Archiwum państwowe w Bydgoszczy – archiwum utworzone i prowadzone przez państwo.
W Polsce archiwa państwowe prowadzą działalność w zakresie państwowego zasobu archiwalnego w rozumieniu ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (1983), działają w oparciu o przepisy tej ustawy, innych przepisów powszechnie obowiązujących oraz nadanego jej statutu. Archiwa państwowe w Polsce wchodzą w skład państwowej sieci archiwalnej i podlegają Naczelnemu Dyrektorowi Archiwów Państwowych. Działają w formie jednostek budżetowych i są zaliczane do sektora finansów publicznych.
W zakresie działania Archiwum Państwowego w Bydgoszczy leży gromadzenie, ewidencjonowanie, przechowywanie, opracowywanie, zabezpieczenie i udostępnianie materiałów archiwalnych z terenu Bydgoszczy, powiatów: bydgoskiego, inowrocławskiego, mogileńskiego, nakielskiego, sępoleńskiego, świeckiego, tucholskiego, żnińskiego z województwa kujawsko- pomorskiego oraz powiatu chojnickiego (miasto Chojnice, gminy: Brusy, Chojnice i Czersk) z województwa pomorskiego, a także gminy Trzemeszno z województwa wielkopolskiego.
ZARYS HISTORYCZNY
W styczniu 1906 r. w Bydgoszczy przy ul. Dworcowej 65, w siedzibie likwidowanej pruskiej Komisji Generalnej dla Prowincji Poznańskiej i Prus Zachodnich w Bydgoszczy, utworzono archiwum gromadzące jej spuściznę aktową. W odrodzonej Polsce, do końca 1923 r., archiwum to funkcjonowało pod nazwą “Archiwum b. Komisji Generalnej w Bydgoszczy” i podlegało urzędom ziemskim w Poznaniu. W 1924 r. zostało włączone do sieci polskich państwowych archiwów historycznych jako oddział Archiwum Państwowego w Poznaniu.
Przed 1939 r. do zasobu Archiwum przekazano akta zlikwidowanej pruskiej Regencji w Bydgoszczy. W 1938 r., po włączeniu Bydgoszczy do województwa pomorskiego, teren działania Bydgoskiego Archiwum został rozszerzony do jego granic.
W 1939 r. okupacyjne władze niemieckie przekształciły Archiwum Bydgoskie w oddział Archiwum Rzeszy w Gdańsku, który miał gromadzić akta z terenu Bydgoszczy i Torunia oraz powiatów: bydgoskiego, chełmińskiego, sępoleńskiego, świeckiego, toruńskiego, tucholskiego, wyrzyskiego. W latach wojny do zasobu Archiwum trafiły akta zlikwidowanych urzędów polskich z lat 1920-1939, w tym wojewódzkich z Torunia: Urzędu Wojewódzkiego Pomorskiego, Kuratorium Okręgu Szkolnego Pomorskiego, Komendy Wojewódzkiej Policji Państwowej.
W latach 1945 – 1947 Archiwum funkcjonowało ponownie jako oddział Archiwum Państwowego w Poznaniu. W 1947 r. zostało przekształcone w samodzielne Archiwum Państwowe w Bydgoszczy właściwe dla województwa pomorskiego, a od 1950 r. województwa bydgoskiego. Posiadało oddział w Toruniu (od 1952 r.) oraz powiatowe archiwa państwowe w Chojnicach, Grudziądzu, Inowrocławiu, Włocławku . Z Archiwum Poznańskiego i Gdańskiego do Bydgoszczy przekazano część zespołów pochodzących z terenu województwa bydgoskiego, w tym: akta Deputacji Kamery Wojenno-Domenalnej w Bydgoszczy, dokumenty pergaminowe i akta klasztorów w Bydgoszczy, Koronowie, Mogilnie, Strzelnie i Trzemesznie oraz akta urzędów domenalno-rentowych.
W 1973 r., po zmianach w podziale administracyjnym kraju, Oddział w Toruniu został przekształcony w Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Toruniu. W 1982 r. Oddział we Włocławku włączono do Archiwum w Toruniu. Za zmianami terytorialnymi szły zmiany w zasobie Archiwum. Do Torunia i Włocławka przekazano akta władz i instytucji szczebla powiatowego, miejskiego i niższego, w tym akta starostw, władz miejskich, notarialne oraz stanu cywilnego z byłych województw toruńskiego i włocławskiego. Także do Oddziału w Inowrocławiu przekazano z Bydgoszczy większość akt władz i instytucji szczebla powiatowego i niższego z powiatów: inowrocławskiego, mogileńskiego i żnińskiego. W latach 70 tych do zasobu Archiwum Bydgoskiego włączono akta byłego Powiatowego Archiwum Państwowego w Chojnicach. W Chojnicach pozostała tylko Ekspozytura Archiwum pełniąca przede wszystkim funkcje magazynu archiwalnego. W 1990 r. przejęto dokumentację z byłego Archiwum Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Bydgoszczy.
KONSERWACJA MATERIAŁÓW ARCHIWALNYCH
Pracownia konserwacji archiwaliów w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy została powołana 1 grudnia 1999 r. Zatrudniony jest konserwator -restaurator dzieł sztuki, którego podstawowym zadaniem jest kompleksowa ochrona archiwaliów czyli: sprawowanie nadzoru nad warunkami ich przechowywania oraz przywrócenie utraconych walorów artystycznych i własności technicznych dzieła lub utrzymanie obiektów w zachowanej postaci.
Wyjaśnijmy co to jest KONSERWACJA? Z definicji wynika, że jest to zespół działań przedłużających wytrzymałość materiałów oraz hamujących przebieg procesów destrukcji, jednostkowe i masowe sposoby dezynfekcji, odkwaszania, wzmacniania struktury osłabionego papieru, pieczęci lub innych materiałów.
Pracownia konserwacji w Archiwum wyposażona jest w specjalistyczny, konserwatorski sprzęt i dzięki temu możliwe jest podejmowanie i wykonywanie przeróżnych prac nad wszystkimi archiwaliami. Wykonuje się pełną konserwację danego obiektu, konserwację zachowawczą, ratunkową. Konserwator – restaurator wykonuje prace począwszy od przeprowadzenia:
- dezynfekcji,
- oczyszczenia obiektu z kurzu, brudu,
- poddania obiektu zabiegom mokrym,
- podklejenia, łączenia, sklejania,
- uzupełnienia ubytków,
- prasowania obiektu w prasie introligatorskiej,
- szycia
- wykonania oprawy,
- końcowym etapem pracy jest wykonanie ochronnych opakowań (pudeł, teczek, obwolut).
Zabezpiecza się w ten sposób, obiekt po konserwacji przed szkodliwym wpływem czynników powodujących destrukcję materiałów.
POPULARYZACJA I EDUKACJA
> Darczyńcy Archiwum Bydgoskiego
Pod tą nazwą od 2011 r. inaugurujemy cykl wystaw – prezentacji osób, które swoje prywatne archiwa i księgozbiory, z pasją gromadzone nierzadko przez całe życie, darowali Archiwum Państwowemu w Bydgoszczy. Przekazane zbiory zawierają cenne materiały źródłowe, różnorodne notatki, wypisy, fotografie, plany i mapy oraz wartościowe wydawnictwa i publikacje, które tworzyły warsztat naukowy i badawczy ofiarodawcy. Materiały te po opracowaniu archiwalnym i bibliotecznym zostaną udostępnione historykom i regionalistom, trafią do obrotu naukowego. Na przekazanie do zasobu Archiwum własnych zbiorów archiwalnych i bibliotecznych zdecydowało się już kilkanaście osób. Tą drogą pragniemy podziękować i wyrazić wdzięczność za uczynioną donację.
> Publikacje
Wybrane publikacje pracowników Archiwum Państwowego w Bydgoszczy
> Lekcje archiwalne
Archiwum Państwowe w Bydgoszczy organizuje lekcje (wykłady, prelekcje) archiwalne. Lekcje, modyfikowane w zależności od wieku uczestników, są przeznaczone dla uczniów szkół wszystkich szczebli oraz studentów wyższych uczelni. Lekcje, dla zorganizowanych grup pod opieką nauczyciela, odbywają się w salce konferencyjnej archiwum.
> Prezentacje
źródło: www.bydgoszcz.ap.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz