marquee

☞ www.promogadzety.blogspot.com ☜

wtorek, 2 kwietnia 2024

POWIAT PIŃCZOWSKI

 

 

 


FILM PROMOCYJNY - "DWUDZIESTOLECIE POWIATU PIŃCZOWSKIEGO"

https://www.youtube.com/watch?v=kL-SxlQTfds


Powiat pińczowski – powiat gminny w Polsce (województwo świętokrzyskie), w dolinie rzeki Nidy, utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Pińczów.

W skład powiatu wchodzą:

    gminy miejsko-wiejskie: Działoszyce, Pińczów
    gminy wiejskie: Kije, Michałów, Złota
    miasta: Działoszyce, Pińczów

Powiat pińczowski położony jest w południowej części województwa Świętokrzyskiego, w dolinie rzeki Nidy. Obszar ten wchodzi w skład makroregionu Niecki Nidziańskiej stanowiącej rozległe obniżenia pomiędzy Wyżyną Krakowsko – Częstochowską, a Wyżyną Kielecko - Sandomierską. W skład powiatu wchodzą w całości lub części następujące mezoregiony: Garb Pińczowski, Dolina Nidy, Płaskowyż Jędrzejowski, Niecka Solecka, i Garb Wodzisławski. Makroregion ten to synklinorium jurajskie wypełnione osadami środkowej i górnej kredy, której środkiem płynie rzeka Nida, a na granicy południowej części na odcinku ok. 4 km – rzeka Nidzica.

   Dolina Nidy to mezoregion o szerokości 2 - 3 km, o płaskim i podmokłym dnie podlegającym okresowym zalewom. Pokrywają go mady użytkowane jako łąki. Miejscami w starorzeczach występują torfy. Na południe od Pińczowa występuje piaszczysty poziom terasowy. Pińczów, będący zabytkowym miastem położony jest na lewym brzegu Nidy.

Na wschód od Doliny Nidy występuje kolejny mezoregion tzw. Niecka Solecka zbudowana z gipsów mioceńskich. W gipsach tych liczne są typowe formy krasowe w postaci: jaskiń, zapadlisk, ślepych dolin, lejów itp., a także występowanie wód siarczanowych w okolicach Buska i Solca. Pomiędzy Niecką Solecką, a Niecką Połaniecką rozpościera się Garb Pińczowski. Składa się z wypiętrzeń kredowych z osadami wapieni litotermniowych, margli oraz gipsów. Wysokość względna tego mezoregionu osiąga około 100 m., a wysokości bezwzględne wynoszą od 293 m. n.p.m. do około 330 m. n.p.m. wieś Marianów i Sypów w południowej części powiatu na południowy wschód od Pińczowa. Garb Wodzisławski będący szeroką antykliną kredową posiada duże różnice wzniesień (od 261 m. n.p.m. do 368 m. n.p.m.) pokryty lessami posiada bardzo urozmaiconą rzeźbę terenu (gęsta sieć parowów, wąwozów i debrz). To zróżnicowanie poszczególnych mezoregionów sprawia, że teren powiatu pińczowskiego mimo niewielkiej powierzchni ( 611 km kwadratowych ) posiada niepowtarzalne walory krajobrazowe, co spowodowało, że prawie cała powierzchnia jest objęta różnymi formami ochrony w ramach Zespołu Parków Krajobrazowych Ponidzia.


ZARYS HISTORYCZNY:


Historia powiatu pińczowskiego rozpoczęła się 1 stycznia 1867 r.. z dniem wejścia w życie zarządzenia władz carskich o reorganizacji i zmianie podziału terytorialnego Królestwa Polskiego. Zwiększono wtedy liczbę guberni z 5 do 10, zaś powiatów z 39 do 85. Jednym z nich, najzupełniej nowym, był powiat pińczowski. Utworzono go ze wschodniej części powiatu miechowskiego oraz zachodniej stopnickiego. Przez Nidę graniczył z powiatem jędrzejowskim. natomiast przez Wisłę z austriacką Galicją. (Z tego powodu wydawano w Pińczowie przepustki upoważniające do przekraczania kordonu rosyjsko-austriackiego i tygodniowego pobytu za granicą).
        Leżący na południu guberni kieleckiej powiat składał się z dwóch miast (Pińczów - 5094 mieszkańców i Działoszyce - 3831), czterech osad (Wiślica, Opatowiec, Koszyce i Skalbmierz) oraz dwudziestu dwóch gmin: Bejsce, Boszczynek, Chotel Czerwony, Chroberz. Czarkowy, Czarnocin, Dobiesławice, Drożejowice, Filipowice, Góry. Kazimierza Wielka, Kościelec, Książnice Wielkie, Nagórzany-. Opatowiec, Pińczów, Sancygniów, Topola, Winiary Wiślickie, Wawrowice, Zagość i Złota.
W chwili powstania powiat zamieszkiwało 73.000 osób, w roku 1879 już 90.248, a na przełomie wieków liczba ta przekroczyła 100.000. Ludność żyła głównie na wsi - 73.039 mieszkańców w 1879 r., podczas gdy w miastach 16.432. W dosyć licznych dworach mieszkało ziemiaństwo, którego populacja składała się wtedy z 599 osób.
        Dzięki żyznym rędzinom i lessom, szczególnie na południu, powiat miał charakter wybitnie rolniczy. Uprawiano tu wszystkie zboża, tatarkę i ziemniaki; dobrze było rozwinięte sadownictwo i ogrodnictwo, hodowano konie, bydło, owce, świnie, kozy, a nawet osły. Przemysł ze względu na nadgraniczne położenie powiatu, oddalenie od centrów zbytu, braku dróg bitych i żelaznych - był bardzo słabo rozwinięty. Istniejące zakłady związane były ściśle z produkcją rolniczą, a po części z górniczą. W Kazimierzy Wielkiej czynna była cukrownia "Łubna", a we wsi Czarkowy fabryczka produkująca siarkę. Były to największe przedsiębiorstwa zatrudniające 470 robotników (w r. 1878). Pozostałe - 4 młyny motorowe, 8 młynów wodnych, 2 wiatraki, 4 gorzelnie, 3 olejarnie, 3 browary, 5 cegielni. fabryczki świec, kozików, cykorii, kaflarnie, mydlarnia i garbarnia zatrudniały zaledwie 145 robotników.

 

ATRAKCJE TURYSTYCZNE:

    Szlak turystyczny Madonny Ponidzia (Pińczów - Bogucice - Chroberz - Pełczyska - Młodzawy Małe - Dzierążnia - Działoszyce - Sancygniów - Wolica - Góry - Wrocieryż - Michałów - Pińczów)
    Ośrodek Dziedzictwa Kulturowego i Tradycji Rolnej Ponidzia
    Ciuchcia Express Ponidzie
    Aeroklub Regionalny w Pińczowie
    Stadnina Koni Michałów
    Ogród na Rozstajach

źródło: https://powiat.pinczow.pl/

 


 

 

 



1 komentarz: