Oława – gmina wiejska w województwie dolnośląskim, w powiecie oławskim, należąca do aglomeracji wrocławskiej.
Siedziba gminy to Oława. Gmina leży 16 km na południowy wschód od Wrocławia, wokół miasta Oława, nad rzekami Odrą i Oławą.
W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.
Zajmuje powierzchnię 233,9 km2, z czego 69,4 % stanowią użytki rolne, a 21,1% lasy. Graniczy z miastem Oława oraz gminami: Skarbimierz, Lubsza, Wiązów, Domaniów, Święta Katarzyna, Jelcz-Laskowice i Czernica.
Według danych z 30 czerwca 2020 roku gminę zamieszkiwało 15 207 osób.
Według danych z roku 2005 gmina Oława ma obszar 234 km², w tym:
użytki rolne: 71,00%
użytki leśne: 21,10%
wody powierzchniowe: 1,09%
tereny osadnicze, komunikacyjne i inne zainwestowane: 6,40%
Gmina stanowi 21% powierzchni powiatu.
Głównymi arteriami komunikacyjnymi są droga krajowa nr 94 oraz linia kolejowa nr 132 (Lizawice). Południowym skrajem gminy przebiega autostrada A4 (E40), a południowo-wschodnim droga krajowa nr 39. Ponadto w północnej części gminy biegnie droga wojewódzka nr 455 w stronę Jelcza-Laskowic, w środkowej części droga wojewódzka nr 346 w stronę Kątów Wrocławskich, a z północnego wschodu na południowy zachód droga wojewódzka nr 396. W południowej części gminy, na bardzo krótkim odcinku przebiega droga wojewódzka nr 403 oraz nieczynna obecnie linia kolejowa nr 304. W północnej części gminy przepływająca Odra stanowi Odrzańską Drogę Wodną.
POWSTANIE GMINY OŁAWA:
W 1973 r. w wyniku reformy administracji i połączenia dotychczasowych gromad powstała gmina Oława.
4 stycznia 1973 r., odbyła się inauguracyjna sesja nowopowołanej Gminnej Rady Narodowej w Oławie. Cztery dni wcześniej, zgodnie z uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu, rozpoczęła swoje istnienie Gmina Oława. W jej skład weszły, w całości lub w części, dotychczasowe Gromadzkie Rady Narodowe w Bystrzycy Oławskiej, Częstocicach, Godzikowicach, Godzinowicach, Marcinkowicach i Wierzbnie. W nowej gminie znalazły się 33 wsie sołeckie. Pierwsza rada liczyła aż 94 osoby, dotychczasowych radnych z poszczególnych gromad. Inauguracyjną sesję, odbywającą się w Sali Rycerskiej oławskiego zamku, wówczas siedziby Prezydium Powiatowej Rady Narodowej, otwierał radny-senior Mieczysław Brożek z GRN Bystrzyca. A na pierwszego przewodniczącego Gminnej Rady Narodowej wybrano Stanisława Drozdowskiego – byłego przewodniczącego rady gromadzkiej w Bystrzycy. W skład prezydium weszli jeszcze: Zygmunt Wiśniewski – zastępca przewodniczącego oraz przewodniczący komisji: finansów – Tadeusz Czapka, rolnictwa – Bronisław Terlecki, oświaty – Irena Gólska, ładu i porządku publicznego – Stanisław Chechelski.
Terenowym organem administracji państwowej był Naczelnik Gminy. Pierwszym Naczelnikiem oławskiej gminy został Zygmunt Twardowski, dotychczasowy przewodniczący gromady Oława. To na bazie tej właśnie rady stworzono pierwszy 12-osobowy korpus urzędników gminy pracujący pod kierownictwem sekretarza Mieczysława Łukomskiego. Siedzibą nowej gminy stał się budynek gromady Oława przy ówczesnym placu Jedności Narodowej 28 (marsz. Józefa Piłsudskiego). Administracja gminna dzieliła powierzchnię obiektu z prywatnymi lokatorami zamieszkującymi w nim, co było kłopotliwe dla obu stron. Dopiero po ponad 30 latach – w roku 2005 – została jego właścicielem.
Pierwszy budżet nowej gminy na 1973 rok wyniósł 10 mln. 800 tys. zł, z czego na oświatę przeznaczono 60%. Pozostałe pieniądze wydatkowano na drogi, oświetlenie ulic, opiekę społeczną, kulturę, zdrowie, rolnictwo i administrację samorządową. Do dyspozycji gminy były środki specjalne, liczące ponad 3 mln. zł. i przeznaczone na utrzymanie Zespołu Usług Remontowo-Budowlanych oraz przedszkola gminnego. Z Funduszu Gminnego w wysokości 1.400 tys. zł finansowano niezbędne remonty i inwestycje.
Podstawowym zadaniem pierwszego samorządu i władz wykonawczych było scalenie dotychczasowych gromad w jeden organizm społeczno-gospodarczy, wyrównanie dysproporcji w rozwoju poszczególnych gromad,rozpoczęcie rozwiązywania problemów z nowej perspektywy.
To integracyjne zadanie realizowali kolejni Naczelnicy Gminy: Mieczysław Dobrowolski, Stanisław Kosiński – w latach siedemdziesiątych i Stanisław Kałuża – w latach osiemdziesiątych (ostatni Naczelnik i pierwszy Wójt Gminy). Wspierała ich Rada, którą kierowali wówczas: Bronisław Marczyszyn, Franciszek Hołyński, Henryk Piotrowski.
Gmina miała wówczas charakter typowo rolniczy, choć w znacznej mierze właściciele małych gospodarstw stanowili tzw. grupę chłoporobotników. W tym czasie dokonano scalenia gruntów, stworzono warunki powstawania gospodarstw specjalistycznych, udzielano pomocy rolnikom w modernizacji ich gospodarstw. Obok sektora indywidualnego funkcjonowały gospodarstwa państwowe i spółdzielcze. Władze gminy poprawiły bazę oświaty i kultury. GS rozbudował sieć placówek handlowych, a SKR poprzez kółka rolnicze zmechanizował wieś i roboty polowe.
Nowych impulsów nabrało codzienne życie wsi. Zaktywizowały się działające w poszczególnych miejscowościach organizacje społeczne: koła gospodyń wiejskich, ochotnicze straże pożarne, ludowe zespoły sportowe i inne formalne oraz nieformalne grupy skupiające mieszkańców. Wzrósł poziom kształcenia dzieci i młodzieży, zmodernizowano szkoły, wprowadzano zajęcia pozaszkolne, rozwinął się sport szkolny organizowany przez Szkolne Zespoły Sportowe.
WARTO ZOBACZYĆ:
> rezerwat przyrody Grodzisko Ryczyńskie – chroni grądy słowiańskie, przykład wczesnohistorycznego osadnictwa w pobliżu szlaków wodnych;
> rezerwat przyrody Kanigóra – chroni fragment dobrze zachowanego wielogatunkowego lasu łęgowego o cechach zespołu naturalnego, charakterystyczny dla doliny Odry;
> rezerwat przyrody Zwierzyniec – chroni fragment lasu o charakterze naturalnym z udziałem dębu oraz domieszką innych gatunków liściastych.
> Ryczyn - Dawny gród obronny strzegł przeprawy przez Odrę i wiodących tamtędy szlaków. Prawdopodobnie jeden z 15 grodów Ślężan, które wymienił ok. 850 r. Geograf Bawarski. Jedynym śladem świetności są doskonale zachowane kilkumetrowej wysokości wały.
> Pałac w Oleśnicy Małej - Na uwagę zasługuje pałac w Oleśnicy Małej, jeden z największych na Dolnym Śląsku. Niewykluczone, że na jego miejscu istniała w latach 1220-27 pierwsza na Dolnym Śląsku komandoria templariuszy, którzy lokowali w okolicy kilka wsi.Po likwidacji zakonu majątek przejęli w 1312 r. Joannici, zwani również szpitalnikami i kawalerami maltańskimi. W ich rękach znajdował się aż do sekularyzacji dóbr kościelnych w 1810 roku. Od 1814 stał się za zasługi w wojnie z Napoleonem własnością feldmarszałka Hansa Yorcka von Wartenburg. Do jego potomków pałac należał do 1945 r. Od roku 1955 pałac jest siedzibą Zakładu Doświadczalnego Hodowli i Aklimatyzacji Roślin.
> Pałac w Jakubowicach - W pałacu w Jakubowicach wychował się archeolog Wilhelm Beliseus. Przez 40 lat prowadził on prace wykopaliskowe w Egipcie. Pamiątką po nich są dwa kamienne sfinksy, strzegące wejścia do symetrycznej i regularnej budowli. Okazały, trzykondygnacyjny i przykryty mansardowym dachem pałac posiada wieżę zwieńczoną barokowym hełmem z latarnią. Na południowej ścianie wieży widnieje zegar słoneczny. W środku zachował się kominek oraz w pięknej ramie – stare, kryształowe, fazowane lustro, wsparte na giętej konsolce. Do pałacu przylega 19 ha park w stylu angielskim. Jego założenie oparte jest na osi widokowej, którą tworzy prostokątny staw z biegnącymi po jego bokach alejami parkowymi. W kompleksie zachowały się pomnikowe dęby, wiązy, graby, lipy drobnolistne oraz dwa rzadkie platany kloniste i tulipanowiec amerykański oraz ruiny mauzoleum Szwarzów – dawnych właścicieli pałacu i ceglana kolumna upamiętniająca poległych w czasie I wojny synów Szwarzów.
> Psary - W dawnym przydworskim parku, nad dopływem Pępickiego Potoku, pośród bujnej zieleni stoi jeden z najstarszych krzyży pokutnych w Europie.
> Sobocisko - Niepozorna i cicha wieś, to w rzeczywistości stara prehistoryczna osada. Świadczą o tym znaleziska odkryte na celtyckim cmentarzysku, kryjącym również groby ludności kultury łużyckiej oraz groby wczesnośredniowieczne.
> Osiek - To jedna z najstarszych wsi gminy. Uwagę przyciąga gotycko – barokowy kościół św. Marii Magdaleny wzniesiony ok. 1540 r. na miejscu XIII-wiecznego kościoła, a następnie powiększony i rozbudowany w 1755 r. We wnętrzu jednonawowej świątyni podziwiać można wykonany z drewna polichromowanego barokowy ołtarz główny z obrazem patronki.
> Kościół Matki Boskiej Anielskiej w Bystrzycy z barokową nastawą ołtarza głównego zdobioną motywami z liści akantu. W ołtarzu obraz z patronką świątyni i umieszczony w szczycie obraz Trójcy Świętej z końca XVIII w.
źródło: www.gminaolawa.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz