Leszno (do 1954 gmina Zaborów) – gmina wiejska w województwie mazowieckim, w powiecie warszawskim zachodnim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie warszawskim.
Siedziba gminy to Leszno.
Gmina Leszno położona jest na terenie województwa mazowieckiego, w powiecie warszawskim zachodnim. W centrum gminy, w odległości 20 km od Warszawy znajduje się miejscowość Leszno - siedziba władz. Leszno leży przy skrzyżowaniu dróg krajowych Warszawa - Sochaczew i Nowy Dwór Mazowiecki - Błonie. Powierzchnia Gminy Leszno wynosi 12503 ha, z czego 51 % stanowią użytki rolne (w tym grunty orne 39 %). Gmina ma profil rolniczy - jest znaczącym ośrodkiem upraw w rejonie Warszawy, zwłaszcza warzyw, a także zbóż i roślin okopowych. Blisko połowę terytorium gminy (46%) stanowi Kampinoski Park Narodowy. Należy dodać, że prawie cała gmina położona jest w zasięgu otuliny Parku. Gmina Leszno od wschodu graniczy z gminami: Izabelin i Stare Babice, za których wschodnimi granicami rozpościera się Warszawa. Na południu i zachodzie graniczy Leszno z kolejnymi 3 gminami powiatu warszawskiego zachodniego: Ożarowem Mazowieckim, Błoniem i Kampinosem. W części południowo-zachodniej na niewielkim odcinku sąsiaduje z gminą Teresin z powiatu sochaczewskiego. Granica północna jest granicą z powiatem nowodworskim, a dokładnie z jego 2 gminami: Leoncinem i Czosnowem.
Sołectwa
Czarnów, Feliksów, Gawartowa Wola, Grabina - Szymanówek, Grądy - Grądki, Kępiaste, Korfowe, Ławy, Leszno - Julinek, Łubiec, Marianów, Powązki, Roztoka, Szadkówek - Towarzystwo Czarnów, Trzciniec - Stelmachowo, Walentów - Podrochale, Wąsy-Kolonia, Wąsy-Wieś, Wiktorów, Wilkowa Wieś, Wilków - Plewniak, Wólka, Wyględy, Zaborów, Zaborówek.
ZARYS HISTORYCZNY:
Leszno posiada niezwykle bogate dzieje. Osada w tym miejscu istniała już 1400-1200 lat przed narodzeniem Chrystusa, o czym świadczą odkryte wykopaliska archeologiczne na miejscowym cmentarzu i w okolicach jeziora Tomczyn. W średniowieczu Leszno stało się siedzibą Leszczyńskich herbu Boża Wola. Pierwszy najstarszy wykaz wiosek parafii Leszno i ich właścicieli pochodzi z roku 1579. Przez długi okres Leszno było własnością prywatną, należało m.in. do Plichtów, Łuszczewskich, Szymanowskich, Piotrowskich. Przełomowy dla Leszna był rok 1849, w którym właściciel tutejszego majątku Michał Piotrowski oraz Jan Berhson i S-ka rozpoczęli budowę Cukrowni "Michałów". Fakt ten niewątpliwie przyczynił się do intensywnego rozwoju gminy. Leszno w pierwszych latach powojennych nie było siedzibą władz gminy, lecz skromną osadą, którą nie interesowali się wielcy tego świata. "Była to mała osada bez dobrych dróg, ciekawych zabytków i ważnych instytucji. Życie mieszkańców koncentrowało się wokół cukrowni i PGR Leszno powstałego po wojnie, po upaństwowieniu majątków: Bersohnów w Lesznie i Groniowskich w Rochalach. Majątek Frąckiewiczów został po wojnie rozparcelowany, a ziemię otrzymali mieszkańcy Wilkowej Wsi. We wsiach położonych miedzy Lesznem a Błoniem rolnicy uprawiali przede wszystkim zboże, ziemniaki i buraki cukrowe. Brak dobrych dróg i melioracji gruntów hamował rozwój tych gospodarstw. Stosunkowo szybko zaczęły podnosić się po całkowitym zniszczeniu wioski puszczańskie, wspomagające partyzantów podczas wojny. Liczne łąki położone w obszarze Puszczy sprzyjały hodowli zwierząt. wioski te stały się zapleczem żywnościowym dla Stolicy. Gdy po wojnie uruchomiona została komunikacja autobusowa łącząca Leszno z Warszawą oraz z Błoniem i Grodziskiem Mazowieckim, wielu mieszkańców Leszna zaczęło dojeżdżać do tych miast do pracy, a młodzież do szkół.(...) W czasie drugiej wojny światowej nieliczna młodzież z Leszna i okolic zdobywała średnie wykształcenie, ucząc się na tajnych kompletach. Miejscem spotkań był ukryty w Puszczy Julinek oraz domy rodziców uczniów w Lesznie. Zajęcia prowadzono w grupach po sześcioro uczniów i uczennic, przerabiając program gimnazjum poszczególnych klas. Uczącymi byli między innymi mgr Neunert (matematyk), mgr Haczewska (biolog), a organizatorem i kierownikiem tajnych kompletów był mgr Kazimierz Wosiński. W tajnym nauczaniu brał również udział ks. proboszcz Marian Stefanowski, który uczył religii. Wiadomo było, że za udział w tego rodzaju nauczaniu i za przeprowadzenie egzaminów władze okupacyjne groziły zarówno nauczycielom, jak i samej młodzieży zesłaniem do obozu zagłady w Oświęcimiu. Na szczęście podczas czteroletniego okresu nauczania obyło się bez ingerencji okupanta. Na wiosnę 1945 roku komplety przerodziły się z normalnie gimnazjum. Zorganizowała je p. dyr. Jaroszewska w pałacyku na Karpinku obok Leszna. W budynku tym w czasie wojny miało swoją siedzibę gestapo, dlatego był on bardzo dobrze utrzymany. W gimnazjum uczyli w większości nauczyciele wysiedleni z Warszawy. Napływ młodzieży był tak liczny, że trzeba było na początek utworzyć trzy klasy pierwsze. W roku 1948 wydano uczniom świadectwa ukończenia czterech klas gimnazjum, tak zwanej małej matury. Na początku lat pięćdziesiątych gimnazjum zostało zamknięte przez władze państwowe. Ostatnim nauczycielem religii w gimnazjum był ks. Zdzisław Aniołek, ówczesny wikariusz parafii Leszno. W Lesznie w okolicznych wioskach działały podobnie jak przed wojną trzy szkoły podstawowe: w Lesznie, w Czarnowie i Łubcu. Powstało też w Julinku Państwowe Studium Cyrkowe przygotowujące młodzież do zawodu aktora cyrkowego. (...) W 1959 roku powstała w Lesznie Zasadnicza Szkoła Mechanizacji Rolnictwa. Początkowo mieściła się w szkole podstawowej w Lesznie, następnie została przeniesiona do budynku szkoły podstawowej w Łubcu, ponieważ ta została zlikwidowana po powołaniu szkoły zbiorczej w Lesznie. Trzeba też odnotować powstanie w Lesznie w 1970 roku Specjalnego Ośrodka Szkolno - Wychowawczego. Szkoła ta kształci i wychowuje około stu pięćdziesięciu uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim. Mieści się obecnie w budynkach zajmowanych dawniej przez szkołę podstawową. Za internat służy ośrodkowi budynek w Julinku wzniesiony przed wojną na letnie kolonie przez Bersohnów i Wawelbergów".
WARTO ZOBACZYĆ:
> KAMPINOSKI PARK NARODOWY - Kampinoski Park Narodowy jest jednym z najważniejszych zasobów ekologicznych kraju. Jest także jednym z trzech na świecie, leżącym w bezpośrednim sąsiedztwie stolicy państwa. Stanowi on blisko połowę terytorium Gminy Leszno (46%), zajmując jej całą północną część. W granicach Gminy znajduje się kilka obszarów ochrony ścisłej, dawniej nazywanych rezerwatami. Zamczysko, Karpaty, Żurawiowe, Roztoka, Debły - to niebywałe osobliwości przyrody, w których natura rządzi się sama. W obszarach tych człowiek w procesy przyrodnicze nie ingeruje. I to dlatego na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego dozwolone są wszelkie formy turystyki przyjaznej środowisku, zaś samo poruszanie się dozwolone jest tylko po szlakach. Warto sobie uświadomić, że każde zejście ze szlaku może spowodować wydeptanie niezwykle cennych gatunków roślin i grzybów lub zniszczenie innej, niepowtarzalnej formy życia. Należy dodać, że prawie cała gmina położona jest w zasięgu otuliny Parku.
> Kościół rzymskokatolicki w Lesznie - neogotycki kościół parafialny p. w. Św. Jana Chrzciciela zaprojektowany przez arch. Konstantego Wojciechowskiego (1841-1910)przedstawiciela historyzmu w architekturze, budowany w latach 1894 - 1898 na miejscu wcześniejszego drewnianego.
> Kościół mariawicki w Lesznie - kościół parafialny p.w. Św. Jana Chrzciciela Starokatolickiego Kościoła Mariawitów, pierwotnie drewniany (z 1907r.), po wojnie przebudowany wg projektu ks. Urbasa na murowany w stylu neogotyckim
> Pałac w Lesznie (obecnie Centrum Szkoleniowo-Konsultacyjne BGŻ S.A.) - pałac Łuszczewskich, potem Bersohnów wybudowany został w pierwszej połowie XVIII w. w stylu barokowym, w drugiej połowie XIX i początkach XX w. przebudowany. Obecnie Centrum Szkoleniowo-Konsultacyjne BGŻ S.A. W otoczeniu pałacu położony jest park z XVIIIw. przekształcony w XIXw., w nim dwa pomnikowe drzewa: dąb szypułkowy i jesion wyniosły.
> Cmentarz rzymskokatolicki w Lesznie - cmentarz rzymskokatolicki założony w 1821r. o powierzchni 4,8 ha. Znajdują się na nim 2 nagrobki z pierwszej połowy XIX w. oraz 12 nagrobków z drugiej połowy XIX w. Ne terenie cmentarza groby żołnierzy polskich i Armii Krajowej poległych w latach 1939 - 1944.
> Pomnik postawiony w hołdzie żołnierzom i partyzantom grupy "Kampinos" - Na placu przed Urzędem Gminy znajduje się pomnik postawiony w hołdzie żołnierzom i partyzantom grupy "Kampinos" poległym w walce oraz mieszkańcom gminy, którzy stracili życie w latach 1939 - 1945. Został odsłonięty w 1985r., autor Edward Kozak.
> Aleja zabytkowa lipowo - jesionowa - Przy ul. Lipowej znajduje się aleja zabytkowa lipowo - jesionowa składająca się z 36 lip i 17 jesionów
> Pomnik poświęcony obrońcom ojczyzny poległym w walkach o niepodległość w latach 1914 - 1920 - Przed Ośrodkiem Szkolno - Wychowawczym znajduje się pomnik poświęcony obrońcom ojczyzny poległym w walkach o niepodległość w latach 1914 - 1920. Ośrodek mieści się w dawnym budynku szkoły podstawowej wybudowanej w 1938r.
> Kościół rzymskokatolicki w Zaborowie - Klasycystyczny kościół parafialny p.w. Św. Anny z 1791r. wybudowany wg projektu Hilarego Szpilowskiego. Wyposażenie wnętrza klasycystyczne; na wprost kościoła plebania z 1840r.
> Pałac w Zaborowie - Eklektyczny pałac z 1901 - 1903 wg projektu Fr. Lilpopa i K. Jankowskiego został wybudowany dla rodziny Goldstandów. Powstał na miejscu wcześniejszego dworu Izbińskich, własność potomków Leona Goldstanda do 1939r. W czasach PRL-u w latach 1971 - 1974 zaadoptowany n Dom Pracy Twórczej RSW Prasa.
> Cmentarz w Zaborowie - Cmentarz rzymskokatolicki założony około 1830r. o powierzchni 1,35 ha. Nagrobki i płyty od drugiej połowy XIX w. Kwatera 40 żołnierzy 84 pułku piechoty poległych we wrześniu 1939r. oraz partyzantów zgrupowania "Kampinos". We wrześniu 2010r. zostały przeprowadzone prace remontowe na kwaterze, w ramach których zostały odnowione krzyże, obelisk z piaskowca oraz położono nową nawierzchnię. Oprócz prac porządkowych posadzono również ozdobne krzewy i iglaki. Ponadto powstało miejsce pamięci poległych żołnierzy, przy którym usytuowano tablicę pamiątkową z napisem „Obrońcom ojczyzny wieczna im chwała”.
źródło: http://archiwum.gminaleszno.pl; Wikipedia
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz