WWW PRZEMYSKIE ARCHIWALIA:
Archiwum państwowe w Przemyślu – archiwum we właściwości miejscowej utworzone i prowadzone przez państwo. W Polsce archiwa państwowe prowadzą działalność w zakresie państwowego zasobu archiwalnego w rozumieniu ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (1983), działają w oparciu o przepisy tej ustawy, innych przepisów powszechnie obowiązujących oraz nadanego jej statutu. Archiwa państwowe w Polsce wchodzą w skład państwowej sieci archiwalnej i podlegają Naczelnemu Dyrektorowi Archiwów Państwowych. Działają w formie jednostek budżetowych i są zaliczane do sektora finansów publicznych.
Archiwum gromadzi akta z lat 1291–2016. W skład zasobu archiwum wchodzi 2423 zespoły, liczące 4 404 mb. – 546 951 j.a. Jedną z ciekawszych grup zasobu są tzw. zbiory specjalne, do których należą: zbiór map, głównie z tzw. katastru galicyjskiego obejmujący ponad 3 tys. jednostek archiwalnych, zbiór afiszy, plakatów i druków ulotnych z Przemyśla i spoza miasta, zbiór fotografii oraz rękopisów prac naukowych i literackich. Do najcenniejszych i stosunkowo często wykorzystywanych przez historyków, obok archiwaliów staropolskich, należą akta instytucji wyznaniowych. Największy i cenny źródłowo zespół to dokumenty z archiwum biskupstwa greckokatolickiego, obejmującego chronologicznie okres od końca XIII w. aż do likwidacji diecezji obrządku wschodniego w 1946 r. Coraz większym zainteresowaniem, nie tylko historyków, ale też demografów i genealogów cieszą się księgi metrykalne obrządku greckokatolickiego z poszczególnych dekanatów eparchii przemyskiej, a także zachowane w szczątkowym stanie metryki gmin żydowskich, ewangelickich i parafii rzymskokatolickich. Wiele możliwości badawczych stwarzają tez bogate materiały kancelarii notarialnych z terenu byłej Galicji, wykorzystywane dotychczas głównie w kwerendach majątkowych, spadkowych i odszkodowawczych. Akta te zawierają wiele ważnych informacji z historii gospodarczej, mogą być wykorzystywane w badaniach socjologicznych demograficznych, dostarczają wiadomości dotyczących struktury zawodowej i narodowościowej ludności oraz dotyczących problemu emigracji zarobkowej z Galicji. Dokumentują też stan posiadania znanych rodów, takich jak: Czartoryscy, Lubomirscy, Łubieńscy, Mniszchowie, Ossolińscy, Potoccy, Ponińscy, Raczyńscy, Romerowie, Tarnowscy. Szczegółowe informacje dotyczące zasobu Archiwum Państwowego w Przemyślu można uzyskać w portalu Szukaj w Archiwach, który zawiera m.in. informacje dotyczące określonych grup archiwaliów przechowywanych w zasobie tutejszego Archiwum oraz w innych archiwach państwowych na terenie kraju. Dzięki zastosowaniu komputera w pracy archiwistów możliwe stało się opracowywanie informatorów o olbrzymich rozmiarowo partiach materiałów archiwalnych. Jedną z takich inicjatyw, koordynowaną przez Archiwum w Przemyślu jest projekt opracowania międzynarodowej bazy danych dotyczącej map z tzw. katastru galicyjskiego, a w efekcie końcowym wydanie drukiem zbiorczego informatora. W realizacji tego pomysłu uczestniczą archiwa polskie i ukraińskie, gromadzące materiały do wymienionego zagadnienia. Najobszerniejsze zbiory map katastralnych i materiałów pomocniczych przechowuje obok Archiwum przemyskiego, Archiwum Państwowe w Krakowie oraz Centralne Państwowe Historyczne Archiwum Ukrainy we Lwowie.
POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ:
> Pracownia konserwacji materiałów archiwalnych - Do zadań Pracowni konserwatorskiej Archiwum Państwowego w Przemyślu należą:
* typowanie akt do konserwacji
Archiwum gromadzi akta z lat 1291–2016. W skład zasobu archiwum wchodzi 2423 zespoły, liczące 4 404 mb. – 546 951 j.a. Jedną z ciekawszych grup zasobu są tzw. zbiory specjalne, do których należą: zbiór map, głównie z tzw. katastru galicyjskiego obejmujący ponad 3 tys. jednostek archiwalnych, zbiór afiszy, plakatów i druków ulotnych z Przemyśla i spoza miasta, zbiór fotografii oraz rękopisów prac naukowych i literackich. Do najcenniejszych i stosunkowo często wykorzystywanych przez historyków, obok archiwaliów staropolskich, należą akta instytucji wyznaniowych. Największy i cenny źródłowo zespół to dokumenty z archiwum biskupstwa greckokatolickiego, obejmującego chronologicznie okres od końca XIII w. aż do likwidacji diecezji obrządku wschodniego w 1946 r. Coraz większym zainteresowaniem, nie tylko historyków, ale też demografów i genealogów cieszą się księgi metrykalne obrządku greckokatolickiego z poszczególnych dekanatów eparchii przemyskiej, a także zachowane w szczątkowym stanie metryki gmin żydowskich, ewangelickich i parafii rzymskokatolickich. Wiele możliwości badawczych stwarzają tez bogate materiały kancelarii notarialnych z terenu byłej Galicji, wykorzystywane dotychczas głównie w kwerendach majątkowych, spadkowych i odszkodowawczych. Akta te zawierają wiele ważnych informacji z historii gospodarczej, mogą być wykorzystywane w badaniach socjologicznych demograficznych, dostarczają wiadomości dotyczących struktury zawodowej i narodowościowej ludności oraz dotyczących problemu emigracji zarobkowej z Galicji. Dokumentują też stan posiadania znanych rodów, takich jak: Czartoryscy, Lubomirscy, Łubieńscy, Mniszchowie, Ossolińscy, Potoccy, Ponińscy, Raczyńscy, Romerowie, Tarnowscy. Szczegółowe informacje dotyczące zasobu Archiwum Państwowego w Przemyślu można uzyskać w portalu Szukaj w Archiwach, który zawiera m.in. informacje dotyczące określonych grup archiwaliów przechowywanych w zasobie tutejszego Archiwum oraz w innych archiwach państwowych na terenie kraju. Dzięki zastosowaniu komputera w pracy archiwistów możliwe stało się opracowywanie informatorów o olbrzymich rozmiarowo partiach materiałów archiwalnych. Jedną z takich inicjatyw, koordynowaną przez Archiwum w Przemyślu jest projekt opracowania międzynarodowej bazy danych dotyczącej map z tzw. katastru galicyjskiego, a w efekcie końcowym wydanie drukiem zbiorczego informatora. W realizacji tego pomysłu uczestniczą archiwa polskie i ukraińskie, gromadzące materiały do wymienionego zagadnienia. Najobszerniejsze zbiory map katastralnych i materiałów pomocniczych przechowuje obok Archiwum przemyskiego, Archiwum Państwowe w Krakowie oraz Centralne Państwowe Historyczne Archiwum Ukrainy we Lwowie.
POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ:
> Pracownia konserwacji materiałów archiwalnych - Do zadań Pracowni konserwatorskiej Archiwum Państwowego w Przemyślu należą:
* typowanie akt do konserwacji
* czyszczenie mechaniczne obiektów z brudu i kurzu
* podklejanie, sklejanie przedarć
* uzupełnianie ubytków ręczne i maszynowe
* ręczne odkwaszanie XIX-XX wiecznych obiektów na podłożu papierowym metodą Neschena oraz metodą Bookkeeper
* wykonywanie prac introligatorskich (szycie, oprawy)
* digitalizacja materiałów archiwalnych
* uzupełnianie ubytków ręczne i maszynowe
* ręczne odkwaszanie XIX-XX wiecznych obiektów na podłożu papierowym metodą Neschena oraz metodą Bookkeeper
* wykonywanie prac introligatorskich (szycie, oprawy)
* digitalizacja materiałów archiwalnych
* wykonywanie reprografii dla potrzeb użytkowników
* wykonywanie ochronnych opakowań (teczek, pudeł, pudełek na mikrofilmy z tektury bezkwasowej)
* działalność profilaktyczna dotycząca warunków przechowywania akt
* prowadzenie dokumentacji konserwatorskiej
> Opracowywanie zasobu - Oddział I Opracowania Zasobu zajmuje się porządkowaniem i inwentaryzacją archiwaliów. Prace te obejmują nadawanie archiwaliom, wchodzącym w skład poszczególnych zespołów i zbiorów archiwalnych przechowywanych w Archiwum, właściwego układu i sporządzanie do nich odpowiednich pomocy ewidencyjno-informacyjnych. Podstawowym środkiem ewidencyjno-informacyjnym, sporządzanym do każdego zespołu i zbioru archiwalnego, jest inwentarz archiwalny, do którego załączony jest ponadto tekst wstępu lub notatki, obejmujący najważniejsze informacje o archiwaliach, tj. o ich twórcy, historii, treści oraz metodach porządkowania i inwentaryzacji zastosowanych w Archiwum.
Inwentarze archiwalne wykonywane są z wykorzystaniem Zintergrowanego Systemu Informacji Archiwalnej ZoSIA. Część inwentarzy zespołów i zbiorów archiwalnych z zasobu Archiwum Państwowego w Przemyślu została opublikowana na portalu internetowym szukajwarchiwach.pl. Oprócz inwentarzy archiwalnych, do części archiwaliów sporządza się pełniejsze pomoce ewidencyjno-informacyjne (regesty, sumariusze, katalogi, indeksy osobowe i miejscowości oraz indeksy przedmiotowe). Wybrane inwentarze archiwalne, a także regesty i katalogi są przez Archiwum wydawane drukiem.
W Oddziale I wykonuje się także proste czynności z zakresu profilaktyki archiwalnej, których celem jest rozpoznanie fizycznego stanu zachowania archiwaliów i ich zabezpieczanie poprzez wkładanie do teczek, opakowań i pudeł.
> Biblioteka - Księgozbiór biblioteczny liczy przeszło 29 000 książek, czasopism i dokumentów życia społecznego. Znajdują się w nim publikacje z następujących dziedzin wiedzy:
-archiwistyka i archiwoznawstwo, a wśród nich informatory i przewodniki po zasobach archiwów, m. in. „Archiwa państwowe w Polsce: przewodnik po zasobach”, „Księgi metrykalne i stanu cywilnego w archiwach państwowych w Polsce: informator”, „ Źródła archiwalne do dziejów Żydów w Polsce”, „Informator o zasobie Centralnego Archiwum Wojskowego”, „Informator o zasobie Instytutu Pamięci Narodowej”, przewodniki po zasobach Archiwum Akt Nowych, Archiwum Głównego Akt Dawnych, Archiwów Państwowych w Kaliszu, Katowicach, Łodzi, Olsztynie, Przemyślu i in.
-wydawnictwa źródłowe, np. „Akta Grodzkie i Ziemskie” (t. 1 - 25), „Zbiór dokumentów małopolskich” (t.1 – 8), „Lustracje dóbr królewskich” (zwłaszcza 5 tomów lustracji województwa ruskiego z lat 1564 - 65 i 1661- 67, „Żereła do istorii Ukrainy – Rusi”, „tomy z serii Polska południowo – wschodnia w epoce nowożytnej: źródła dziejowe”, „Volumina Legum” t. 1 – 9, „Elementa ad Fontium Editiones” t. 1 – 76,
-katalogi, inwentarze, informatory materiałów rękopiśmiennych przechowywanych poza archiwami, m. in. Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, Biblioteki PAN w Krakowie,
-literatura z zakresu kartografii, informacji naukowej, konserwacji materiałów rękopiśmiennych,
wydawnictwa z zakresu historii i nauk pomocniczych historii, ze szczególnym uwzględnieniem dziejów Polski południowo – wschodniej, m. in. A. Fastnachta „Słownik historyczno – geograficzny Ziemi Sanockiej” t. 1 – 3, S. Krycińskiego „Pogórze Przemyskie: słownik krajoznawczo – historyczny”, J. Motylewicza „ Miasta ziemi przemyskiej i sanockiej w drugiej połowie XVII i XVIII wieku”, „Dzieje Przemyśla” t. 1 – 3, K. Arłamowskiego „Rzemiosło przemyskie od XIV do 1949 r.”, J. Krochmala „Pieczęcie i herb miasta Przemyśla”, W. Wierzbieńca „Żydzi w województwie lwowskim w okresie międzywojennym”, wiele monografii miast i wsi.
> Opracowywanie zasobu - Oddział I Opracowania Zasobu zajmuje się porządkowaniem i inwentaryzacją archiwaliów. Prace te obejmują nadawanie archiwaliom, wchodzącym w skład poszczególnych zespołów i zbiorów archiwalnych przechowywanych w Archiwum, właściwego układu i sporządzanie do nich odpowiednich pomocy ewidencyjno-informacyjnych. Podstawowym środkiem ewidencyjno-informacyjnym, sporządzanym do każdego zespołu i zbioru archiwalnego, jest inwentarz archiwalny, do którego załączony jest ponadto tekst wstępu lub notatki, obejmujący najważniejsze informacje o archiwaliach, tj. o ich twórcy, historii, treści oraz metodach porządkowania i inwentaryzacji zastosowanych w Archiwum.
Inwentarze archiwalne wykonywane są z wykorzystaniem Zintergrowanego Systemu Informacji Archiwalnej ZoSIA. Część inwentarzy zespołów i zbiorów archiwalnych z zasobu Archiwum Państwowego w Przemyślu została opublikowana na portalu internetowym szukajwarchiwach.pl. Oprócz inwentarzy archiwalnych, do części archiwaliów sporządza się pełniejsze pomoce ewidencyjno-informacyjne (regesty, sumariusze, katalogi, indeksy osobowe i miejscowości oraz indeksy przedmiotowe). Wybrane inwentarze archiwalne, a także regesty i katalogi są przez Archiwum wydawane drukiem.
W Oddziale I wykonuje się także proste czynności z zakresu profilaktyki archiwalnej, których celem jest rozpoznanie fizycznego stanu zachowania archiwaliów i ich zabezpieczanie poprzez wkładanie do teczek, opakowań i pudeł.
> Biblioteka - Księgozbiór biblioteczny liczy przeszło 29 000 książek, czasopism i dokumentów życia społecznego. Znajdują się w nim publikacje z następujących dziedzin wiedzy:
-archiwistyka i archiwoznawstwo, a wśród nich informatory i przewodniki po zasobach archiwów, m. in. „Archiwa państwowe w Polsce: przewodnik po zasobach”, „Księgi metrykalne i stanu cywilnego w archiwach państwowych w Polsce: informator”, „ Źródła archiwalne do dziejów Żydów w Polsce”, „Informator o zasobie Centralnego Archiwum Wojskowego”, „Informator o zasobie Instytutu Pamięci Narodowej”, przewodniki po zasobach Archiwum Akt Nowych, Archiwum Głównego Akt Dawnych, Archiwów Państwowych w Kaliszu, Katowicach, Łodzi, Olsztynie, Przemyślu i in.
-wydawnictwa źródłowe, np. „Akta Grodzkie i Ziemskie” (t. 1 - 25), „Zbiór dokumentów małopolskich” (t.1 – 8), „Lustracje dóbr królewskich” (zwłaszcza 5 tomów lustracji województwa ruskiego z lat 1564 - 65 i 1661- 67, „Żereła do istorii Ukrainy – Rusi”, „tomy z serii Polska południowo – wschodnia w epoce nowożytnej: źródła dziejowe”, „Volumina Legum” t. 1 – 9, „Elementa ad Fontium Editiones” t. 1 – 76,
-katalogi, inwentarze, informatory materiałów rękopiśmiennych przechowywanych poza archiwami, m. in. Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, Biblioteki PAN w Krakowie,
-literatura z zakresu kartografii, informacji naukowej, konserwacji materiałów rękopiśmiennych,
wydawnictwa z zakresu historii i nauk pomocniczych historii, ze szczególnym uwzględnieniem dziejów Polski południowo – wschodniej, m. in. A. Fastnachta „Słownik historyczno – geograficzny Ziemi Sanockiej” t. 1 – 3, S. Krycińskiego „Pogórze Przemyskie: słownik krajoznawczo – historyczny”, J. Motylewicza „ Miasta ziemi przemyskiej i sanockiej w drugiej połowie XVII i XVIII wieku”, „Dzieje Przemyśla” t. 1 – 3, K. Arłamowskiego „Rzemiosło przemyskie od XIV do 1949 r.”, J. Krochmala „Pieczęcie i herb miasta Przemyśla”, W. Wierzbieńca „Żydzi w województwie lwowskim w okresie międzywojennym”, wiele monografii miast i wsi.
-literatura dotycząca historii ustroju i administracji państwa polskiego, m. in. prace O. Balzera, S. Kutrzeby, J. Bardacha, B. Leśnodorskiego i M. Pietrzaka o historii państwa i prawa, M. Kallasa „Historia ustroju Polski X – XX w.”, A. Korobowicza i W. Witkowskiego „Ustrój i prawo na ziemiach polskich od rozbiorów do odzyskania niepodległości”. Opracowania historyczne uzupełnia zbiór dzienników ustaw i rozporządzeń z czasów galicyjskich 1772 – 1914, Szematyzmy Królestwa Galicji i Lodomerii z lat 1792, 1846 – 1914 (są to spisy urzędów i urzędników państwowych, samorządowych, kościelnych, szkolnych i in.). Zgromadzono również Dzienniki Ustaw z lat 1918 – 1939, 1944 – 2006, Monitory Polskie z lat 1944 – 2006, dzienniki urzędowe ministerstw: Administracji Publicznej 1945, 1947 - 1950, Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej 1987 - 1992, Oświaty 1945 – 1987, Edukacji Narodowej 1988 – 2008, Finansów 1950 – 2008 i in.
-encyklopedie, bibliografie, słowniki językowe i informatory przydatne w pracy archiwum
> Przechowalnictwo - Uprzejmie informujemy Państwa Syndyków i Likwidatorów, że zgodnie z art. 51a ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz.U.02.171.1396 z późn. zmianami) Archiwum Państwowe w Przemyślu prowadzi działalność gospodarczą w dziedzinie przechowywania dokumentacji osobowej i płacowej oraz innej dokumentacji niearchiwalnej o czasowym okresie przechowywania, zlikwidowanych jednostek organizacyjnych, dla której okres przechowywania jeszcze nie upłynął. Przekazywanie akt do dalszego przechowywania jest odpłatne i odbywa się w oparciu o protokół przekazania po podpisaniu "Umowy Przechowania". Istnieje możliwość negocjacji cen.
-encyklopedie, bibliografie, słowniki językowe i informatory przydatne w pracy archiwum
> Przechowalnictwo - Uprzejmie informujemy Państwa Syndyków i Likwidatorów, że zgodnie z art. 51a ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz.U.02.171.1396 z późn. zmianami) Archiwum Państwowe w Przemyślu prowadzi działalność gospodarczą w dziedzinie przechowywania dokumentacji osobowej i płacowej oraz innej dokumentacji niearchiwalnej o czasowym okresie przechowywania, zlikwidowanych jednostek organizacyjnych, dla której okres przechowywania jeszcze nie upłynął. Przekazywanie akt do dalszego przechowywania jest odpłatne i odbywa się w oparciu o protokół przekazania po podpisaniu "Umowy Przechowania". Istnieje możliwość negocjacji cen.
źródło: https://www.przemysl.ap.gov.pl/
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz