https://www.jablonowopomorskie.pl/asp/pl_start.asp?ref=1#googtrans(en|pl)
Miasto Jabłonowo Pomorskie położone jest nad rzeką Lutryną na Wysoczyźnie Chełmińskiej, a powstało w wyniku połączenia ze sobą wsi: Jabłonowo i Sadlinki. W czasach średniowiecznych były to wsie szlacheckie, osadzone na prawie chełmińskim. W zachowanych dokumentach wieś Jabłonowo wzmiankowana jest po raz pierwszy w 1222 roku jako Jablovo, a wieś Sadlinki w 1403 roku jako: Cadel, Czadel, Schadel. W latach 1871 - 1899 na terenie wsi Sadlinki zbudowano węzeł kolejowy, co zadecydowało o rozwoju obu miejscowości. W 1954 roku w wyniku połączenia wsi ze stacją powstało osiedle, które w 1962 roku uzyskało prawa miejskie jako Jabłonowo. Przez ponad siedem wieków obszar obecnego miasta zajmowały dwie odrębne wsie, co znalazło swoje odzwierciedlenie w kształtującej się zabudowie, nietypowej dla układów miejskich. Jak wynika z planu Schroettera (1796-1802) Jabłonowo i Sadlinki były wioskami w typie ulicówki, z zabudową rozwijającą się wzdłuż dróg: Grudziądz – Jabłonowo – Brodnica i Radzyń – Sadlinki – Nowe Miasto Lubawskie. Stan taki utrzymywał się do drugiej połowy XIX wieku, kiedy to na terenie wsi Sadlinki zbudowano węzeł kolejowy. Nastąpił wówczas rozwój obu miejscowości dostosowany do nowo wprowadzonej funkcji - obsługi kolei.
Sołectwa:
Adamowo, Budziszewo, Buk Góralski, Buk Pomorski, Bukowiec, Gorzechówko, Górale, Jabłonowo-Zamek, Kamień, Konojady, Lembarg, Mileszewy, Nowa Wieś, Piecewo, Płowęż, Szczepanki.
Dawne nazwy miejscowości oraz ważne daty:
Miejscowość I: 1222 r. -Jablovo, 1295 r. - Galbinaw, Galbinow, Gabelnow, Gabelnau, 1570 r. - Jablonowo (Jabłonowo),
Miejscowość II: 1403 r. - Cadel, Czadel, Schadel (Sadlinki)
- 1222 r. - Jabłonowo należy do biskupa misyjnego Chrystiana,
- 1423 -1424 - Sadlinki i Jabłonowo należą do konturstwa brodnickiego jako dobra rycerskie,
- XVI w. - Sadlinki i Jabłonowo należą do województwa chełmińskiego (Jabłonowo do powiatu chełmińskiego jako własność Wichulskich, którzy przybrali nazwisko Jabłonowskich, Sadlinki do powiatu michałowskiego jako własność szlachecka),
- 1641-1772- Jabłonowo należy do jezuitów z Grudziądza,
- 1784 r. - dobra Jabłonowa kolejno w rękach Sumińskich, Narzymskich, Ogińskich,
- 1807- 1815 - zgodnie z konwencją elbląską Jabłonowo i Sadlinki zostały włączone do Księstwa Warszawskiego,
- 15.V.1815 r. - 28. VI. 1919 r. - Jabłonowo i Sadlinki znajdują się w granicach Prus Zachodnich,
- 1919 r. - ziemia chełmińska wchodzi w skład województwa pomorskiego,
- 1939-1945 - Jabłonowo i Sadlinki wchodzą w skład powiatu brodnickiego Regencji Kwidzyńskiej,
- 1945-1950 - Jabłonowo i Sadlinki należą do województwa pomorskiego,
- 28.VI. 1950 r. - Jabłonowo i Sadlinki wchodzą w skład powiatu brodnickiego (województwo bydgoskie),
- 1954 r. – wieś łączy się ze stacją i powstaje osiedle,
- 1962 r. - Jabłonowo uzyskuje prawa miejskie.
2. Położenie gminy.
Obszar gminy i·miasta Jabłonowo Pomorskie znajduje się w·północno-wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego, w·powiecie brodnickim.
Charakterystyka gminy.
Obszar gminy i miasta Jabłonowo Pomorskie znajduje się w północno-wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego, w powiecie brodnickim (mapka).
Ogólna powierzchnia gminy wynosi 134,4 km2 , w tym powierzchnia miasta 3,3 km2 i gminy 131,1 km2.
Gmina Jabłonowo Pomorskie liczy 9 514 mieszkańców, z czego w mieście zamieszkuje 3 893 osób, a w gminie 5 621 osób.
Na obszarze gminy dominują użytki rolne, których powierzchnia łączna wynosi 103, 8 km2. Lasy i grunty leśne zajmują obszar 12,58 km2, co stanowi około 9,38% łącznej powierzchni miasta i gminy.
Miasto Jabłonowo Pomorskie otoczone jest obszarami wiejskimi, które sąsiadują z gminą Biskupiec należącą do województwa warmińsko-mazurskiego oraz z następującymi gminami województwa kujawsko-pomorskiego:
- Świecie nad Osą – powiat grudziądzki,
- Książki – powiat wąbrzeski,
- Bobrowo – powiat brodnicki,
- Zbiczno – powiat brodnicki.
Granice gminy w większości poprowadzone są w sposób sztuczny.
Siedziba władz miasta i gminy znajduje się w Jabłonowie Pomorskim, które pełni funkcję ośrodka administracyjno-usługowego. Pod względem administracyjnym obszar gminy dzieli się na 16 sołectw. Ponadto na terenie gminy występują dwie wsie niesołeckie Jaguszewice i Płowężek.
Układ komunikacyjny – drogi.
Struktura przestrzenna sieci drogowej miasta i gminy Jabłonowo Pomorskie jest dobrze rozwinięta, a najważniejszym jej elementem jest droga wojewódzka nr 543. Pozostałą sieć drogową stanowią drogi powiatowe i gminne.
Droga wojewódzka nr 543, przechodząca przez gminę Jabłonowo Pomorskie umożliwia dogodne połączenia zewnętrzne. Na obszarze gminy ma długość 11,939 km, co stanowi 5,76% ogólnej długości dróg.
Drogi powiatowe na terenie gminy to 49,1 km, co daje 23,69% ogólnej długości dróg.
Drogi gminne o łącznej długości 146,2 km.
Wskaźnik gęstości dróg dla gminy wynosi 157,62 km/100 km2 przy średniej dla województwa 128,1km/100km2.
Kolej. Przez teren gminy przebiegają następujące linie kolejowe:
- Poznań - Toruń - Jabłonowo Pomorskie - Iława,
- Działdowo - Brodnica - Jabłonowo Pomorskie - Grudziądz - Tuchola.
Zapewniają one dogodne połączenie gminy i miasta z regionami kraju i większymi miastami województwa. Wskaźnik gęstości linii kolejowych wynosi 20,69 km/km2.
WARTO ZOBACZYĆ:
Zespół pałacowo-parkowy; neogotycki pałac Narzymskich, od 1933 dom generalny Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej, zbudowany w latach 1854–1859 dla Stefana Narzymskiego prawdopodobnie wg projektu F. A. Stülera. W latach 30. XX w. pałac rozbudowano na potrzeby klasztoru (m.in. w 1934 dobudowano kaplicę); park krajobrazowy
Neogotycki kościół św. Wojciecha z lat 1859–1866, projekt przypisywany F. A. Stülerowi
Neogotycki kościół pw. Chrystusa Króla z lat 1907–1908
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz