.png){kind=small}
ALBUM WARMIŃSKO-MAZURSKIE INNOWACJE:
https://warminskomazurskie.polskamultimedialna.pl/media/book/wm3/
Węgorzewo (dawniej Węgobork, niem. Angerburg, lit. Ungura, maz. Wéngobork) – miasto w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, siedziba miejsko-wiejskiej gminy Węgorzewo. Od 1 stycznia 2002 miasto powiatowe. Węgorzewo leży na Mazurach, w historycznych Prusach Dolnych, na obszarze dawnej Galindii.
Węgorzewo jest podzielone na:
osiedle I − położone na prawym brzegu rzeki Węgorapy
osiedle II – położone na lewym brzegu rzeki Węgorapy,
Istnieje też nieoficjalny podział miasta, w którym wyróżnia się:
osiedle Kopernika − położone w sąsiedztwie kościoła Matki Bożej Fatimskiej
osiedle Chrobrego − położone przy ulicach Bolesława Chrobrego i Jana Pawła II, przy Komendzie Powiatowej Policji,
osiedle Południe – rejon domów jednorodzinnych położony przy drodze krajowej nr 63
Częściami miasta Węgorzewa są Sobin i Janówko.
ZARYS HISTORYCZNY:
Okolice dzisiejszego Węgorzewa do XIII w. zamieszkiwali Galindowie. Między 1260 a 1283 rokiem obszar został opanowany przez Krzyżaków, którzy w 1312 zbudowali w pobliżu miejsca wypływu Węgorapy z Mamr drewniany zamek, zwany Angerburg, przy którym w 1335 powstała osada przyzamkowa. Zamek był niszczony w 1365 i 1397 przez Litwinów. Nowy zamek usytuowano w 1398 roku 2 kilometry na północny wschód od poprzedniego, na wyspie rzecznej. W tym samym roku przy zamku powstała osada rzemieślnicza. Rok później (1399) została ona lokowana pod nazwą Angeraw, a w 1412 roku otrzymała prawa miejskie – miasto nazwano od zamku Angerburg (w 1450 roku przy hołdzie objazdowym Ludwiga von Erlichshausena wymieniana jest rada i ławnicy z Angerburga). Podczas wojny trzynastoletniej miasto podupadło – prawdopodobnie zaraz po wojnie Angerburg utracił prawa miejskie i został przekształcony w targową osadę zagrodniczą, został również zniszczony pierwszy kościół. W latach 70. XV wieku, niedaleko zamku, powstała nowa osada czynszowa nazywana początkowo Geratową Wolą (Gerothwol), potem Nową Wsią (Neudorf); w 1510 wymieniana jest w dokumentach). W 1479 wybudowano w osadzie kaplicę, a w 1491 biskup warmiński Łukasz Watzenrode wydał pozwolenie na wybudowanie kościoła. Nowa Wieś otrzymała przywilej lokacyjny w 1514. Była ona zaczątkiem miasta, a 4 kwietnia 1571 roku miejscowość uzyskała ponownie prawa miejskie, nadane przez księcia Albrechta Fryderyka Hohenzollerna. Wtedy osada między miastem a zamkiem otrzymała nazwę Wola (Freyheit, Schloβfreyheit, Churfürstliche Freyheit). W 1656 miasto zostało doszczętnie zniszczone w czasie najazdu sprzymierzonych z Rzecząpospolitą Tatarów. Po tych zniszczeniach i wyludnieniach rozwijało się wskutek żywiołowej kolonizacji polskich osadników z Mazowsza. W tym czasie nosiło dwie nazwy: niemiecką Angerburg (od nazwy zamku) i polską Węgobork (przyswojenie nazwy niemieckiej). Kolejną klęskę miasto przeżyło w latach 1709–1710 w czasie epidemii dżumy, w której wyniku zmarło niemal 13 tysięcy mieszkańców miasta i całego starostwa węgorzewskiego. W 1730 wprowadzono oświetlenie ulic latarniami. W 1734 na węgorzewskim zamku gościł król Stanisław Leszczyński – uciekał z kraju przed wojskami rosyjskimi, które wyniosły na tron polski Augusta III Sasa. Z Węgorzewa Stanisław Leszczyński udał się do Francji. W roku 1740 arianin inżynier Jan Władysław Suchodolec (syn Samuela Suchodolskiego ze Starej Różanki) zbudował wodociąg. Woda doprowadzona była do studzien miejskich i do najwyższych pięter węgorzewskiego zamku. W 1829 otwarto pierwsze na Mazurach seminarium nauczycielskie, kształcące niemiecką kadrę nauczycielska. Ożywienie miasta spowodował rozwój żeglugi na jeziorach mazurskich i wybudowanie linii kolejowej. Do 1945 Węgorzewo było węzłem kolejowym, z którego rozchodziło się pięć linii (do dziś została tylko jedna do Kętrzyna, ale w 1992 zawieszono ruch osobowy). W czasie I wojny światowej toczyły się w okolicy walki między wojskami niemieckim a rosyjskimi. W latach międzywojennych Węgorzewo stało się popularnym letniskiem i ośrodkiem sportów wodnych. W styczniu 1945 roku miasto zostaje zajęte przez oddziały 2 armii gwardyjskiej III Frontu Białoruskiego (zabudowa miasta zniszczona została w około 80% przez Armię Czerwoną).W 1945 miasto włączone zostało do Polski pod nazwą Węgobork (od 1946 Węgorzewo[19]). Jego dotychczasowa, niemiecka ludność zastąpiona została polskimi ekspatriantami. W latach 1945–1975 i od 2002 Węgorzewo pełni funkcje miasta powiatowego.
WARTO ZOBACZYĆ:
zamek krzyżacki w Węgorzewie
pałac Lehndorffów w Sztynorcie
torowiska, wiadukty, dworce
kościół pw. św. św. Piotra i Pawła w Węgorzewie
bunkry w Mamerkach
Węgorzewski Spacerownik
jezioro Mamry
Most Sztynorski
ratusz z XIX w. przy ul. Zamkowej, przed wojną budynek Urzędu Finansowego, obecnie siedziba Urzędu Miasta i Gminy;
kamieniczki z XIX w. przy ulicach Zamkowej, Teatralnej, Pionierów i placu Wolności;
pałac i park z 1. połowy XIX w.;
budynek Szkoły Podstawowej nr 1 (dawniej garnizon) z XIX w.;
budynek dworca kolejowego z XIX w.;
kompleks budynków Jednostki Wojskowej z XIX w.;
kompleks budynków dawnego zakładu Betehsda z XIX w.;
dawne cmentarze Betehsdy z XVIII w. przy ul. Teatralnej i Rolnej
dwie kaplice cmentarne z przełomu XIX/XX w.;
cerkiew prawosławna z początku XX wieku (parafialna) – dawna kaplica baptystów;
kościół Dobrego Pasterza wybudowany w latach 1912–13;
kościół bizantyjsko-ukraiński św. Krzyża z lat 1930–33;
Muzeum Kultury Ludowej przy ul. Portowej;
źródło: www.wegorzewo.pl; Wikipedia
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz