MAPA GMINY:
http://www.suleczyno.pl/strona-723-mapa_gminy.html
GAZETKA GMINNA:
http://www.suleczyno.pl/strona-720-gazetka_gminna.html
Sulęczyno (1934-54 gmina Suleczyno) – gmina wiejska w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie gdańskim.
Siedziba gminy to Sulęczyno.
Ludność
Mieszkańcy gminy
W okresie od początku do końca 2018 roku liczba mieszkanek i mieszkańców gminy Sulęczyno zwiększyła się o 37 osób, przez co na dzień 31 grudnia 2018 roku wynosiła 5.606 osób, w tym 2.789 kobiet i 2.817 mężczyzn. W odniesieniu do poszczególnych kategorii wiekowych wyglądało to następująco:
- liczba mieszkanek w wieku przedprodukcyjnym (14 lat i mniej) wynosiła 621 osób, a liczba mieszkańców – 637,
- liczba mieszkanek w wieku poprodukcyjnym (15-59 lat) wynosiła 1647 osób, a liczba mieszkańców w wieku produkcyjnym (15 – 64 lat) wynosiła 1866,
- liczba mieszkanek w wieku poprodukcyjnym wynosiła 521, a liczba mieszkańców wynosiła 314.
W roku 2018 narodziło się w gminie 91 dzieci, w tym 48 dziewczynki i 43 chłopców, a zmarły 42 osoby, w tym 19 kobiet i 23 mężczyzn. Wobec tego przyrost naturalny w 2018 roku wyniósł 49 osób.
Gmina Sulęczyno leży w województwie pomorskim, w południowo – zachodniej części powiatu kartuskiego nad rzeka Słupią. Na obszarze około 131 km2 zamieszkuje ponad 5600 mieszkańców.
Obszar gminy jest jednym z najwyżej położonych terenów w województwie pomorskim. Na północ od Mściszewic jest miejsce wyniesione na wysokość 244,6 m. n. p. m., podobne wzniesienie znajduje się w okolicach Bukowej Góry. Najniżej położone tereny (135 m n. p. m.) są tam, gdzie rzeka Słupia przekracza granicę gminy Sulęczyno i Parchowo. Zestawienie tych cyfr wskazuje jak bardzo jest tutaj urozmaicony teren, który tak jak na przykład w miejscowości Amalka, gdzie znajduje się wyciąg narciarski, na zimowe korzystanie z uroków regionu.
Dodatkowego uroku tak atrakcyjnie krajobrazowo położonej gminie nadają jeziora. Jest ich na terenie gminy ponad 40, największe to jezioro Mausz, Gowidlińskie oraz Węgorzyno. Wody zajmują prawie 10% powierzchni gminy. Jeżeli dodamy, iż prawie 37% obszaru zajmują lasy (4 800 ha) to będziemy mieli pełen obraz uroku tej słabo zaludnionej – ok. 36 mieszkańców na km2 przy średniej w powiecie ponad 90 – gminy.
Niewątpliwą atrakcją są wybudowane w 2004 roku ścieżka przyrodniczo – dydaktyczna pn. „Brzegiem jeziora Węgorzyno” oraz „Rynna Sulęczyńska”. Trasy te z kilkunastoma przestankami dają znakomitą okazję, by odpoczywając na ustawionych tu ławkach podziwiać przepiękne krajobrazy sulęczyńskiej ziemi. Zaś dla lubiących aktywne spędzić czas zostały oznakowane trasy Nordic Walking tj. pierwsza – dookoła Sulęczyna ok. 5,6 km, druga – przez Ostrowite ok. 11,4 km i trzecia – przez Bukową Górę ok. 9,5 km rozpoczynające się przy ośrodku Leśny Dwór. Obszary chronione, tak jak wspomniane wcześniej Mechowiska Sulęczyńskie, to również „Dolina Słupi” oraz „Jeziora Chośnickie”, które pozwalają delektować się wspaniałą przyrodą Gminy Sulęczyno.
ZARYS HISTORYCZNY:
Najstarszą wzmiankę o Sulęczynie zapisano w roku 1224. Nazwa została urobiona od imienia Sulęta, jakie zapewne nosił pierwszy osadźca. W XIII stuleciu Sulęczyno wchodziło w skład kasztelanii chmieleńskiej.
W roku 1365 wieś przeszła w ręce Piotra z Rusocina, a w 2. połowie XVI wieku stanowiło już własność rodu Bellowów, który używał także nazwiska Sulęccy (utworzonego od nazwy wsi).
W roku 1585 Sulęczyno zakupił Reinhold Heidenstein, prawnik i sekretarz króla Stefana Batorego. Wszedł on do historii jako kronikarz wyprawy Batorego przeciw Moskwie oraz autor Kodeksu Praw, obowiązujących w Prusach Królewskich do rozbiorów.
Reinholdowi Heidensteinowi i jego żonie poświęcono spore epitafium znajdujące się do dziś w katedrze oliwskiej (z tyłu, na prawo od ołtarza głównego - patrząc od wejścia). Rodzina Heidensteinów władała Sulęczynem do roku 1751. Dzięki nim w Sulęczynie powstał kościół i samodzielna parafia, obejmująca swym zasięgiem północno-zachodnią część obecnej gminy.
W roku 1766 Sulęczyno z okolicznymi folwarkami nabyli Łaszewscy.
Ród ten wywodził się z ziemi chełmińskiej i już wcześniej posiadał sąsiednie majątki – Sierakowice i Puzdrowo.
Jak podaje Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego, w roku 1885 Sulęczyno zamieszkiwało 536 osób, w tym 409 katolików, 108 ewangelików oraz 19 Żydów.
Prócz odbudowanego (w roku 1874) po pożarze kościoła katolickiego, znajdował się tu zbór ewangelicki oraz dwie karczmy, obsługujące podróżnych podążających z Kartuz do Bytowa. Łąki na południe od wsi, przez które biegnie szosa Kartuzy-Bytów, jeszcze w pierwszej połowie XIX stulecia były płytkim i mulistym jeziorem. Było ono połączone z jeziorami Węgorzyno i Guścierz i wypływała z niego Słupia (wcześniej wypływająca z J. Węgorzyno). Łaszewscy, dążąc do zintensyfikowania gospodarki na swych gruntach, dokonali regulacji rzeki, zmieniając jej bieg oraz osuszając owo jezioro. Pozwoliło to na budowę we wsi młyna oraz wytyczenie nowego traktu z Kartuz do Bytowa.
Południowej części łąk nigdy jednak nie udało się osuszyć do końca. Dziś stanowią ostoję ptactwa i rezerwat "mechowiska Sulęczyńskie" z b. rzadkimi roślinami. Niektóre to endemity!. Koniec XIX i początek XX wieku był czasem znacznej rozbudowy wsi. Wówczas powstała większość budynków znajdujących się w centrum Sulęczyna, dokonano regulacji Słupi i wytyczono nowe trakty drogowe. Na fali boomu gospodarczego, jaki ożywił Niemcy na przełomie wieków, planowano także budowę przez Sulęczyno linii kolejowej łączącej Kartuzy z Bytowem. Po II Wojnie Światowej Sulęczyno rozwinęło się w dużą wieś o małomiasteczkowym charakterze. Już w latach 70 zyskało rangę jednego z najważniejszych w tej części Kaszub, ośrodków turystycznych.
Dwór Łaszewskich i Heidensteinów jest najstarszym z zachowanych budynków w Sulęczynie. Jego centralna część została wzniesiona w roku 1704 a fragment kafla z pieca ma datę "1715". Przypuszczalnie w tym miejscu od wieków wznosiła się siedziba właścicieli Sulęczyna. W roku 1893 Łaszewscy sprzedali państwu dwór i grunty (podobno by spłacić długi karciane). Niemcy grunty zalesili, tworząc nowe nadleśnictwo. Jego siedzibą stał się dwór w Sulęczynie.
Po odzyskaniu przez Polskę nieodległości (w 1918 roku) Lasy Państwowe dobudowały do dworu dwa skrzydła. Ostatecznie w roku 1975 przeprowadzono reorganizację nadleśnictw i włączono Sulęczyno do nadleśnictwa Lipusz. Od roku 1982 funkcjonuje tu ośrodek wypoczynkowy "Leśny Dwór", wyróżnia się dziś oferowanym standardem. Dwór oddziela leśny park, nad wodą zaś znajduje się kąpielisko (obok drugie kąpielisko, gminne) i grill-bar na otwartym powietrzu.
Kościół parafialny jest neogotycką budowlą wzniesioną w roku 1874. Pierwsza tutejsza świątynia była drewniana i kryta gontem. Jedynie posadzka wykonana była z cegieł. Konsekracja tego kościółka-kaplicy nastąpiła w roku 1616 (w 2016 roku 400-lecie konsekracji!), ponowna zaś, po niegroźnym pożarze, w roku 1725. W akcie uposażenia kościoła i plebana, podpisanym w roku 1616 przez fundatorów, mowa jest także o budowie organistówki i budynku szkoły.
XVII-wieczny kościół padł pastwą płomieni w roku 1870.
Od spalenia udało się wówczas uratować jedynie trzy barokowe ołtarze, stanowiące dziś wyposażenie kościoła. Wokół świątyni dawniej znajdował się cmentarz ogólny, dziś tylko sulęczyńskich kapłanów. Na tyłach kościoła obejrzeć można krosnową dzwonnicę z jednym XIX-wiecznym dzwonem i kilkoma innymi, świeższej daty.
Dawny cmentarz ewangelicki znajduje się przy ul. Szydlickiej (szosa od Lipusza). Otwarto go w końcu XIX wieku, gdy w samym Sulęczynie i okolicznych miejscowościach osiadła spora liczba ewangelików.
Ze środków fundacji Króla Gustawa wybudowano wówczas też kościół ewangelicki i plebanię (dziś przedszkole przy ul. Kaszubskiej). Kościół ewangelicki został niestety rozebrany w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku.
WARTO ZOBACZYĆ:
> Kamienne Kręgi w Węsiorach
> Rynna Sulęczyńska
> Kościół w Sulęczynie
> Szlak Papieski - PAPIESKI SZLAK KAJAKOWY SŁUPIĄ
źródło: www.suleczyno.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz