Łowicz – miasto w Polsce w województwie łódzkim, siedziba powiatu łowickiego.
Łowicz położony jest na Równinie Łowicko-Błońskiej (makroregion Nizina Środkowomazowiecka) i w północno-wschodniej części województwa łódzkiego. Przez miasto przepływa Bzura, lewy dopływ Wisły. Łowicz zajmuje równinę o niewielkich deniwelacjach terenu, a wysokości bezwzględne w mieście wahają się od ok. 82 m n.p.m. (koryto Bzury) do ok. 90 m n.p.m. w centrum.
Pod względem historycznym Łowicz leży na Mazowszu, w dawnej ziemi sochaczewskiej. Początkowo Łowicz należał do ziemi łęczyckiej, po czym pod koniec XIII wieku obszar całej kasztelanii łowickiej został włączony do Mazowsza. W szerokim pasie Niziny Środkowomazowieckiej, na północny - wschód od Łodzi rozciąga się ziemia łowicka - żyzna, rolnicza kraina słynąca z zabytków historii i bogactwa folkloru. Jej rozległe i jednostajne przestrzenie pozbawione są puszcz odwiecznych, grzbietów górskich i dużych rozlewisk wód.
Krajobraz ożywiają łagodne garby polodowcowych moren, urozmaica sennie płynąca rzeka Bzura z licznymi dopływami. Tędy przebiega strefa ścierania się morskiego klimatu zachodnio-europejskiego i kontynentalnego wschodnio - europejskiego. Średnia roczna temperatura wynosi ok. 7-8 °C, zaś poziom opadów atmosferycznych kształtuje się w granicach 550 mm.
Gleby mają przewagę form bielicowych, które zalegają na glinach i piaskach, tylko gdzieniegdzie natkniemy się na obszary typowo żwirowe i torfowe. Szata leśna jest dość uboga. Wytrzebione ręką człowieka, zachowały się bardzo niewielkie kompleksy lasów mieszanych z przewagą iglastych.
Stolicą tej krainy jest Łowicz, zaliczany do rzędu najstarszych miast w Polsce - dawny ośrodek dóbr gospodarczych arcybiskupów gnieźnieńskich - dziś centrum administracji miejskiej, powiatowej i diecezjalnej.
Miasto posiada dogodne połączenia komunikacyjne. Oprócz połączeń kolejowych z Warszawą, Poznaniem, Łodzią i Skierniewicami, dysponuje drogami krajowym do Warszawy (80 km - droga nr 2) i Łodzi (50km - droga nr 71) oraz kilkoma o charakterze lokalnym.
Łowicz zajmuje powierzchnię 23,4 km2, co przy liczbie ok. 32 tys. mieszkańców daje przeciętną gęstość zaludnienia ok. 1360 osób na 1 km2. Jest stolicą powiatu ziemskiego obejmującego 9 gmin wiejskich: Bielawy, Chąśno, Domaniewice, Kiernozia, Kocierzew Płd., Łowicz, Łyszkowice, Nieborów i Zduny. Na ogólną liczbę 86902 mieszk. powiatu aż 63,4% mieszka na wsi. Gęstość zaludnienia na 1 km2 wynosi 88 osób.
FOLKLOR ŁOWICKI:
Termin "sztuka ludowa ziemi łowickiej" wymaga wskazania obszaru określanego przez badaczy nazwą "ziemia łowicka".
Wcześniej wyznaczały go granice Księstwa Łowickiego. Sztukę chłopów, mieszkańców tego terenu, zwano "księżacką" lub "łowicką sztuką ludową". Aktualnie pojawia się tendencja do utożsamiania Ziemi Łowickiej z Powiatem. Gdy jednak spojrzymy na odpowiednie mapy, zauważymy różnice między obu terytoriami.
Poza granicami powiatu pozostały południowe tereny Księstwa. Ich mieszkańców etnicznie zalicza się jednak do Księżaków. Do północnych i wschodnich obszarów powiatu włączono ziemie przylegające do dawnego Księstwa. Problemy ze ścisłym określeniem, czym jest Ziemia Łowicka nie dyskwalifikują jednak nazwy "Łowicka sztuka ludowa".
Teren i sztuka są ściśle ze sobą związane, charakteryzują się historyczną ciągłością i jedna współokreśla drugą. Księżaków łączy nie tylko zamieszkiwanie wspólnego terytorium, ale i to, że na tym obszarze zamieszkują ludzie o podobnej kulturze, tradycji, zwyczajach.
Pisząc o Łowickiej Sztuce Ludowej, charakteryzuję więc jednocześnie pewien obszar, na którym ona występowała. Kultura ludowa związana jest z życiem codziennym chłopów. Z tego powodu rozpocznę od opisu elementów blisko towarzyszących ich codziennemu życiu: domów, ich umeblowania, dekoracji, ubiorów. One stanowią elementy wyróżniające łowicką kulturę ludową. Później zwrócę uwagę na tutejszą rzeźbę, malarstwo, specyficzne rzemiosło.
WARTO ZOBACZYĆ:
trójkątny Nowy Rynek z zachowanym średniowiecznym układem architektonicznym
katedrę pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Świętego Mikołaja zwaną „Wawelem Mazowsza”, która jest mauzoleum dwunastu prymasów Polski, podniesioną w czerwcu 1999 r. przez papieża Jana Pawła II, do rangi bazyliki mniejszej,
Muzeum Diecezjalne z przejściem na wysokości sklepienia nawy głównej bazyliki (jedyne takie w Polsce!)
panoramę miasta z wieży bazyliki
Stary Rynek z jego charakterystyczną zabudową
Muzeum w Łowiczu z bogatą ekspozycją, prezentującą historię miasta i sztukę ludową (stroje ludowe, wycinanki, pająki, rzeźby, meble, wyposażenie zagrody) oraz piękną barokową kaplicą św. Karola Boromeusza, z freskami Michała Anioła Palloniego „najpiękniejsze na północ od Alp freski barokowe”. http://muzeumlowicz.pl
mini skansen przy muzeum z dwiema zagrody ludowymi.
Aleję Gwiozd Łowickich, jedyną w Polsce aleję honorująca dokonania Twórców Ludowych.
ruiny zamku prymasowskiego
kościół Ojców Pijarów
kościół i klasztor Sióstr Bernardynek
basztę generała Klickiego z izbą pamięci
Cmentarz katedralny i Świętego Ducha „Emaus” na których pochowani zostali sławni Łowiczanie
Prywatne muzeum sztuki ludowej rodziny Brzozowskich w Sromowie i skansen w Maurzycach pokazują bogactwo Ziemi Łowickiej. Niedaleko usytuowana jest także Żelazowa Wola - dom urodzenia Fryderyka Chopina, gdzie posłuchać można jego muzyki w wykonaniu laureatów Konkursu Chopinowskiego.
Skansen Wsi Łowickiej w Maurzycach prezentuje dawną zabudowę wsi łowickiej. Obecnie w skansenie znajduje się 30 obiektów które ukazują dwa wiejskie układy przestrzenne tzw. Starą Wieś występującą w poł. XIX w i o kształcie zbliżonym do owalnicy i tzw. Nowa Wieś – ulicówką, powszechną w 2 poł. XIX w. W budynkach prezentowane jest autentyczne wyposażenie.
Most na Słudwi. Nieopodal skansenu w Maurzycach, znajduje się pierwszy na świecie spawany most drogowy według projektu inżyniera Stefana Bryły.
Park romantyczno-sentymentalny w Arkadii, założony w 1778 r. przez Helenę Radziwiłłową z Przaździeckich, żonę Michała Hieronima Radziwiłła, właściciela pobliskiego Nieborowa. Arkadyjski zespół parkowy należy do unikatowych w skali europejskiej założeń parkowych o charakterze romantyczno sentymentalnych w stylu angielskim. Powstał na terenie dawnej wsi Łupia. Wyróżnia go zespół budowli nawiązujących do czasów antycznych: Świątynia Diany z freskiem Norblina „ Jutrzenka”, Przybytek, Arcykapłana z płaskorzeźba Staggiego „ Nadzieja karmiąca chimerę”, Dom Murgrabiego, Łuk zw.. greckim, Domek Gotycki, Grota Sybilli, antyczny obelisk i Akwedukt. Głównymi projektantami ogrodu i budowli byli: Szymon Bogumił Zug i Henryk Ittar.
Pałac Radziwiłłów w Nieborowie to jeden z najładniejszych barokowych pałaców w Polsce. Zbudowany w latach 1695- 1697 wg. projektu królewskiego architekta Tylmana z Gameren dla prymasa Polski Michała Stefana Radziejowskiego. Od 1774 do 1945 należał do rodziny Radziwiłłów. Obecnie mieści się tutaj oddział Muzeum Narodowego w Warszawie prezentujący wnętrza pałacowe doby baroku oraz Dom Pracy Twórczej. Do dziś w bibliotece nieborowskiej zachowało się 10 tys. woluminów m.in. „Kronika Polski” Macieja Miechowity z 1521 r. i „Statuty” Jana Łaskiego z 1506 r.
Muzeum Motoryzacji w Nieborowie jest efektem sentymentu właściciela do motoryzacji z minionej epoki. W muzeum znajduje się kilkadziesiąt samochodów, około 100 motocykli, traktory, samolot Iskra, przedmioty gospodarstwa domowego oraz zabawki z lat minionych, książki, czasopisma, zdjęcia, plakaty.
Muzeum Ludowe w Sromowie zostało założone z inicjatywy ludowego artysty Juliana Brzozowskiego. Prezentuje ponad 400 ruchomych rzeźb ludowych, poruszanych specjalnym mechanizmem. Figurki przedstawiają sceny z życia łowickiej wsi. Można tu także zobaczyć ludowe stroje, skrzynie, kredensy, pająki wycinanki łowickie oraz kolekcję 35 pojazdów konnych z terenu ziemi łowickiej.
Zagroda Bednarza w Bednarach to jedyne miejsce w Polsce, gdzie na żywo można zobaczyć bednarza przy pracy. Nazwa miejscowości pochodzi od rzemieślników produkujących naczynia metodą klepkową. Bednarstwo jest rzemiosłem, które wymarło pod koniec XIX wieku. Na terenie zagrody znajduje się warsztat, w którym produkowane są naczynia klepkowe (beczki, wiadra). W warsztacie można obejrzeć ekspozycję z ponad 500 eksponatami związanymi z dawnym rzemiosłem i wsią łowicką. Zwiedzający zapoznają się z narzędziami bednarskimi oraz samodzielnie będą mogli złożyć naczynia z klepki. Dzieci mają możliwość samodzielnego "kręcenia lodów" na urządzeniu wykonanym przez bednarza około 100 lat temu. Wszystkie warsztaty i pokazy wykonywane są w strojach z epoki. Na terenie zagrody jest możliwość karmienia i głaskania zwierząt.
Browar w Bednarach to jedyny browar w regionie łowickim i pierwszy browar rzemieślniczy w Polsce, za realizacją którego stoi jeden piwowar domowy i 100% niezależności! Celem browaru jest warzenie dobrego piwa, a także szerzenie szeroko rozumianej kultury piwnej. Dzięki połączeniu tradycyjnych metod z nowoczesną technologią browar jest w stanie zachwycić najbardziej wymagających piwoszy. Serce browaru to warzelnia o wybiciu 5 hl w całości wykonana ze stali szlachetnej. Polecamy do skosztowania Piwa Łowickie.
Warsztat Garncarski Rodziny Konopczyńskich w Bolimowie. Bolimów to osada o bardzo starych tradycjach garncarskich. Produkcja naczyń glinianych stanowiła przez dziesiątki lat jedno z głównych zajęć miejscowej ludności. Niegdyś było tu nawet około 20 warsztatów garncarskich, natomiast do dnia dzisiejszego został tylko jeden. Warsztat Garncarski Rodziny Konopczyńskich posiada 200 letnia tradycję wytwarzania naczyń z gliny oraz wieloletnie doświadczenie w pracy z dziećmi i dorosłymi podczas imprez kulturalnych, rozrywkowych, pikników rodzinnych itp. Podczas wizyty u garncarza można zapoznać się ze specyfiką jego zawodu, podpatrzeć sposób toczenia glinianych naczyń, usłyszeć legendy i opowieści związane z Bolimowem oraz samemu spróbować trudnej sztuki „lepienia garnków”, a po emocjach z tym związanych zregenerować siły posilając się kiełbaską upieczoną w ognisku. Na miejscu istnieje możliwość zakupienia drobnych pamiątek.
Pałac i Stadnina Koni w Walewicach. Zespół pałacowy-parkowy założony w 1783 roku. Projekt pałacu wykonał prawdopodobnie Hilary Szpilkowski, jeden z czołowych architektów polskiego klasycyzmu. Zespół pałacowy usytuowany jest na stromym zboczu doliny Mrogi i tworzy korpus główny z czterokolumnowym portykiem jońskim. połączony z dwoma pawilonami bocznymi. Pałac jest siedziba Stadniny Koni Walewice, zajmującej się hodowla koni krwi anglo-arabskiej. W początku XIX w. właścicielką Walewic była Maria Walewska „ polska żona Napoleona”.
źródło: www.lowicz.eu
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz