Łużna – wieś położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim. Miejscowość, leżąca w dolinie Łużnianki, jest siedzibą gminy Łużna oraz parafii św. Marcina Biskupa. Przez Łużną przebiega droga wojewódzka nr 977.
Gmina Łużna położona jest pod względem geograficznym na obszarze Pogórza Karpackiego, zwanego także Pogórzem Środkowo – beskidzkim. Pogórze Karpackie dzieli się na dziewięć mniejszych jednostek geograficznych, na terenie dwóch z nich położona jest gmina Łużna a mianowicie Pogórza Ciężkowickiego i Obniżenia Gorlickiego.
Pogórze Ciężkowickie rozciąga się na południe od Tarnowa i Pilzna, na zachód od doliny rzeki Białej, na wschód od doliny Wisłoki i na północ od linii Bobowa – Szalowa – Zagórzany, stanowiącej granicę Pogórza Ciężkowickiego i Obniżenia Gorlickiego.
Obniżenie Gorlickiego dzieli się z kolei na jeszcze mniejsze jednostki: Kotlinę Libuszy i Obniżenie Łużnej.
Sama Łużna leży w dolinie potoku Łużnianka. Obszar gminy dzięki takiemu położeniu charakteryzuje się urozmaicona rzeźbą. Mamy tutaj więc i dolinę i wzgórza o łagodnych zboczach.
Gmina opasana jest wzniesieniami – Pustki (446 m n.p.m.) w Łużnej i Zielona Góra (704 m n.p.m.) w Szalowej. Pod względem administracyjnym obszar gminy Łużna wchodzi w skład powiatu gorlickiego województwa małopolskiego, a otaczają go gminy: Grybów (powiat nowosądecki), Bobowa, Moszczenica i Gorlice.
Demografia Gminy Łużna
Gmina Łużna pod względem administracyjnym należy do powiatu gorlickiego województwa małopolskiego. Gmina obejmuje obszar 56,24 km2, zajmując pod tym względem szóste miejsce spośród 10 gmin powiatu gorlickiego. Gmina ma charakter rolniczy – 71,1 % jej powierzchni zajmują użytki rolne, lasy zaś stanowią 20,1 % obszaru, który to fakt podnosi walory turystyczne tego obszaru. Pozostały odsetek obszaru gminy to grunt pod drogami, kolejami, budynkami mieszkalnymi oraz grunt zajmowany przez wody powierzchniowe i płynące.
Ilość stałych mieszkańców gminy wynosi 8 626 osób (stan na 31. 12. 2020), co daje jej pod względem liczby ludności piąte miejsce w powiecie. Gęstość zaludnienia gminy kształtuje się na poziomie 154 osób na km2
W skład gminy wchodzą następujące miejscowości: Biesna, Łużna, Mszanka, Szalowa, Bieśnik i Wola Łużańska. Ilość mieszkańców poszczególnych miejscowości ilustruje tabela (stan na dzień 31.12.2020 rok).
ZARYS HISTORYCZNY:
Właścicielem Łużnej był Wacław Potocki. Pierwotnie był arianinem, a po przejściu na katolicyzm zezwolił na wznowienie działalności parafii katolickiej oraz oddał jej kościół, który przez pewien okres był zborem braci polskich. Tu powstało wiele z jego dzieł. 9 lipca 1696 zmarł w ukochanej Łużnej.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego z lat 80. XIX wieku podaje, że Łużna dzieliła się na Dolną i Górną. Samą wieś opisuje następująco: Ta ludna wieś (...) w okolicy podgórskiej (...) urozmaiconej niewielkiemi lasami i przerżniętej licznemi potokami, liczy 2194 mk (mieszkańców) (...) Dla rozległości zabudowań noszą części wsi osobne nazwy (...) (pisownia oryginalna). Istniały wtedy w Łużnej: parafia rzymskokatolicka, kościół parafialny, szkoła ludowa i karczma na Podlesiu. Autor wspomina również o warunkach rolnych wsi zauważając, że gleba jest średnio urodzajna, a lasy przeważnie jodłowe. W tym okresie duża część miejscowości należała do Juliana Skrzyńskiego, do którego należało łącznie 1555 morgów ziemi (na 3422 morgów).
Bitwa o wzgórze Pustki
Na terenie Łużnej odbyła się część Operacji Gorlickiej – Bitwa o wzgórze Pustki. Na Pustkach znajdowały się okopy rosyjskie. Ukryte w lesie przetrwały ogień artyleryjski i pozwoliły armii rosyjskiej stawić opór. Wojska austro-węgierskie i niemieckie zdobyły wzgórze, lecz poniosły duże straty w ludziach. W wyniku walk wieś została zniszczona.
WARTO ZOBACZYĆ:
kościół parafialny pw. św. Marcina
cmentarz wojenny nr 120 z czasów I wojny światowej
cmentarz wojenny nr 122 z czasów I wojny światowej
cmentarz wojenny nr 123 z czasów I wojny światowej – największy pod względem zajmowanej powierzchni cmentarz wojenny z I wojny światowej w Galicji Zachodniej. Na cmentarzu znajduje się drewniana kaplica z oryginalną architekturą góralską nawiązującą do stylu starosłowiańskiego. Od 2016 roku cmentarz posiada znak dziedzictwa europejskiego
historyczne centrum wsi Łużna objęte jest strefą ochrony jako teren zabytkowych zespołów i obiektów kulturowych
pomniki na nagrobkach na cmentarzu parafialnym
źródło: https://luzna.pl; Wikipedia
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz