GMINA TŁUCHOWO

 

 

 

http://tluchowo.com.pl/

 

https://m.facebook.com/profile.php?id=868531129825206

 

https://www.youtube.com/@gminatuchowo2937

 

FILM PROMOCYJNY O GMINIE TŁUCHOWO:

https://www.youtube.com/watch?v=txjeb6DwAWE

 

Tłuchowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie lipnowskim, w gminie Tłuchowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy Tłuchowo.

Gmina Tłuchowo położona jest w południowo-wschodniej części województwa Kujawsko - Pomorskiego, w powiecie lipnowskim, przy samej granicy z województwem Mazowieckim. Od północy i zachodu graniczy z trzema gminami województwa Kujawsko-pomorskiego, odpowiednio: Gminą Skępę, Gminą Wielgie oraz Gminą Dobrzyń nad Wisła. Od wschodu rzeka Skrwa stanowi granicę pomiędzy Gminą Tłuchowo, a Gminą Mochowo. Rzeka ta jest również granicą województw Kujawsko - Pomorskiego i Mazowieckiego. Od południa naszym sąsiadem jest mazowiecka Gmina Brudzeń.

Tłuchowo znajduje się:

32 km od miasta Płocka

22 km od miasta Lipna

40 km od miasta Włocławka

20 km od miasta Sierpc14 km od miasta Dobrzyń n/W
 
 

Walory przyrodnicze i krajobrazowe gminy to przede wszystkim kręte doliny rzeki Skrwy, Łachnicy, Czernicy i Bobrownicy, malownicze wąwozy i parowy oraz duże kompleksy leśne i zamieszkujące je zwierzęta.

Dynamicznie działają tu jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych, Zespół Sportowy „Tłuchowia” oraz Koła Gospodyń Wiejskich i Klub Seniora, które to organizacje skupiają, integrują i aktywizują lokalną społeczność.

Tłuchowiacy wspólnie obchodzą święta państwowe i wspólnie się bawią. Dni Ziemi Tłuchowskie, Dożynki, Dni Rodziny, Festiwal Dyniowych Smaków, sylwester pod chmurką, Przegląd Piosenki Patriotycznej i Religijnej, zawody strażackie, to tylko niektóre z cyklicznych imprez, które corocznie tu się odbywają.


ZARYS HISTORYCZNY:

W XVI wieku w czasach Rzeczpospolitej szlacheckiej Ziemia Dobrzyńska posiadała własny, odrębny sejmik w Lipnie. Dzieliła się wówczas na trzy powiaty: dobrzyński, lipnowski i rypiński. Powiat był wtedy najmniejszą jednostką administracji, jednak dla dokładniejszego określenia położenia danej miejscowości, korzystano często z bardziej szczegółowego podziału na parafie. Po III rozbiorze Polski i utworzeniu pod zaborem rosyjskim w 1815 r. Królestwa Polskiego, nastąpił podział zagrabionych ziem na departamenty, a później na gubernie i powiaty. Po upadku powstania styczniowego, w celu ściślejszego nadzoru, zarządzeniem władz - Komitety Urządzającego z dnia 17 stycznia 1867 r. powiaty zostały podzielone na gminy. Gmina stała się wówczas najmniejszą jednostką administracyjną i składała się z wiosek - gromad samorządowych. Do gminy należały wówczas następujące wioski:

    Jasień - wieś
    Jasień Rumunki
    Kamień Kmiecy
    Kamień Kotowy
    Liszcze
    Marianki
    Michałkowo
    Obręb Duży
    Obręb Mały
    Sulkowo
    Tłuchowo - wieś
    Tłuchowo - Jeżewo
    Tłuchowo - Poświętne
    Tłuchowo - Rumunki
    Tłuchówek
    Turza Wilcza - wieś
    Turza Wilcza - Rumunki
    Wyczałkowo


Wójtami gminy w Tłuchowie byli wtedy przeważnie właściciele majątków ziemskich. W 1867 r. wójtem gminy był Marian Dunin Wąsowicz - właściciel Tłuchowa Jeżewa i Tłuchówka. W 1870 r. funkcję tę pełnił Juliusz Klimkiewicz - właściciel majątku ziemskiego w Tłuchowie. Od roku 1875 kolejnym wójtem był Feliks Tłuchowski. Oprócz wójta w gminie urzędował również sekretarz, nazywany wówczas pisarzem i stójkowym. W czasie pierwszej wojny światowej Ziemię Dobrzyńską, a wraz z nią Tłuchowo, okupowały wojska niemieckie. 11 listopada 1918 roku po odzyskaniu niepodległości reaktywowana została gmina Tłuchowo, która wraz z całym powiatem lipnowskim należała wtedy do województwa warszawskiego. Pierwszym wójtem w niepodległej Rzeczypospolitej został wybrany Jan Kaczyński. Następnie przez wiele lat funkcję to sprawował Karol Kozanecki z Michałkowa. Wójt w gminie urzędował wówczas trzy razy w tygodniu. Długoletnim sekretarzem gminy był Władysław Łukowski a następnie Roman Żbikowski. W roku 1931 na wójta obrano syna poprzedniego wójta - Stanisława Kozaneckiego. We wrześniu 1935 r. wójtem został wybrany Ignacy Jabłoński, a sekretarzem Stanisław Dobrosielski. W 1937 r. po zmianie granic województw, powiat lipnowski, a wraz z nim i gmina Tłuchowo, weszły w skłąd województwa pomorskiego z siedzibą w Toruniu. Na krótko przed wybuchem II wojny światowej wójt i sekretarz nadzorowali mobilizację młodych mężczyzn do wojska. Zorganizowana została ochotnicza milicja do obrony przeciw ewentualnej dywersji na tyłach frontu oraz dla internowania zamieszkałych tu kolonistów niemieckich. Wojska niemieckie na teren gminy wkroczyły 10 września 1939 roku. Niemcy szybko zaczęli organizować swoją własną administrację. Zaczęły się represje. Gestapo aresztowało najbardziej aktywnych działaczy - członków ochotniczej milicji - Mariana Błońskiego, Zygmunta Brzozowskiego, Marcelego Cybulskiego, Abrahama Golbrta, Władysława Frankiewicza i Zygmunta Jabłońskiego. Chciano aresztować również wójta i sekretarza, jednak zdołali oni zbiec i ukrywali się przez cały okres wojny. Zamiast wójta aresztowali jego szesnastoletniego syna. Aresztowali również podstępnie kierowników szkół i właścicieli majątków ziemskich. Większość z wówczas aresztowanych zginęła śmiercią męczeńską w niemieckich obozach. W czasie wojny wiele rodzin zostało wysiedlonych ze swoich domów, i wielu młodych ludzi zostało wywiezionych na przymusowe roboty do Rzeszy Niemieckiej. Istniał zakaz posługiwania się językiem polskim w miejscach publicznych. Urząd gminy przeniesiony został do zajętego domu Edwarda Odgórskiego, a następnie Władysława Łukowskiego i tam był do końca wojny. Główną władzę w gminie sprawował Amstkomissar, którym był Niemiec przybyły z Rzeszy. Jego zastępcą był syn niemieckiego kolonisty - Hugo Tober. Przewodniczącym partii nazistowskiej był Komik - administrator majątku ziemskiego w Jasieniu. Oni werbowali miejscowych kolonistów do partii nazistowskiej NSDAP. Wyzwolenie Tłuchowa i całej gminy nastąpiło 21 stycznia 1945 r. Obok utworzonej instytucji komisarza wojennego, którym był oficer radziecki i utworzeniu dużej grupy ochotniczej milicji, zaczęto organizować gminne władze administracyjne.  Pierwszym po II wojnie światowej wójtem został wybrany Antoni Plec z Kamienia Kotowego, a sekretarzem Stefan Nadolski. Urząd Gminy przeniesiony został do swojej dawnej przedwojennej siedziby. 30 czerwca 1946 r. odbyło się pamiętne referendum 3xTAK. Przed referendum miały miejsce napady grup zbrojnego podziemia na posterunek policji i urząd gminy. Na szczęście nie miały one tragicznych skutków. Kończyły się jedynie na niszczeniu dokumentów. Przeprowadzono reformę rolną. W gminie Tłuchowo rozparcelowano 10 majątków ziemskich: w Jasieniu, Kamieniu Kmiecym, Kłobukowie, Kozirogu Leśnym, Kozirogu Rzecznym -dwa, Tłuchowie, Tłuchówku, Turzy Wilczej i Wyczałkowie. Bezrolni i małorolni chłopi otrzymali ziemię z parceli majątków. W 1946 r. wójtem gminy został wybrany Apolinary Mąkowski, a sekretarzem Hieronim Sochocki. 6 listopada 1948 r. stanowisko wójta objął Walenty Frejlichowski, a przewodniczącym Gminnej Rady Narodowej został Edward Nowakowski. W roku 1950 nastąpiła zmiana podziału administarcji terenowej kraju. Zniesione zostały gminy i stanowisko wójta. Podstawową jednostką administracji stała się gromada - Gromadzka Rada Narodowa i jako organ wykonawczy jej "Prezydium". Przewodniczącym GRN w Tłuchowie został Walenty Frejlichowski, a później od roku 1952 - Stanisław Leszczyński. W 1954 r. w myśl hasła "władza bliżej obywatela" dotychczasowe obszary gromad, podzielona zostały na mniejsze. Gromada w Tłuchowie podzielona została na trzy gromady, których siedziby były w Tłuchowie, Jasieniu i Mysłakówku. Gromada w Tłuchowie - Kamień Kotowy, Kłobukowo, Michałkowo, Tłuchowo, Tłuchówek, Marianki, Wyczałkowo - Przewodniczącym GRN był Stanisław Leszczyński. Gromada w Jasieniu - Jasień, Julkowo, Kamień Kmiecy, Małomin, Jasień Rumunki, Turza Nowa, Turza Wilcza - Przewodniczącym GRN był Józef Ostrowicki. Gromada w Mysłakówku - Koziróg Leśny, Koziróg Rzeczny, Malanowo, Malanówko, Mysłakowo, Mysłakówko, Suminek, Podole, Źródła - Przewodniczącym GRN był Henryk Głodkowski. Takie rozdrobnienie i stosunkowo mały zakres kompetencji nie wytrzymały próby czasu, gdyż mieszkańcy większość spraw załatwiać musieli w powiecie. Zaczęła następować ponowna komasacja Gromad. W 1959 r. połączone zostały dwie gromady w Jasieniu i Tłuchowie, a w 1972 r. również trzecia w Mysłakówku w jedną Gromadę w Tłuchowie. Przewodniczącym GRN w Tłuchowie, po odwołaniu Stanisława Leszczyńskiego, w 1964 r. został Stanisław Jankowski, a w roku 1967 Eugeniusz Bronikowski. Przez pewien czas funkcję Przewodniczącego pełnili również: Edmund Baranowski, Kazimierz Słodowicz a później Eugeniusz Witkowski. W 1973 roku wszedł w życie nowy podział administracyjny kraju. Zniesiono powiaty i utworzono 49 województw. Utworzono gminy jako podstawowe jednostki administarcji państwowej i stanowisko naczelnika gminy. Uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy Nr XVIII/88/72 z 6 grudnia 1972 r. utworzona została gmina Tłuchowo w województwie włocławskim. Pierwszym naczelnikiem gminy został mgr inż. Tomasz Woźnicki, a Przewodniczącym Gminnej Rady Narodowej Jan Grzeszkiewicz z Tłuchówka. W myśl zaleceń politycznych władz partyjnych, funkcje przewodniczących gminnych rad, zaczęli z urzędu pełnić sekretarze gminnych komitetów partii. Od 28 grudnia 1974 r. funkcję tę pełnił sekretarz KG PZPR w Tłuchowie Stanisław Zakrzewski, a od lutego 1976 pani mgr Stanisława Antoszewska. W roku 1982 oddano do użytku nowy budynek urzędu gminy. W budynku tym obecnie znajdują się: Urząd Gminy Tłuchowo, Urząd Pocztowy w Tłuchowie, Gminna Biblioteka Publiczna w Tłuchowie, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej oraz automatyczna centrala telefonizna TP SA. Pod koniec lat osiemdziesiątych władze lokalne i organizacje społeczne uzyskały nieco więcej swobody decyzyjnej i samorządności. 19 czerwca 1988 roku odbyły się wybory do rad narodowych, według nieco zmienionej ordynacji - wybrani radni mieli prawo samodzielnego wyboru przewodniczącego rady. Przewodniczącym wybrany został wieloletni tłuchowski nauczyciel - pan Tadeusz Pawłowski.
Naczelnikiem Gminy pozostał pan Tomasz Woźnicki.  Z rokiem 1990, w wyniku zmiany ustawy o samorządzie gminnym, przestało istnieć stanowisko naczelnika gminy, a powróciło do życia stanowisko WÓJTA. Wójt wybierany był w czasie głosowania, przez radnych gminy. Przewodniczącym nowej Rady został pan Czesław Sochocki. Uchwałą Rady Gminy Tłuchowo z dnia 6 czerwca 1990 r. pierwszym wójtem został wybrany dotychczasowy naczelnik - pan Tomasz Woźnicki. Współpracowali z nim długoletnia sekretarz gminy - pani Krystyna Lipińska oraz również długoletnia skarbnik - pani Irena Żuchowska. Po upływie kadencji w roku 1994 nowa rada, której przewodniczącym ponownie został pan Czesław Sochocki, wybrała na kolejną kadencję pana Woźnickiego na wójta gminy Tłuchowo. 29 października 1998 minął koniec kadencji. Pan Tomasz Woźnicki nie startował już w kolejnych wyborach. Odszedł na emeryturę. Był rekordzistą w skali kraju pod względem długości nieprzerwanego "rządzenia" gminą. Rozpoczął jako naczelnik gminy w 1973 roku, następnie wójt... łącznie 25 lat. Po wyborach w 1998 nową przewodniczącą rady gminy została pani Bożena Jankowska. Rada Gminy w głosowaniu 29 października 1998 r. na nowego wójta wybrała - dotychczasowego zastępcę - pana mgr inż. Krzysztofa Dąbkowskiego. Kadencja 1998 - 2002 była ostatnią, kiedy wyboru wójta dokonywała rada gminy. W kolejnych wyborach 27 października 2002 roku, w wyniku zmienionej ordynacji, wójt wybierany był już w wyborach powszechnych - przez wszystkich mieszkańców gminy. Przewodniczącą nowej rady została ponownie pani Bożena Jankowska, a wójtem zdecydowaną większością głosów mieszkańców, spośród wielu kandydatów, Krzysztof Dąbkowski. W kwietniu 2004 r. na emeryturę odeszła dotychczasowa sekretarz gminy - pani Krystyna Lipińska, która pełniła swoją funkcję od 1975 roku. Dnia 5 kwietnia 2004 r. Rada Gminy Tłuchowo powołała na stanowisko Sekretarza Gminy pana mgr inż. Dariusza Meller. 12 listopada 2006 r. odbyły się kolejne wybory do samorządu lokalnego. Przewodniczącą nowej rady została pani Wioletta Kuczmarska, a wójtem ponownie - Krzysztof Dąbkowski. 31 grudnia 2009 roku odeszła na emeryturę wieloletnia Skarbnik Gminy - Pani Irena Żuchowska, która pracowała w administracji samorządowej nieprzerwanie od 1967 r. Nowym Skarbnikiem została Pani mgr Marta Chyczewska, która dotychczas pracowała jako inspektor ds. księgowości budżetowej i płac. W kolejno następujących wyborach samorządowych w latach 2010, 2014 i 2018 mieszkańcy gminy obdarzali zaufaniem i wybierali na w wójta Krzysztofa Dąbkowskiego.                        

 WARTO ZOBACZYĆ:

- drewniana stodoła z XVIII/XIX w. przy ul. 1 Maja 19

- Kościół Parafialny w Tłuchowie

- zespoły parkowo – pałacowe w Jasieniu, Kamieniu Kmiecym, Kłobukowie, Kozirogu Rzecznym

- stary młyn wodny w Tłuchówku

- urokliwa leśniczówka w Podolu

- miejsca pamięci w gminie Tłuchowo:

a) Pomnik (mogiła) powstańców styczniowych 1863 roku

b) miejsca pamięci ofiar II wojny światowej: Źródła, Tłuchówek, Tłuchowo, Koziróg Rzeczny

źródło:  http://tluchowo.com.pl