Kęty – miasto w województwie małopolskim, w powiecie oświęcimskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Kęty.
Kęty to miasto o charakterze handlowo-przemysłowym, położone na Podgórzu Wilamowickim (na północ od Beskidu Małego), w dolinie rzeki Soły. Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. miasto Kęty liczyło 18 623 mieszkańców. Układ urbanistyczny Kęt został wpisany do rejestru zabytków województwa małopolskiego.
Kęty uzyskały lokację miejską przed 1267 rokiem. Miasto królewskie starostwa oświęcimskiego w powiecie śląskim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku. Kęty położone są w Kotlinie Oświęcimskiej, w dolinie rzeki Soły, na jej stożku napływowym. Od zachodu dolinę rzeki zamyka Wysoczyzna Wilamowicka, od wschodu Wysoczyzna Osiecka, które są częścią Wysoczyzn Przykarpackich, będących południowym krańcem Kotliny Oświęcimskiej.
Kęty należą do podkarpackiej strefy klimatycznej. Miasto położone jest na skrzyżowaniu dróg biegnących z Krakowa do Bielska-Białej i ze Śląska przez Oświęcim do Żywca. W latach 1975–1998 Kęty administracyjnie należały do woj. bielskiego.
Polska nazwą Kęty, po raz pierwszy wzmiankowana jako Canthi (1242), wywodzi się zapewne od słowa kąt i ma związek z położeniem miasta, oddalonym we wczesnym średniowieczu od innych skupisk ludności. W 1368 pojawiła się niemiecka nazwa Libinwerde, później Libenwerde (1391) i Kanthi alias Libenwerd (1428), która była zbitkiem dwóch średnio-wysoko-niemieckich słów o znaczeniu zbliżonym do etymologii miasta Bad Liebenwerda, gdzie końcówka -werd(e) odnosi się do wyspy rzecznej (ostrowu). W języku wilamowickim Łiwert. W języku czeskim Kúty.
Kęty to miasto o charakterze handlowo-przemysłowym, położone na Podgórzu Wilamowickim (na północ od Beskidu Małego), w dolinie rzeki Soły. Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. miasto Kęty liczyło 18 623 mieszkańców. Układ urbanistyczny Kęt został wpisany do rejestru zabytków województwa małopolskiego.
Kęty uzyskały lokację miejską przed 1267 rokiem. Miasto królewskie starostwa oświęcimskiego w powiecie śląskim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku. Kęty położone są w Kotlinie Oświęcimskiej, w dolinie rzeki Soły, na jej stożku napływowym. Od zachodu dolinę rzeki zamyka Wysoczyzna Wilamowicka, od wschodu Wysoczyzna Osiecka, które są częścią Wysoczyzn Przykarpackich, będących południowym krańcem Kotliny Oświęcimskiej.
Kęty należą do podkarpackiej strefy klimatycznej. Miasto położone jest na skrzyżowaniu dróg biegnących z Krakowa do Bielska-Białej i ze Śląska przez Oświęcim do Żywca. W latach 1975–1998 Kęty administracyjnie należały do woj. bielskiego.
Polska nazwą Kęty, po raz pierwszy wzmiankowana jako Canthi (1242), wywodzi się zapewne od słowa kąt i ma związek z położeniem miasta, oddalonym we wczesnym średniowieczu od innych skupisk ludności. W 1368 pojawiła się niemiecka nazwa Libinwerde, później Libenwerde (1391) i Kanthi alias Libenwerd (1428), która była zbitkiem dwóch średnio-wysoko-niemieckich słów o znaczeniu zbliżonym do etymologii miasta Bad Liebenwerda, gdzie końcówka -werd(e) odnosi się do wyspy rzecznej (ostrowu). W języku wilamowickim Łiwert. W języku czeskim Kúty.
WARTO ZOBACZYĆ
* Kościół św. Małgorzaty i Katarzyny - Pierwszym kościołem parafialnym w Kętach był obiekt drewniany z XIII wieku. W wieku XIV zastąpiono go budynkiem murowanym, który poważnie ucierpiał podczas pożaru z okresu potopu szwedzkiego. Do jego odbudowy doszło w roku 1685, przy wyzyskaniu zachowanych partii kościoła gotyckiego (do dziś zachowało się gotyckie prezbiterium). Do wnętrza dodano także wyposażenie barokowe. Kościół przyciąga do siebie wiernych pielgrzymujących do Cudownego Obrazu Matki Bożej Kęckiej datowanego na 1 ćw. XV wieku.
* Kaplica św. Jana Kantego - Świątynię tę wybudowano ponoć w miejscu narodzin patrona miasta. Pierwszy niewielki, drewniany obiekt powstał tu w 1648 roku. Ze względu na rozszerzający się z czasem kult błogosławionego, a później świętego oraz wzmagający się ruch pielgrzymkowy, w roku 1715 kaplicę rozbudowano do okazalszych rozmiarów.
* Kościół i klasztor OO Reformatów - Świątynie wybudowano w latach 1705 – 1712 dla konwentu sprowadzonego do Kęt w 1699 roku. To doskonały przykład franciszkańskiej zabudowy klasztornej. Obecnie jest w pełni dostępna dla turystów i zwiedzających. Goście mogą przechadzać się po ogrodach i dziedzińcu odpustowym ze stacjami Drogi Krzyżowej, oglądać barokowe wyposażenia wnętrza kaplicy, a także podziemia.
* Kaplica św. Jana Kantego - Świątynię tę wybudowano ponoć w miejscu narodzin patrona miasta. Pierwszy niewielki, drewniany obiekt powstał tu w 1648 roku. Ze względu na rozszerzający się z czasem kult błogosławionego, a później świętego oraz wzmagający się ruch pielgrzymkowy, w roku 1715 kaplicę rozbudowano do okazalszych rozmiarów.
* Kościół i klasztor OO Reformatów - Świątynie wybudowano w latach 1705 – 1712 dla konwentu sprowadzonego do Kęt w 1699 roku. To doskonały przykład franciszkańskiej zabudowy klasztornej. Obecnie jest w pełni dostępna dla turystów i zwiedzających. Goście mogą przechadzać się po ogrodach i dziedzińcu odpustowym ze stacjami Drogi Krzyżowej, oglądać barokowe wyposażenia wnętrza kaplicy, a także podziemia.
* Klasztor Sióstr Zmartwychwstanek - Zgromadzenie Sióstr Zmartwychwstania Pańskiego założone zostało przez matkę i córkę: Celinę z Chudzińskich i Jadwigę Borzęckie, których doczesne szczątki spoczywają pod okazałym nagrobkiem w kościele parafialnym pw. św. Małgorzaty i Katarzyny w Kętach. Kęcki zespół XIX-wiecznych zabudowań klasztornych z kaplicą o neogotyckim wyposażeniu to kolebka tej formacji zakonnej. Obok domu zakonnego znajduje się muzeum błogosławionej Matki Celiny.
* Kościół i klasztor Sióstr Klarysek od Wieczystej Adoracji - Ten kęcki klasztor został założony w 1881 roku przez matkę Marię od Najświętszego Serca Jezusa (Walentynę) Łempicką. Budowa kościoła i domu trwała do roku 1893. Usytuowany jest nieopodal rynku. Wyróżnia się pięknymi, neogotyckimi ołtarzami dłuta miejscowego snycerza, Stanisława Jarząbka.
* Muzeum im. A. Kłosińskiego. Znajduje się ono obecnie w zabytkowej kamienicy przy Rynku, a powstało w 2004 roku z Oddziału Muzeum Okręgowego w Bielsku-Białej. Kęckie Muzeum liczy blisko cztery tysiące eksponatów. Zgromadzono tu najcenniejsze kęckie pamiątki świadczące o jakże bogatych, ponad siedmiowiekowych dziejach miasta, które stanowią namacalną dokumentację historii, sztuki oraz życia codziennego mieszkańców. W Muzeum swoje miejsce mają stałe ekspozycje (historyczna, mieszczańska i etnograficzna) oraz zmienne wystawy czasowe prezentowane na pierwszym piętrze budynku, w sali artystycznej.
* Kościół i klasztor Sióstr Klarysek od Wieczystej Adoracji - Ten kęcki klasztor został założony w 1881 roku przez matkę Marię od Najświętszego Serca Jezusa (Walentynę) Łempicką. Budowa kościoła i domu trwała do roku 1893. Usytuowany jest nieopodal rynku. Wyróżnia się pięknymi, neogotyckimi ołtarzami dłuta miejscowego snycerza, Stanisława Jarząbka.
* Muzeum im. A. Kłosińskiego. Znajduje się ono obecnie w zabytkowej kamienicy przy Rynku, a powstało w 2004 roku z Oddziału Muzeum Okręgowego w Bielsku-Białej. Kęckie Muzeum liczy blisko cztery tysiące eksponatów. Zgromadzono tu najcenniejsze kęckie pamiątki świadczące o jakże bogatych, ponad siedmiowiekowych dziejach miasta, które stanowią namacalną dokumentację historii, sztuki oraz życia codziennego mieszkańców. W Muzeum swoje miejsce mają stałe ekspozycje (historyczna, mieszczańska i etnograficzna) oraz zmienne wystawy czasowe prezentowane na pierwszym piętrze budynku, w sali artystycznej.
CIEKAWOSTKA: w gminie od 24. lat funkcjonuje miesięcznik „Kęczanin” – Pismo Ziemi Kęckiej dostarczające najświeższych aktualności i cieszące się dużą popularnością. Wtóruje mu prowadzony przez zespół redakcyjny „Kęczanina” portal INFO Kęty, który dostępny jest pod adresem www.info.kety.pl.
(źródło: www.kety.pl; Wikipedia)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz