Radomsko – miasto w województwie łódzkim, siedziba powiatu radomszczańskiego oraz gminy Radomsko. Położone 90 km od Łodzi, 40 km od Częstochowy i 180 km od Warszawy leży na Wyżynie Przedborskiej, nad rzeką Radomką.
Było miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego w tenucie radomszczańskiej w powiecie radomszczańskim województwa sieradzkiego w końcu XVI wieku.
Radomsko w liczbach:
powierzchnia ogółem - 51,43 km2
Teren zurbanizowany - 13,81 km2
Tereny rolne - 34,96 km2
Tereny leśne - 2,17 km2
Nieużytki - 0,49 km2
Ludność
Stan ludności ogółem - 44.430 (stan na dzień 2 kwietnia 2020 roku)
w tym :
kobiet - 23.571
mężczyzn - 20.859
Pobyt stały - 44.430
Pobyt czasowy - 1.578
Miasto stanowi 3,57% powierzchni powiatu.
Radomsko leży w historycznej ziemi sieradzkiej[5]. Położone jest w zachodniej części Wzgórz Radomszczańskich nad rzeką Radomką.
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa piotrkowskiego.
Sąsiednie gminy: Gmina Radomsko, Dobryszyce, Kodrąb, Ładzice.
POCHODZENIE NAZWY:
Pisownia nazwy miasta nie była jednolita. W dokumentach pochodzących z XIII-XV wieku najczęściej występują: Radomokye, Radomskye, Radomske, Radomsk, Radomszcze, Radomskie. Dopiero kilka wieków później została przyjęta powszechnie nazwa Radomsko. Powszechnie się przyjmuje, że nazwa Radomska pochodzi od nazwy rzeczki Radomki, która przepływa przez Radomsko. Taki sposób tworzenia nazw grodów od rzek był w słowiańszczyźnie powszechny (por. Puck od Putnica, Mieńsk od Mienia, Pińsk od Pina i wiele innych). W przypadku Radomska założenie to wydaje się nie do końca prawdziwe, gdyż musimy wziąć pod uwagę również skąd się wzięła nazwa rzeczki Radomki. Nazwa Radomka, składa się z dwóch części; rdzenia Radom (prawdopodobnie od słowiańskiego imienia męskiego „Radom”, które było skrótem od Radomira. Imię Radomir złożone z członu Rado- (rad – „być zadowolonym, chętnym, cieszyć się” lub radzić – „troszczyć się, dbać o coś”) oraz członu -mir („pokój, spokój, dobro”). Może ono oznaczać „tego, który troszczy się o pokój) i przyrostka –ka, który dodawano do rdzenia, by określić przynależność do czegoś, czyli Radomka, to rzeczka należąca do Radomira, inaczej rzeczka Radoma, Radomira. Przykładowo rzeka Stanisława nazywałaby się Stanisławka, a wieś Wojciecha, Wojciechówka. Nazwa Radomsko to gramatycznie przymiotnik utworzony od imienia Radom (Radomir, podobnie jak rzeczka Radomka)za pomocą przyrostka -sk, który jest formantem przymiotnikowym, kontynuantem z języka prasłowiańskiego *-ьskъ-jь, określającym przynależność do czegoś. Końcówka ta występuje także w rodzimych nazwach innych krajów słowiańskich, na przykład w czeskiej i słowackiej nazwie Czech i Słowacji, czyli Česko i Slovensko. Tak więc Radomsko – Radom-sko to kraina Radomira, ziemia należąca do Radomira, a rzeczka Radomka, to rzeczka należąca do Radomira. Z drugiej strony jeśli nazwa Radomsko to gramatycznie przymiotnik utworzony od nazwy rzeczki Radomki (Radomka – rzeczka Radomira) za pomocą przyrostka -sk; to nazwę Radomsko należy tłumaczyć jako krainę leżącą nad rzeczką Radomką czy ziemię leżącą nad rzeczką Radomką, która wcześniej wzięła swoją nazwę od Radomira. Hipotetycznie Radomir, zajmował ze swoim rodem lub plemieniem ziemię nad niewielką rzeczką, którą od jego imienia nazywano Radomką. Ale skoro samą rzeczkę nazywano od jego imienia Radomką, to logiczne, że musiano jakoś nazywać ziemię (osadę), którą zajmował Radomir ze swoim rodem czy plemieniem. Nadal pozostaje pytanie czy nazwa Radomsko pochodzi bezpośrednio od nazwy rzeczki Radomki czy imienia Radomir. Jak na radzie nie podjęto głębszych badań nad pochodzeniem nazwy miasta.
System identyfikacji Miasta:
Radomsko posiada zbiór miejskich znaków rozpoznawalnych. Są one częścią dziedzictwa historycznego, określają jego tożsamość, stanowią najbardziej tradycyjne elementy wizerunku Miasta. Do znaków Miasta należą: herb, barwy, flaga, pieczęć, hejnał a od 2009 roku także logo.
Opis herbu miasta: w polu błękitnym czerwona brama miejska z trzema wieżami, w niej krocząca postać rycerza, skierowana w prawo, barwy granatowej. W lewej ręce mała, owalna tarcza, która osłania środkową część ciała. W prawej ręce miecz wzniesiony nad głową. Prawa noga w wykroku. Na głowie ukazanej z profilu hełm bez ozdób. Pod stopami rycerza grunt żółty, wznoszący się w prawo. Mur wokół bramy z zaznaczonym wątkiem ceglanym, prosto zakończony w połowie wysokości pola. Otwór bramy prostokątny, zamknięty łukiem odcinkowym. Nad murem z bramą trzy wieże (bez zaznaczonego wątku). Środkowa wieża większa od bocznych. Wieże dwukondygnacyjne zwieńczone trójzębnym krenelarzem. W dolnej kondygnacji wież jeden prostokątny otwór, w górnej po dwa prostokątne otwory. Klejnot herbu to pięciopałkowa złota korona, nad nią trzy wieże barwy czerwonej (takie jak w godle, lecz bez otworów w dolnej kondygnacji). Każda z wież zakończona białym, strusim piórem odciętym od widza.
GOSPODARKA:
Radomsko jest dużym ośrodkiem przemysłu drzewnego z ponad 125-letnią tradycją. Najstarszym zakładem meblowym jest Fameg. Dziś na terenie Radomska i najbliższej okolicy zarejestrowanych jest ponad 600 zakładów stolarskich, z których większość powstała po 1990 roku. Radomsko jest też dużym ośrodkiem przemysłu metalowego, maszynowego i szklarskiego. Radomsko leży na szlaku komunikacyjnym przy trasie A-1[potrzebny przypis] i posiada podstrefę Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (ŁSSE), w któej działa kilkanaście przedsiębiorstw. Pod południową częścią Radomska (w dzielnicy Stobiecko Miejskie) znajdują się odkryte w latach 70. XX w. duże pokłady wód geotermalnych.
WARTO ZOBACZYĆ:
Klasztor Franciszkanów ufundowany przez Władysława Łokietka; reprezentuje style od gotyku po późny barok, trawiony licznymi pożarami; XIII/XIV w.;
Drewniany kościół św. Marii Magdaleny (XVI, XVIII wiek; murowane kamienne prezbiterium, najstarsza część kościoła) – fundacja królowej Bony);
Kolegiata św. Lamberta (1869–1876) zaprojektowany przez jednego z polskich architektów końca XIX w. Konstantego Wojciechowskiego, w stylu neobarokowym;
Ratusz (1857) w stylu romantycznym, obecnie siedziba Muzeum Regionalnego w Radomsku;
Drewniany kościół parafialny pw. św. Rocha w dzielnicy Stobiecko Miejskie (1502); wewnątrz piękny gotycko-renesansowy tryptyk z XVI w.;
Cmentarz żydowski (kirkut);
Chałupa tatarska w dzielnicy Stobiecko Miejskie, obecnie należy do Muzeum Regionalnego;
Kamienice z przełomu XIX i XX wieku w centrum miasta;
Pałacyk na ul. Stefana Batorego, obecnie Hotel Zameczek;
Dworek z początków XX w. przy ulicy Młodzowskiej;
Zabytki architektury przemysłowej, m.in. wieża ciśnień;
Cmentarz Stary w Radomsku
Willa przy ul. Gabriela Narutowicza, obecnie Miejska Biblioteka Publiczna.j ulicy B. Joselewicza (zbudowana w 1908 roku, spalona w okresie II wojny światowej)
Pomniki:
św. Jadwigi Andegaweńskiej Króla Polski, patronki miasta
Pomnik – obelisk upamiętniający 65 rocznicę likwidacji przez niemieckich okupantów getta żydowskiego w Radomsku
św. Jana Nepomucena
Władysława Stanisława Reymonta
Konstytucji 3 Maja
Grób Nieznanego Żołnierza
Jana Pawła II
Stanisława Staszica
Konspiracyjnego Wojska Polskiego
mogiła – pomnik żołnierzy polskich i radzieckich oraz ofiar okupacji niemieckiej na Nowym Cmentarzu
źródło: www.radomsko.pl; Wikipedia
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz