Stronie Śląskie (niem. Seitenberg) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Stronie Śląskie.
Położone na ziemi kłodzkiej. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa wałbrzyskiego.
Gmina Stronie Śląskie położona jest we Wschodnich Sudetach, na pograniczu polsko - czeskim i należy do powiatu kłodzkiego w województwie dolnośląskim. Odległość Stronia Śląskiego od Wrocława wynosi 120 km, od Kłodzka - 30 km. Od południa i wschodu gmina sąsiaduje z Republiką Czeską. Najbliższe polsko-czeskie samochodowe przejścia graniczne: Nowa Morawa/Nová Seninka na Przełęczy Płoszczyna (12 km) oraz Lutynia/Travna k. Lądka-Zdroju (12 km). Najbliżej położone miasteczka to: Lądek-Zdrój, Bystrzyca Kłodza, Międzylesie, czeskie Staré Město oraz Javorník. Najbliżej położone aglomeracje miejskie: wrocławska (1 000 000 mieszkańców), opolska (300 000 mieszkańców) i górnośląska (3 000 000 mieszkanców) po stronie polskiej oraz ołomuniecka (600 000 mieszkańców) po stronie czeskiej.Stronie Śląskie jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej o pow. 146 km², zamieszkanej przez ok. 7500 osób i obejmującej 14 górskich wsi: Strachocin, Goszów, Bielice, Nowy Gierałtów, Stary Gierałtów, Młynowiec, Starą Morawę, Kletno, Kamienicę, Bolesławów, Nową Morawę, Stronie Śląskie wieś, Janową Górę i Sienną. Gmina zajmuje powierzchnię 146 km kw. i rozciąga się na wysokości 500 – 1425 m n.p.m na obszarze Masywu Śnieżnika, z Krowiarkami (czes. Králický Sněžník) oraz Gór Bialskich i Złotych (czes. Rychlebské hory). Miasteczko Stronie Śląskie - rozwijające się centrum turystyczne Gór Bialskich i Masywu Śnieżnika - leży w szerokiej dolinie rzek Białej Lądeckiej, Morawki i Janówki.Urozmaicony górski krajobraz, rozległe lasy, położenie z dala od ruchliwych szlaków komunikacyjnych oraz gościnność mieszkańców czynią okolice Stronia Śląskiego miejscem idealnym dla aktywnego wypoczynku i rekreacji. Górski krajobraz i walory przyrodnicze okolicy chronione są w ramach Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego. Panują tu doskonałe warunki do oprawiania turystyki pieszej i rowerowej. Gęsta sieć rzek i strumieni, łowiska pstrąga i zalew w Starej Morawie (z pełnym zapleczem rekreacyjnym) to dodatkowe atrakcje na ciepłe dni. Pod szczyt Czarnej Góry (1205 m n.p.m) prowadzi kolejka linowa, a na szczycie znajduje się wieża widokowa, z której podziwiać można przepiękne panoramy gór. W sezonie zimowym na amatorów białego szaleństwa czekają liczne wyciągi narciarskie: Ośrodek Górski „Czarna Góra” - jeden z najlepszych i największych w kraju ośrodków narciarskich, Stacja Narciarska „Kamienica” łącząca miejscowości Kamienica i Bolesławów oraz spokojne stoki w Bielicach, Nowym Gierałtowie i Nowej Morawie. Do Stronia Śląskiego dojechać można samochodem z Kłodzka, Javornika i Złotego Stoku przez Lądek-Zdrój oraz z Bystrzycy Kłodzkiej przez Sienną. Podróż samochodem z Wrocławia trwa 2 godziny, z Katowic ok. 3 godz, a z Warszawy 5,5 godzin. Do stacji PKP Kłodzko (30 km od Stronia Śląskiego) kursują pociągi dalekobieżne, zaś Kłodzko skomunikowane jest ze Stroniem Śląskim poprzez połączenia autobusowe (dworzec PKS znajduje się przy stacji PKP Kłodzko Miasto, a przystanek firmy przewoźniczej BESKID przy ul. Łużyckiej). Autobusy PKS docierają w dni powszednie, przy czym tylko w dni nauki szkolnej, do Bielic (przez Goszów, Stary Gierałtów i Nowy Gierałtów) oraz do Bolesławowa (przez Starą Morawę). Pozostałe miejscowości pozbawione są połączeń autobusowych. Dociera się do nich własnym środkiem lokomocji lub dzięki pomocy lokalnych prywatnych przewoźników (zobacz zakładka Turystyka/Informator turystyczny/Usługi transportowe i turystyczne). Poprzez bezpośrednie połączenia autobusowe PKS i BESKID z Wrocławiem i Kłodzkiem, Stronie Śląskie jest skomunikowane ze wszystkimi regionami Polski. Z Warszawy dojechać można autobusem PKS z przesiadką w Lądku-Zdroju. Najbliższe lotniska znajdują się we Wrocławiu i w Pradze.
ZARYS HISTORYCZNY:
Miejscowość nosiła nazwę Seitenberg i była niewielką osadą pasterską położoną obok znacznie większego Schreckendorf – dzisiejszego Strachocina, pierwszy raz została wymieniona w dokumencie z 1264. Od 1684 stanowiła własność hr. Althana z Międzylesia. Wieś znana była wówczas z niewielkiego pałacyku królewny Marianny Orańskiej, która kupiła wieś w 1838 oraz uruchomionej w 1864 manufakturowej huty ręcznie zdobionego szkła Oranienhütte. Rozwój przemysłu umożliwiło wybudowanie w 1897 r. linii kolejowej do Kłodzka. W maju 1945 Seitenberg zajęty został przez wojska radzieckie. Miejscowość przyłączono następnie do Polski, wysiedlając jej dotychczasowych mieszkańców do Niemiec. Wobec braku historycznej nazwy słowiańskiej, Polacy początkowo nazywali miejscowość Żybocin, jednak w 1946 r. wprowadzono urzędowo obecną nazwę, nawiązującą znaczeniowo do formy niemieckiej (Seitenberg = „stronna góra”). Wieś zyskała na znaczeniu na przełomie lat 40. i 50. XX wieku. Rozrosła się dzięki odkrytym w okolicy złożom fluorytu i rud uranu. Mimo że wydobywania rud uranowych zaprzestano dość szybko, a nieopłacalne kopalnie zasypano, to po inwestycji pozostało spore osiedle mieszkaniowe Morawka.Dalszy rozwój zapewniła Stroniu znaczna rozbudowa huty szkła oraz rozpoczęcie wydobycia marmurów na skalę przemysłową, a także powstanie zakładu chorób nerwowych. Dzięki temu w 1967 r. Miasto Stronie Śląskie utworzono z części wsi Stronie Śląskie, Strachocin oraz Goszów, pozostawiając oddalone od centrum części wsi z ich dotychczasowymi nazwami. Huta Szkła Kryształowego „Violetta” (spółka akcyjna) była głównym pracodawcą miasteczka, obok zlokalizowanego tu wojewódzkiego szpitala psychiatrycznego. Obecnie gmina stawia na turystykę – leży w pięknym krajobrazowo regionie, jest najbardziej lesista w Polsce, na jej terenie jest sporo ciekawych miejsc. Przemysł powoli zanika na korzyść rekreacji i sportu. Główną atrakcję stanowi tu odkryta w latach 60. XX w. Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie. Od kilku lat okolica przyciąga turystów dobrymi warunkami narciarskimi, m.in. dzięki kompleksowi wyciągów na Czarnej Górze. Turystyce sprzyja także malowniczość górskich pejzaży, bliskość szczytu Śnieżnika.
WARTO ZOBACZYĆ:
> barokowy kościół pw. Matki Bożej Królowej Polski i św. Maternusa
> kaplica św. Onufrego z XVIII w. w pobliżu stadionu sportowego
> kościół ewangelicki, obecnie rzym.-kat. kościół pw. Zmartwychwstania Pańskiego z 1915 r.
> budynek dworca kolejowego, szachulcowy, z 1897 r.
> dawny pałac królewny Marianny Orańskiej, obecnie siedziba Urzędu Miejskiego.
> Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie (trasa ekstremalna)
> Podziemna Trasa w Starej Kopalni Uranu w Kletnie
> Muzeum Ziemi w Kletnie czynne cały rok
> Czarna Góra w Siennej, blisko 10 kilometrów tras narciarskich (4 trasy z homologacją FIS), 3 koleje krzesełkowe, 7 talerzyków oraz 3 taśmy bieżne dla początkujących
> galeria „Wapiennik” w Starej Morawie
> zalew rekreacyjny w Starej Morawie z wieżą widokową
źródło: www.stronie.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz