, ogrodzenie, ruiny pracowni J. Fałata w Bystrej Śląskiej - Secesyjno – modernistyczna willa związana jest z osobą malarza Juliana Fałata, który nabył ją w 1909 r., następnie przebudował. Na terenie posesji znajdują się także objęte ochroną ruiny pracowni malarza oraz kaplica. W budynku znajduje się oddział Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej, poświęcony życiu i twórczości Juliana Fałata.
dwór w Pisarzowicach - Tzw. dwór Bulowskiego został wzniesiony w 1706r. na planie prostokąta, z kolumnowym gankiem od frontu oraz przy tylnej elewacji. Murowano-drewniany, kryty obszernym dachem czterospadowym, obecnie obitym papą. Wewnątrz strop belkowy z czasu budowy dworu. Okna prostokątne, stolarka wymieniona. materiałów. Ochronie podlega także otoczenie dworu wraz ze starodrzewiem.
zespół dworski w Starej Wsi - Barokowo – klasycystyczny dwór został wzniesiony w XVIII w. na planie prostokąta. Jest jednokondygnacyjny, kryty dachem mansardowym z lukarnami ponad krótszymi elewacjami.
źródło: www.powiat.bielsko.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz