FILM PROMOCYJNY:
https://www.youtube.com/watch?v=OPZ3QeOlc1U
Dragacz (do 1954 gmina Grupa) – gmina wiejska w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie bydgoskim.
Siedziba gminy to Dragacz.
Obszar gminy Dragacz znajduje się w północnej części województwa kujawsko-pomorskiego w powiecie Dolnej Wisły, obejmującego swym zasięgiem mezoregion Kotliny Grudziądzkiej, a jedynie jej północno-zachodni fragment znajduje się w obrębie mezoregionu Borów Tucholskich. Gmina Dragacz zlokalizowana jest na terenach Nadwiślańskiego Parku Krajobrazowego i Wschodniego Obszaru Chronionego Krajobrazu Borów Tucholskich. W X w. Pomorze Nadwiślańskie, a więc i ziemia świecka, znajdowało się pod panowaniem Bolesława Chrobrego. Po jego śmierci stało się siedzibą książąt pomorskich. W 1309 r. całe Pomorze Nadwiślańskie, na 150 lat zagarnął Zakon Krzyżacki. Od XIII w. tereny gminy należały do Kasztelanii Świeckiej. W II połowie XVI w. zaczęli przybywać liczni osadnicy holenderscy - Mennonici, którzy przenieśli na te tereny m.in. holenderski sposób zagospodarowania i odwadniania gruntów. W okresie zaborów teren ten był pod panowaniem pruskim. Gminę Dragacz utworzono Uchwałą Wojewódzkiej Rady Barodowej w Bydgoszczy nr XVIII/88/72 z dnia 6 grudnia 1972 r. Gmina dzieli się na 12 sołectw (Bratwin, Dolna Grupa, Dragacz, Fletnowo, Górna Grupa, Grupa, Grupa Osiedle, Michale, Mniszek, Wielki Lubień, Wielkie Stwolno, Wielkie Zajączkowo) obejmujących łącznie 15 miejscowości.
ZARYS HISTORYCZNY:
Dzisiejsza gmina Dragacz w XIII wieku należała do kasztelanii świeckiej. Z XIII w. i początków XIV w. zachowało się wiele dokumentów o własności rycerskiej, którą uzyskiwano dzięki nadaniom książęcym. Do wsi rycerskich z tego okresu należał Lubień , którego właścicielem był rycerz imieniem Nasław, a akt nadania nosi datę 1246 r., oraz Bratwin z właścicielem rycerzem imieniem Dziwan - akt nadania z 1307 r. W latach 1309 – 1466, w okresie panowania Krzyżaków terytorium gminy podzielone zostało pomiędzy komturstwa : świeckie , grudziądzkie i pokrzywińskie. Do komturstwa świeckiego należały wsie : Stwolno , Bratwin ,Michale ograniczone od strony wschodniej rzeką Wisłą, a od zachodniej rzeką Mątawą, oraz na północy drogą rozdzielającą Michale Południowe od Michala Północnego. Marzy i Grupa należały do okręgu nowskiego wójtostwa tczewskiego, a ich wschodnią granicę stanowiła Mątawa. Michale Północne i Lubień należały do komturstwa grudziądzkiego, a Mątawy i Zajączkowo do komturstwa pokrzywińskiego, natomiast po roku 1416 do wójtostwa rogozińskiego. Wszystkie wymienione miejscowości należały do jednostek administracji krzyżackiej południowego regionu Pomorza Gdańskiego. Po 150 latach panowania Krzyżaków na mocy Traktatu Toruńskiego z 19.X.1466 r. do Macierzy powróciło Pomorze , Ziemia Chełmińska ,Świecie i Nowe, oraz tereny leżące pomiędzy nimi , w tym dzisiejsza gmina Dragacz. Na podstawie aktu inkorporacyjnego wydanego w Krakowie 6 III 1454 r. w wyniku poddania się stanów pruskich królowi i Polsce powstały Prusy Królewskie, w skład których wchodziło terytorium zajmowane wcześniej przez Krzyżaków. W okresie "królewszczyzny" ziemie leżące nad Wisłą naprzeciw Grudziądza zostały przyłączone do starostwa grudziądzkiego, a kilka pojedynczych wsi nadano lub wydzierżawiono dożywotnio, lub czasowo dla zyskania, lub wynagradzania stronników. Tak np. Zajączkowo Duże i Małe oraz Mątawy znajdowały się w latach 1590 - 1650 w posiadaniu sekretarza królewskiego, znanego historiografa Reinholda Heidensteina i jego rodziny. W II połowie XVI w na tereny dzisiejszej gminy Dragacz zaczęli przybywać osadnicy holenderscy - " Mennonici ", którzy w swej ojczyźnie byli prześladowani za religię. Pierwszy kontrakt nosi datę 2 lutego 1568 r., a zawarty został pomiędzy Janem Dulskim - starostą Rogoźna, a grupą Holendrów na dzierżawę na okres 12 lat i 50 włók ziemi / 1włóka wynosiła ok.25 ha /. Kontrakt ten został potwierdzony przez króla Zygmunta Augusta 24 września 1569 r. Po zawarciu pierwszego kontraktu nastąpił znaczny napływ osadników holenderskich, którzy przenieśli na nasz teren holenderski sposób zagospodarowywania i odwadniania gruntów. Do dnia dzisiejszego zachowało się ok.50 zabudowań charakterystycznych dla osadnictwa holenderskiego. I Rozbiór Polski zadecydowany petersburskim układem jej sąsiadów z 5 sierpnia 1772 r . oderwał od Polski Prusy Królewskie i włączył je do monarchii Pruskiej Fryderyka II. Po okresie rozbiorów nastąpił nowy podział administracyjny, a wiele osad przeszło w prywatne ręce, np. w roku 1785 kriegsrat Horn zakupił po Konarskich ,Górną i Dolną Grupę, oraz Fletnowo. Zajączkowo wydzierżawione zostało jednemu z pruskich urzędników. Stare i Nowe Marzy należały po roku 1816 do powiatu świeckiego podobnie jak i pozostałe miejscowości dzisiejszej gminy. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. gmina Dragacz powstała w 1920 r. i znalazła się na terytorium województwa pomorskiego , którego stolicą był Toruń. W skład terytorialny ówczesnej gminy wchodziły miejscowości : Dragacz, Lubień, Zajączkowo, Mątawy, Michale, Bratwin, Stwolno, Wiąskie Piaski, Dziewięć Włók , aż po Dolne Sartowice i Święte. Decyzją Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 lipca 1934 r. o podziale powiatu świeckiego w woj. pomorskim na gminy wiejskie utworzona została gmina Grupa z siedzibą w Dolnej Grupie . W jej skład wchodziły miejscowości : Górna i Dolna Grupa , Grupa - Plac Ćwiczeń , Mniszek , Stare i Nowe Marzy oraz wsie dotychczasowej gminy Dragacz : Zajączkowo, Mątawy, Lubień, Dragacz, Michale, Bratwin, Stwolno i Wiąskie Piaski. Pierwszym wójtem gminy został mianowany dotychczasowy wójt gminy Dragacz - Feliks Kikulski zamordowany przez hitlerowców w październiku 1939 roku w Grupie. Wyzwolenie gminy nastąpiło w dniu 18 lutego 1945 r. Utworzona gmina z siedzibą w Dragaczu odpowiadała wielkością gminie utworzonej wg rozporządzenia z 1934 r. W 1973 r. na mocy uchwały WRN w Bydgoszczy z dnia 6 grudnia 1972 r. utworzono gminę Dragacz w skład której wchodzą sołectwa: Wlk. Stwolno, Bratwin, Michale, Dragacz, Wlk. Lubień, Wlk. Zajączkowo, Fletnowo, Dolna Grupa, Górna Grupa, Mniszek, Grupa i Grupa Osiedle. Siedzibą gminy jest Urząd Gminy w Dragaczu.
WARTO ZOBACZYĆ:
drewniana chata holenderska nr 38 z 1859 w Bratwinie, nr 330 z 20.02.1964 roku
drewniana chata nr 31 z 1740 roku w Dragaczu, nr 331 z 20.02.1956 roku
drewniana chata holenderska nr 7 z drugiej połowy XVIII w. w Małym Lubieniu, nr 334 z 21.02.1956 roku
„Biała Karczma” (nr 127) z 1898 roku wraz z ogrodem w Michalu, nr A/419/1-2 z 19.08.1994 roku
kościół parafii pod wezwaniem św. Jakuba Apostoła z 1680 roku w Wielkim Lubieniu, nr A/39 z 1.10.2001 roku
drewniana chata nr 4 z ok. 1750 roku w Wielkim Lubieniu, nr 333 z 21.02.1956 roku
drewniana chata nr 5 z 1830 roku w Wielkim Lubieniu, nr 335 z 21.02.1956 roku
drewniana chata nr 6 z 1820 roku w Wielkim Lubieniu, nr 336 z 21.02.1956 roku
drewniana chata nr 21 z drugiej połowy XVIII w. w Wielkim Lubieniu, nr 338 z 28.02.1956 roku
drewniana chata nr 47a/49 w Wielkim Lubieniu, nr 337 z 28.02.1956 roku.
Pomniki przyrody - Na terenie gminy znajduje się 12 pomników przyrody: 11 przyrody ożywionej i nieożywionej.
Natura 2000 - Wschodnia część gminy jest położona na terenie obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Wisły
Rezerwaty przyrody - Ochroną rezerwatową został objęty obszar rynny jeziora Fletnowskiego, gdzie utworzono rezerwat przyrody Jezioro Fletnowskie o powierzchni 25 ha.
Parki krajobrazowe - Gmina w całości leży na terenie Nadwiślańskiego Parku Krajobrazowego.
źródło: http://dragacz.idcom-web.pl/
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz