INTERAKTYWNA MAPA:
http://www.geo.wiszniamala.pl/serwis/index.php?project_id=wisznia
Wisznia Mała – gmina wiejska w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie wrocławskim. Gmina sąsiaduje z północną częścią Wrocławia i jest położona między rzeką Widawą na południu a Wzgórzami Trzebnickimi na północy. Uprawia się tu zboża, buraki i rzepak. W części południowej przeważają gospodarstwa ogrodnicze, a w części północnej rozwija się sadownictwo. Siedzibą gminy jest miejscowość Wisznia Mała.
Gmina Wisznia Mała położona jest we wschodniej części województwa Dolnośląskiego. Obejmuje obszar pomiędzy rzeką Widawą na południu a Wzgórzami Trzebnickimi na północy.
Sąsiaduje od południa z miastem Wrocław, od północnego zachodu z gminą Oborniki Śląskie, od północnego wschodu z gminą Długołęka, a od północy z gminą Trzebnica.
Łącznie obejmuje teren o powierzchni 10333 ha, z czego 1245 ha stanowi obszar leżący w granicach poligonu wojskowego.
W obrębie swoich granic administracyjnych posiada szesnaście jednostek osadniczych:
wieś gminna: Wisznia Mała
wsie sołeckie: Kryniczno, Krzyżanowice, Ligota Piękna, Machnice, Malin, Miennice, Ozorowice, Psary, Pierwoszów, Piotrkowiczki, Rogóż, Strzeszów, Szewce, Szymanów, Wysoki Kościół.
Ponadto, w granicach gminy zlokalizowane są trzy przysiółki: Gaj, Raków Wielki, Kalina;
oraz 3 osady: Cienin, Raków, Biskupice które położone są na części byłego poligonu wojskowego.
Gmina Wisznia Mała położona jest na obszarze wysokości od 110 - 247 m. npm (wzgórze Wiszniak położone w Piotrkowiczkach), o zróżnicowanych stosunkach morfologicznych. W obrębie gminy wyróżnia się następujące jednostki morfologiczne (wg rejonizacji przedsudeckiego obszaru Dolnego Śląska wg Walczaka) :
dolina rzeki Widawy
równina Oleśnicka
wysoczyzna moreny dennej
równina sandrowa
doliny rzeczne
Wzgórza Trzebnickie
ZARYS HISTORYCZNY:
Najstarsze ślady bytności człowieka na terenie gminy Wisznia Mała odnoszą się do epoki kamienia.
Jest to 7 stanowisk oznaczonych na podstawie przypadkowych, luźnych znalezisk. Z tej liczby 2 mają nieokreśloną lokalizację. Materiał jest tu ubogi; stanowią go trzy toporki kamienne, dwa krzemienne odłupki, jeden wiór i niezidentyfikowane narzędzie kamienne. Narzędzia kamienne datowane są na neolit, a pozostałe ogólnie na epokę kamienia. Na neolit można również przypuszczalnie datować fragmenty naczyń z odciskiem sznura. Biorąc pod uwagę przybliżoną i dokładną lokalizację nie można mówić o jakimś wyraźnym zagęszczeniu stanowisk epoki kamienia na obszarze gminy. Po dwa stanowiska występują w rejonie wsi Ligota Piękna, Piotrkowiczki, Psary i Szewce, a po jednym w Ozorowicach, Pierwoszowie i Rogoży.
Zauważyć można jedynie pewne współwystępowanie tych znalezisk z centrami osadniczymi epok późniejszych. Da się to chyba wytłumaczyć wspólną dla wszystkich społeczności potrzebą bliskości cieków wodnych lub odpowiednich gleb. O wiele więcej materiałów mamy na tym terenie z epoki brązu, kiedy to nie działały już żadne procesy geomorfologiczne mogące zatrzeć ślady osadnictwa, tak jak to się zapewne stało z pozostałościami koczowisk paleolitycznych. Na epokę brązu można datować tu 6 osad, 9 cmentarzysk ( w tym jedno halsztackie, ale mające swe początki w epoce brązu), 3 groby pojedyncze, 3 znaleziska luźne i 2 bliżej nie określone.
Z przeglądu materiałów z osad i przede wszystkim z cmentarzysk widać, że tereny te pod względem osadniczym stały się atrakcyjne dopiero dla ludności wywodzącej się z kręgu tzw. pól popielnicowych. Ściślej mówiąc chodzi tu o kulturę łużycką. Choć niestety nie możemy dokładnie określić typologii poszczególnych zabytków, to jednak opierając się na chronologii podawanej przez osoby badające te stanowiska, można wyznaczyć ogólne ramy chronologiczne wyraźnego nasilenia osadnictwa w epoce brązu na tym terenie. Są to okresy III, IV i V. Należy zauważyć, że w większości stanowiska z tych okresów funkcjonują jeszcze w okresie halsztackim epoki żelaza, co przemawiało by za istnieniem na tym terenie dość dużej stabilizacji osadnictwa kultury łużyckiej.
Jak wynika z planigrafii osady nie oddalały się zbytnio od cieków lub bezpośrednio z nimi sąsiadowały. Na omawianym terenie ludność kultury łużyckiej zakładała cmentarzyska prawie wyłącznie na wzgórzach. Nie można natomiast zauważyć jakiegoś uzależnienia lokalizacji osad od typu gleb. Wydaje się, że priorytetem przy wyborze miejsca pod zasiedlenie była dla tej ludności względna bliskość cieków. Najprawdopodobniej osiedlano się na skrajach kompleksów leśnych, w pobliżu strumieni, przy czym ukształtowanie terenu nie miało decydującej roli poza tendencją do unikania pofałdowanego obszaru wzgórz na północy.
WARTO ZOBACZYĆ:
Kryniczno:
Kościół parafialny p.w. św. Stanisława wpisany do rejestru zabytków pod numerem 1714 decyzją z dnia 20. VI 1966 r.
Krzyżanowice:
Grodzisko w samej wsi, wpisane do rejestru zabytków pod numerem 1296/773.
Machnice:
Pałac (ok. 1830 r.; w 2 poł. XIX w. do bocznej ściany pałacu dobudowano dwukondygnacyjną część z wieloboczną przybudówką), spichlerz i budynek gospodarczy (I poł. XIX w.) wpisany do rejestru zabytków pod numerem 441/W decyzją z dn. 13. IV 1979 r.
Malin:
Pałac i park wpisane do rejestru zabytków pod nr. 454/W decyzją z dn. 29. XI 1980 r.
Mienice:
Pałac wpisany do rejestru zabytków pod nr 640/W decyzją z dn. 30. V 1990 r.
Ozorowice:
Kościół filialny p.w. św. Jana Chrzciciela wpisany do rejestru zabytków pod nr 1205 decyzją z dn. 15. XII 1964 r.
Dwór wpisany do rejestru zabytków pod nr 1206 decyzją z dn. 15. XII 1964 r.
Piotrkowiczki:
Kościół filialny p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa i dzwonnica,wpisane do rejestru zabytków pod nr 1718 decyzją z dn. 20. VI 1966 r.
Strzeszów:
Kościół filialny p.w. św. Jadwigi, obecnie p.w. Podwyższenia Krzyża wpisany do rejestru zabytków pod nr 1040 decyzją z dn. 23. I 1964 r.
Pałac wpisany do rejestru zabytków pod nr 450/W decyzją z dn. 10. X 1980 r.
Szewce:
Kościół parafialny p.w. św. Anny wpisany do rejestru zabytków pod nr 1209 decyzją z dn. 15. XII 1964 r.
Wisznia Mała:
Park i pałac wpisane do rejestru zabytków pod nr 418/W decyzją z dn. 29.VI 1978 r.
Wysoki Kościół:
Kościół parafialny p.w. Niepokalanego Serca NMP oraz kaplica cmentarna, wpisane do rejestru zabytków pod nr 646/W decyzją z dn. 29. V 1990 r.
Kaplica przy kościele Niepokalanego Serca NMP wpisana do rejestru zabytków pod nr 1723 decyzją z dn. 20.VI 1966 r.
Trasy turystyczne i rowerowe - Gmina Wisznia Mała oferuje różnorodne szlaki turystyczne biegnące przez najpiękniejsze zakątki gminy, które połączone są w system regionalnych tras turystycznych. Ponadto na terenie gminy występuje kilka ścieżek rowerowych tworzących system zwartych dróg do komunikacji rowerowej. Główne ścieżki przebiegają poprzez zewnętrzne miejscowości gminy. Do najważniejszych z nich należą szlaki rowerowe rozpoczynające swój bieg poza granicami gminy i biegnące przez takie miejscowości jak Psary, Szymanów, Szewce, Ozorowice, Strzeszów, Piotrkowiczki. Drugim z najważniejszych szlaków rowerowych jest ścieżka przebiegająca przez miejscowości: Psary, Kryniczno, Malin, Pierwoszów, Wysoki Kościół, Machnice.
źródło: www.wiszniamala.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz